TINUOD NGA NAGBALAAN
Tungod sa kasadya ug kamabulukon sa tinuig nga kapiyestahan ni Senor Sto. Nino sa Dakbayan sa Sugbo, madanihon kaayo ang tentasyon pagpalabay sa kahigayonan pagsuhid unsay tinuod nga nahitabo sa Sugbo human niabot silang Miguel Lopez de Legazpi niadtong 1565, upat ka dekada human napukan si Ferdinand Magellan sa puwersa ni Lapulapu sa kabaybayonan sa Mactan.
Masabot nganong ang gipahimug-atan pag-ayo sa kaparian mao ang pagkakaplag sud sa usa sa mga bay nga nasunog sa milagrusong imahen ni Sr. Sto. Nino, nga gituohang mao ang samang imahen nga gigasa ni Magellan ngadto ni Amihan, asawa ni Humabon, human nabunyagan isip Juana 44 ka tuig nang nilabay. Apan lisod sabton nganong nagdumili ta pagsubay sa tinuorayng kahimtang sa Sugbo sa pagpanung nilang Legazpi.
-o0o-
Si Antonio Pigafetta, ang magsusuwat sa pundok ni Magellan, niangkon nga sa ilang pagdunggo sa Sugbo ang mga molupyo nagbalaan na sa ilang mga anito pinaagi sa pagsayaw sa Sinulog. May sukaranan ang pagtuo nga bisan nabunyagan na isip Kristiyanos ang 800 ka mga sakop ni Humabon nibalik ra gihapon sila sa pagano nga kalihokan human namatay si Magellan ug nanglayas silang Pigafetta ug ang nabuhi nga mga sundawo.
Di makiangayon ang paghulagway ni Legazpi (sa iyang suwat ngadto sa Hari sa Espanya) sa mga Sugbuanon nga katawhang nangasaag ug ignorante sa dakong katigayonan nga ilang gihuptan (ang milagrusong imahen). Ang iyang sundawo nga nakakita sa imahen, si Juan Camuz, nakakita nga gihalaran si Sto. Nino ug daghan ug maanindot nga mga buwak. Sa ato pa, giila ug gibalaan sa mga Sugbuanon ang kamilagruso ni Sr. Sto. Nino.
-o0o-
Ang tinuorayng nasaag, ignorante ug laing katigayonan ang giapas mao si Legazpi. Lahi ni Magellan nga nigasa sa mga Sugbuanon sa Kristiyanismo, si Legazpi nimando pagsunog sa ilang kabalayan. Gigamit nilang puwersa pag-ilog sa ilang kabtangan ug pagkaon alang sa gipanggutom niyang kasundalohan.
Ug kay kasagaran sa iyang mga sundawo wa may tarung edukasyon, naglakip sa mga badlungon ug mga binilanggo sa Espanya (kay kinsa may laing mapugos nila pagda nganhi sa wa pa nila igdungog nga isla?), way pupanagana nilang gipanglugos ang kababayen-an ug gipamatay ang kalalakin-an nga nangahas pagsukol nila.
-o0o-
Si Sr. Sto Nino, sa iyang way kinutobang gahom ug kaalam, maoy nakakita sa pag-antos sa mga Sugbuanon ug sa mga molupyo sa ubang isla nga naulipon nilang Legazpi ug kaubanan. Nga, sukwahi sa kamandoan sa Hari sa Espanya pag-edukar ug pagpalambo nato, nangilog sa mga yuta ug nipaburot sa ilang pribadong katigayonan.
Sa kataposan sa mga adlaw, ang Labawng Makagagahom maoy mohukom kinsay malangit: Ang ato bang katiguwangan nga nagbalaan niya bisan wa kaila sa Kinatsila niyang ngan? O ang mga nigamit sa iyang ngan aron pagpaburot sa ilang mga panudlanan? [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
