Arangkada for August 23, 2007

          HADLOK MOPINDOT?

 

          Way kapuslanan ang alarm system sa mga bay patigayon sa Sugbo.  Kon ang mga magpapatigayon pabiling way bilib sa kapolisan.  Wa ni magpasabot nga nagduda silang kakonsabo ang mga polis sa mga tulisan.   Mahimo ganing salig ang kasagaran nila nga masulbad sa mga polis ang krimen.  Di lang sila ganahang morisgo sa ilang mga kawani ug kabtangan kon mag-abot ang mga tulisan ug kapolisan sa ilang bay patigayon.

          Mao ni nga bisan unsaon silag tudlo ug maymay unsaon paggamit ang alarm system, nga sayon ug luwas kaayong pisliton sa nagkalainlaing tago nga bahin sa ilang bangko o bay patigayon, ang mga kawani di mangahas pag-alerto sa kapolisan.   Igo lang silang nagtuman sa sugo sa mga tag-iya nga unya na manawag sa polis kon makabiya nang mga tulisan.

-o0o-

          Alang sa mga magpapatigayon, kuyaw nang daan nga gitulis sila.   Risgo nang daan sa ilang mga kawani ug mga kustomer nga gitionan silag armas sa mga tulisan.  Apan mosamot kadako ang kahigayonan sa duguong kaguliyang kon maabtan sa mga polis ang mga tulisan.   Kon simbako magkapinusilay, salamat sa ka-way praktis sa mga polis ug mga kriminal, ang mga way labot maoy kasagarang mangapagan.

          Gawas pa, ug mao ni gituohang labing dakong hinungdan nganong mangiyugpos lang ang mga biktima sa tulis, insured ang ilang kuwarta.   Bisan pilay madagit sa mga tulisan, mabakwi ra sa mga magpapatigayon pinaagi sa insurance.  Nga way dugo.  Nga way mangasamad nga gastohan sa ospital.  Ni mangamatay nga limsan sa lubong.

-o0o-

          Gibalibaran sa gagmayng mga kompaniya ang awhag ni Mandaue City Police Chief Alexander Abadinas nga magdugang silag guwardiya ug magbutang og surveillance cameras tungod sa dakong gasto.   Si Zosimo Lim Sr. sa Export and Industry Bank, bise presidente sa Cebu Bankers Club, nipasabot nga di silang kapugos sa ilang kaubanan nga apiki sa panudlanan.

          Apan ang bag-ong teknolohiya makatabang sa mga magpapatigayon.   Matod ni Cebu City Councilor Jack Jakosalem di kaabot og P20,000 ang gasto pagtaod sa 3-camera security system.  Makatabang pag-ila ug pagdakop sa mga tulisan ang images nga ma-record sa hard disk sa ordinaryong personal computers.

-o0o-

          Naalarma nang bankers sa duha ka sunudsunod nga tulis sa unang mga adlaw sa patigayon sa niaging duha ka semana.   Mas makapaalarmang pagduda sa kapolisan nga usa ra ka pundok ang responsable.  Ang mga tulisan nga gituohang nikagiw sa Sugbo human nakasipong og P2.7 milyones sa La Nueva nagtungkawo ra diay aron pagtukob sa PenBank.  Kadudahan nang daan ang kapakyas pagpugong sa ilang pag-ikyas.. Apan mas kalibogan nganong wa matultoli nga nia ra man diay sa atong nataran.

          Ang naandang pasalig sa kapolisan nga kontrolado nilang sitwasyon natabonan sa nagdibal nga mabalak-ong pangutana sa mga magpapatigayon kon kinsay sunod nga biktima.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 20, 2007

          PARAISO SA NEGROS

 

          Apo Island, Dauin, Negros Oriental ---- Pulos kadugo ang dul-an sa 200 ka pamilya dinhi sa isla nga giisip nga paraiso sa divers sa tibuok kalibotan.  Ang mga ulitawo ug mga dalaga di makaminyo sa isla nga di makig-unay sa ilang mga igsuon ug mga ig-agaw.  Maong kasagaran nila manglangyaw sa laing mga dapit ug mamalik sa Apo nga magda na sa bag-o nilang mga asawa ug mga bana.

          Si Elizabeth Suan nibiya sa Apo uban sa iyang mga ginikanan.  Nahibalik siya sa isla human sa pipila ka tuig isip Elizabeth Vale na.    Dunay pipila nga nag-unay.  May manag-agaw ug bisan managsuon sa amahan nga nagkahigugmaay ug nagpakasal.  Nakaginhawa og luag ang mga ginikanan nga way nitumaw nga mga depekto sa ilang mga amo ug nadawat na sab sa kasilinganan ang di kasarangan nga mga kaminyuon.  Ingon ana sila kasuod dinhi.  Nag-ilhanay ang tanan.  Gawas sa mga dayo nga bag-ong nanglalin sa isla.

                    -o0o-

          Ang mga anak nga nanarbaho sa Sugbo, Manila ug ubang kanasuran maoy inanayng nakapausab sa dagway sa Apo.  Kabahin sa ilang kita nga gipada ngadto sa ilang mga ginikanan nakapabarug sa mga bay nga sementado ug inatopan og sin puli sa ilang namat-an nga mga barungbarong.

          Apan ang kinabag-an sa gitalikdan nilang mga pamilya nag-ilaid sa kakabos.  Nihit ang uwan sa isla busa di kalambo ang panguma.   Kinahanglan silang mamalit og tubig mainom gikan sa tabok sa lawod.  Ang kalalakin-an nagsalig lang sa pangisda ginamit ang binugsayan nilang mga bangka.  Ang kababayen-an daginuton
sab og kita sa ilang pagpamaligya og pagkaon, Apo t-shirts ug mga burluloy ngadto sa mga turista ug divers sa isla.

          Si Epsie Tabanera, nga naminyo og taga isla samtang 17 anyos pa ug duna na roy upat ka anak, nireklamo nga wa siyay halin sa tibuok adlaw nga pagsugat sa mga turista ug way ikaplite sa habal-habal pauli sa ilang panimay.

                    -o0o-

          Di hinuon masulub-on ang tanang sugilanon sa isla.  Si Liberty Pascubillo kawani sa bugtong beach resort sa Apo nga gipanag-iya sa magtiayong Butler, mga Ustralyano.  Ang damgo ni Liberty mao ang paglingkawas sa katimawa sa isla ug pagpuyo sa gawas sa nasud.  Nga nakangkon og kahigayonan nga matuman dihang usa sa
ilang guests, si Paul Rhodes, nahigugma ug nagpakasal niya.

          Apan mas nahigugma si Paul sa isla ug nagdumili pagbiya.  Nagtukod sila'g hotel (ginganlan og Liberty) ug diving shop (Paul's) atubangan sa Sitio Baybay nga maoy sentro sa turismo sa Apo.  Si Liberty gikatahong maoy mopuli sa iyang igsuong barangay kapitan sa Apo nga di nang kadagan kon may piniliay karong Oktubre.

          Silang Epsie ug Elizabeth di sama ka-palaran ni Liberty.  Apan wa ning kaiban sa ilang pasalamat ning isla nga maoy namat-an sa ilang katiguwangan ug umaabot nga kaliwatan.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com