Lusot nabuwasot
Atubangan sa sibaw nga pagsupak sa nagpakabana nga mga hut-ong sa katilingban, nga naglakip bisan sa pipila ka mga alyado ni Pres. Arroyo, nitakda ang Malakanyang og unom ka kundisyon una malibkas ang martial law sa Maguindanao. Sama sa gitumbok nga mga sukaranan sa pagpahamtang sa balaod militar, hanap pa sa karaang maong ang gitumbok nga mosunod nga mga kundisyon:
· Ang "rebelyon" sa Maguindanao mahunong na;
· Ang mga suspitsado sa masaker niadtong Nobyembre 23 madakpan na;
· Napasakaan na og mga kaso ang mga suspitsado sa masaker;
· Ang mga saksi sa masaker maluwas na;
· Ang Maguindanao parsiyal o hingpit nga mahibalik sa sibilyan nga kagamhanan; ug
· Ang ilegal nga armadong mga pundok mabungkag na.
-o0o-
Lalisunon pa kon may rebelyon ba gyod sa Maguindanao. Labaw pang lalisunon kanus-a mahunong ang kahimtang nga gihubad sa Malakanyang nga rebelyon. Way armadong pag-alsa nga nahitabo. Gawas sa usa ka giingong engkuwentro ug usa ka giingong pagbanhig nga way bisan usang nasamdan ni namatay.
Kon ang gidaghanon sa mga armas ug armadong mga tawo ug katigayonan sa mga Ampatuan ang giisip nga rebelyon, angayng apilon pagposas si Arroyo ug ang ubang mga padrino sa mga Ampatuan nga nitugot pagtumpi sa ilegal nga mga armas ug katigayonan ug paggamit sa buhis sa katawhan pagsuweldo sa ilang private army.
-o0o-
Ang kalangay pagdakop sa mga suspitsado sa masaker di tungod sa wa dayon pagpahamtang sa Malakanyang sa martial law. Sud sa upat ka adlaw human sa bangis nga pagluba sa mga sibilyan, nga naglakip sa kababayen-an ug mga sakop sa media, nangiyugpos lang si Arroyo.
Nikihol lang dihang nitiyabaw nang ubang kanasuran, apil nang UN, pag-awhag og hustisya alang sa mga biktima. Gipasurender ug nakiha na silang Mayor Andal Ampatuan Jr. ug ang gatosan ka armadong civilian volunteers ug nasakmit ang pasiunang mga armas, nga way bisan gamay nga pagsukol, sa wa pa ipakanaog ang martial law.
-o0o-
Ang pagpasaka sa mga kaso batok sa mga suspitsado ug ang pagluwas sa mga saksi sa masaker nakabuylo bisan sa wa pa ipahamtang ang balaod militar. Ang kundisyon pagpahibalik sa sibilyan nga kagamhanan sa Maguindanao nagmatuod unsa ka-ignorante ang Malakanyang sa mga lagda sa martial law nga ilang gipahamtang. Ubos sa batakang balaod sa 1987, bisan sa martial law magpabiling maglihok ang sibilyan nga kagamhanan.
Ang kundisyon pagbungkag sa ilegal nga armadong mga pundok mosumbalik sab sa palasyo. Tanang natukod nga private army sa mga politiko pulos alyado sa Malakanyang. Segun ni Defense Secretary Norberto Gonzales 10,000 ang mga sakop sa private armies sa tibuok nasud. Unsa may gihuwat nilang Arroyo ug Gonzales pagdis-armar nila? Laing bangis nga masaker? Laing lisod nang tagoan nga kahawod sama sa mga Ampatuan? [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
