KARTEL SA TAMBAL
Human pirmahi ni Pres. Arroyo ang executive order nga nagtakda sa maximum drug retail price (MDRP) sa pipila ka tambal, ang Pilipinas nahimong usa sa pipila lang ka nasud nga maisugong nipahamtang og price control sa industriya nga sud sa kapid-an na ka katuigan gipatuyangan sa bisan unsay ilang gusto.
Mao ni hinungdan nga sa kasagaran sa mga nasud, apil na sa Pilipinas dungan sa pagbusdik pag-ayo sa panudlanan sa mga kompaniya sa tambal niburot sab pag-ayong gidaghanon sa kabos nga mga masakiton nga naglaway na lang kay di kaabot sa taga langit nga presyo sa mga tambal nga gibunal batok nila.
-o0o-
Hinaot nga matinud-anon si Arroyo nga mopatuman sa kamandoan nga iyang gipirmahan. Hinaot nga sinugdanan lang ni sa pagsakmit pagbalik sa kagamhanan sa pagkontrolar sa industriya sa tambal nga hingpit na niyang gitahan ngadto sa pribadong mga kompaniya. Kansang labing dakong tuyo mao ang pagtumpi og ginansiya—di ang pag-ayo sa mga masakiton.
Tungod sa kahigwaos pagpaburot sa ilang ginansiya, ang mga kompaniya gawas nga nipahamtang sa way kinutoban nga pagpasaka sa ilang presyo nipalabi sa pagpanghimog mga tambal nga makapasamot pagpadako sa ilang kita, pinasagdan ang mga tambal nga samtang mao untay labing gikinahanglan sa kinabag-an di nila kapatongan og makalilisang nga tubo kay timawa man ang kasagaran sa nagkinahanglan nga mga pasyente.
-o0o-
Ato ning klaruhon: Di ko supak sa pagpaginansiya sa mga kompaniya sa tambal. Ang ginansiya maoy labing dakong tuyo ni bisan kinsang magpapatigayon. Ang saad sa ginansiya maoy nakapalambo sa indibiduwal nga kakugi, sa pagdis-og sa industriyalisasyon ug sa nasudnon ug kalibotanong ekonomiya.
Apan ang pagpaburot sa ginansiya pinaagi sa pakigkonsabo sa ubang mga haligi sa industriya ug sa kurakot nga mga tagduma sa kagamhanan, bahala kon nagkumbitay nang kabos nga mga masakiton sa bung-aw sa kamatayon, gawas nga di makiangayon usa pa gyod ka tataw ug bangis nga krimen.
-o0o-
Kon manghudlat gihapon ang mga kompaniya sa tambal nga tungod sa price control manaktak silag mga kawani ug mohunong sa ilang operasyon, hinaot nga si Arroyo makaangkon og kaisog paglambos nila sa kinatibuk-ang gibug-aton sa Cheaper Medicines Act. Ang pagboluntaryo sa mga kompaniya paglaslas og 50% sa 15 nila ka tambal maoy labing klarong ebidensiya sa dugay na kaayo nilang pagpangilkil sa makaluluoy nga mga pasyente.
Hinaot nga pamatud-an ni Arroyo nga dapig siya sa katawhan ug wa kapusta sa pikas pinaagi sa pagmantala sa listahan sa 81 ka mga tambal nga giboluntaryo sa mga kompaniya nga laslasan og 30%-40%. Ug hinaot nga paninglan ni Arroyo ang higanteng mga kompaniya pagtuman sa ilang saad, inay mangilad ug manuburno sa nangalisbo nilang sulit discount cards. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
