Arangkada of Leo Lastimosa for January 16, 2012

Bag-o sa Sinulog


Cebu City Sports Center--Unsay bag-o sa Sinulog?  Mao ni kasagarang tubag sa akong mga higala pila ka adlaw sa wa pang Piyesta Senyor dihang ako silang gipangutana asa sila manan-aw sa grand parade.  Ako silang gidasig pagtan-aw sa ubang manan-away.  Wa gyoy puol ang pagpalamoy sa lunlon nga pagsaulog ug tim-os nga pangaliya sa mga wa pa pul-i sa Sinulog.
Apan gipili nila ang pagpabilin sa ilang mga pinuy-anan ug ubang mga dapit nga wa maabot sa kahuot sa trapiko tungod sa pagtak-op sa labing dagkong kadalanan alang sa parada.  Ang ako ganing asawa nipalabi sa pagpakig-uban sa mahigalaon nga mga lumod sa Oslob.
Maong nag-inusara ko nga nangadlawon pagbaktas paingon dinhi.

-o0o-

Kinahanglan ba gyod nga dunay bag-uhon sa Sinulog?  Kinahanglan ba gyod nga palabwan ang mga Sinulog sa nangaging katuigan?  Di na ba diay paigo nga ang Sinulog mao lang gihapon?  O malampuson lang gyod kaayong Sinulog nga wa maibani ang kalapad ug kasadya bisan nagkadaghan na matag tuig ang nihukom na nga di moapil ni motan-aw?
Tingali nakatabang pa gani sa Sinulog nga niiway nang pipila ka Sugbuanon aron paghatag og higayon sa mas daghang bisita gikan sa ubang mga lalawigan ug kanasuran nga nadani sa Sinulog.  Maong di na ingon ana kalisod ang pagpahimutang sa katawhan nga nagpunsisok dinhi ug sa ubang bahin sa ruta.

-o0o-

Apan sa akong pagsuwat ini, akong nadunggan ang pangutana ni Kobe Bryant, "Where do you go from the top?," atol sa paglusad sa iyang labing bag-ong commercial sa sapatos nga "Kobe System."  Ang iyang tubag?  "You go over the top."
Mao diay nga ang mga tigpasiugda wa mangiyugpos sa ilang nangaging kadaogan.  Mao diay nga bisan sa krisis sa kalibotanon ug lokal nga ekonomiya, gipaburot nila ang cash prizes sa mga mananaog sa parada.  Apan unsaon pagdani pagbalik ang mga nakumbinser nga human sa 32 ka tuig nakit-an na nilang tanan sa Sinulog?

-o0o-

Sa akong pagpaingon dinhi, nagplano ko pagpuno sa akong camera sa mga letrato sa tanang nindot nga akong malabyan.  Sa akong paglili, wa pa katunga ang sud sa memory card.  Nawad-an na ba sab ko og interes bisan sa ubang manan-away?
Mas nadani ko sa wali ni Msgr. Cris Garcia human sa fluvial procession:  "Ang pagpaduol sa mga deboto sa imahen ni Sto. Niño mao ang panag-abot sa tawo ug sa langit."  Ug sa wali ni Obispo John Du human sa solemn procession:  "Ang pag-ampo kuyog sa ubang mga deboto mas makapalawom sa imong pagtuo.
Maong palihug ayaw kahibung kon sa among Sinulog coverage sunod tuig (kon paabton pa) mohangyo ko sa mga tagduma sa ABS-CBN nga adto na ko magpa-destino sa Basilica del Sto. Niño.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 15, 2012

Andam sa baha


Ouano Wharf, Mandaue City--Lahi sa niaging tuig, way uwan dinhi sa pagsugod sa fluvial procession, ang pagbanhaw sa mabulukon ug makasaysayanon nga labing unang pagdunggo sa imahen ni Sr. Sto. Niño sa kabaybayonan sa Sugbo.  Maayo ang kahimtang panahon.  Malinawon ang dagat.  Hapsay ang lumbay ug paglawig sa mga nanguyog.
Lahi sa niaging tuig, nag-uwan sa tibuok gabii, gani nagsugod og bunok sa Biyernes pa sa hapon.  Maong lahi sa niaging tuig nagbaha ang pipila ka bahin sa usa ug tunga ka kilometro nga ruta sa foot precession nga nihatod sa imahen nilang Sr. Sto. Niño ug Birhen sa Guadalupe gikan sa St. Joseph Shrine sa kinapusoran sa Mandaue paingon dinhi.

-o0o-

Niubog sa baha ang tanang nanguyog sa prosesyon.  Usa sa hamtong nga mga deboto nga akong nasundan wa kapugong sa iyang kaugalingon nga pagtuaw, "di gyod unta ni mahitabo kon buhi pa si Nitoy."  Iyang gipasabot si anhing Ernesto Ouano, nga maoy nagsugod sa tradisyon pagpasakay sa imahen sa ilang barko ug pagpangu sa fluvial procession nga ari manukad sa ilang pantalan.
Bisan sud sa Ouano compound, may pipila ka bahin nga gibahaan.  May mga sakyanan ganing diriyot madakin-as tungod sa kahumok sa yuta.  Apan nahilom ang tanang yangungo sa katawhan pagkakita nila sa imahen.  Nakatabang sab ang libreng kape, pan ug lugaw sa mga bata ug mga dagko.

-o0o-

Gipasaligan ko sa mga anak ug mga apo ni Ouano, nga akong gikahinabi sa una nakong pag-cover dinhi sa niaging tuig, nga determinado silang ipadayon ang paghimong piyesta sa adlaw sa fluvial procession.  Imbitado ang tanang bisita sa makabuhong nilang kumbira.
Apan tungod tingali sa kadaghan na sa uban pa nilang mga gimbuhaton, o sa nabantog nga panagsungi sa pipila ka mga sakop sa pamilya, wa nay nakatutok sa tanang detalye nga gipaka-importante sa ilang amahan.  Sama sa drainage.
Pasayloa, apan di kong kapugong sa akong kaugalingon pagtandi nila ni Cebu City Mayor Mike Rama.

-o0o-

Sawaya ang iyang budget (nga daghan uyamot nga buslot) ug sawaya ang iyang ka-showbiz (gidungog nga may mga uniporme sa iyang sakyanan sa tanang okasyon nga tambongan ug mga alarma nga tubagon, nahibaw-an pa ganing magbitbit gyod og CD sa duyog sa iyang mga kanta), apan di nimo masaway ang takos nga pagduma ni Rama sa Sinulog Grand Parade.
Timaan sa kaandam ni Rama sa bisan unsang kakulian mao ang pag-isa niya sa kahigayonan nga mobunok ang uwan ug bahaan ang pipila ka bahin sa ruta solemn procession ug sa grand parade.  Napahigayon ang prosesyon nga luwas sa gipasidaan nga pag-uwan-uwan.  Hinaot nga sa grand parade masayop na sab, sama sa naandan, ang Pagasa.  Ug di na masuwayan unsa kaandam si Rama.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 14, 2012

Digital nga Gozos


Ingon ining higayona sa tuig, pila ka adlaw dayong Piyesta Senyor, bahaan mi og hangyo sa mga tigpaminaw nga mangayo og kopya sa "Gozos:  Batobalani sa Gugma," ang gamhanang awit sa tinuig nga kapiyestahan ni Sr. Sto. Niño.  Kay wa na may uso ang tape recorders ug hasol man ang pag-burn ug pag-apud-apod og CDs (compact discs), kasagaran amo silang padad-an og MP3 files.
Kon pipila lang ang mangayo, mahimo rang i-email ang MP3 files sa Gozos.  Apan kon kaliboan na ang manghangyo, dakong problema ang pagtagsa-tagsa pagpada nila og kopya sa kanta.  Maong napugos mi pagpalaban sa internet pagpangita og mas sayon nga alternatibo.

-o0o-

Ang akong gihimo sa niaging pila na ka tuig mao ang pag-umol og email group ug pagdapit sa mga tigpaminaw sa pag-subscribe sa grupo.  Mapuslanon kaayo ang grupo sa matag higayon nga duna koy mahinungdanong mga dokumento, video, audio ug ubang files nga mapuslanong i-apud-apod dayon sa mga tigpaminaw.
Ang DYAB Cebu Email Group maoy unang natukod dihang nisulbong ang panginahanglan sa Pinoy nga mga trabahante sa Canada pila ka tuig nang nilabay (kon gusto kang mo-subscribe, palihug pagpada lang blangko nga email sa dyab-cebu+subscribe@googlegroups.com).  Sunod nga natukod ang DYAB 1512 Email Group alang sa among news materials (maka-subscribe ka pinaagi sa pag-email sa dyab1512+subscribe@googlegroups.com).
Gipada nako ang Gozos sa duha ka email groups.

-o0o-

Timaan tingali sa paspas nga pagkausab sa mga teknolohiya, o hasolan na lang ang mga tigpaminaw nga motultol hain nila nabutang ang ilang MP3 file sa niaging Piyesta Senyor, o mas daghan na ang may internet access ug nakasinati sa kasayon pag-download og digital music, magkapuliki gyod mi pagtabang pagsangyaw sa Gozos matag Enero.
Nabantayan nako nga mas taas nang panahon nga gigahin sa among mga tigpaminaw sa social media networks kay sa ilang email accounts.  Maong inay magsalig sa email groups, nakahukom mi pagbutang na lang og links sa Facebook, Twitter ug Google+.

-o0o-

Apan makahatag lang mi og link kon makakita mi og host sa MP3 file sa Gozos.  Gikapoy na ko og balikbalik og upload sa sites nga motangtang sa files human lang sa pila ka adlaw, o mosamuk-samok og daghang banner ads sa di ka pang ka-download.
Nidangop ko sa Google Docs.  Nga modawat na og bisan unsang files, apil nang MP3.  Lahi sa FB ug YouTube nga video files ra.  Ang among MP3 file sa Google Docs hawan kaayo, way sabod nga nihatag dayon namo og link para sa tanang networks.  Kon friend nimo ang DYAB 1512 sa FB, Twitter o Google+, ma-click nimo ang among gi-post nga link ug mapaminaw dayon ang 128 kbps ug 6 mb nga kopya nimo sa Gozos.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 13, 2012

Liwat ni Corona

Ang pagkabisto nga nagdumili sab diay pagpakita sa ilang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) si Bise Presidente Jejomar Binay ug ubang mga opisyal sa gobyerno di makaiban sa dakong eskandalo sa paugat ni Chief Justice Renato Corona pagtahan sa iyang SALN atubangan sa sibaw nga mga pasangil nga niburot pag-ayo ang iyang katigayonan bugti sa iyang pagpabor ni kanhi presidente Gloria Arroyo ug sa higanteng mga kompaniya nga may mga kaso sa Korte Suprema.
Si Corona ang ipaubos sa impeachment trial sugod karong Lunes.  Ang pasangil nga ang ubang mga opisyal nakahimo og susamang kalapasan di makapa-absuwelto niya.  Di makalingkawas ang sinumbong nga kawatan tungod lang kay gawasnon ang ubang kawatan.

-o0o-

Kon mangugat si Corona atubangan sa senator-judges nga di siya angayng silotan sa pagtago sa SALN kay nahimo sab nilang Binay ug bisan sa mga sakop sa House prosecution panel nga gipangulohan ni Kongresista Neil Tupas, wa siyay kalainan sa motoristang natsambahan sa traffic enforcer nga ilegal nga nag-parking nga labihang nakakisikisi kay ang ubang mga motorista nga sama og kalapasan wa madakpi.
Kay siya man ang gikiha, siya ang angayng manubag.  Angayng ipasabot ngadto sa katawhan--nga maoy tinuod nga girepresentahan sa mga sakop sa impeachment court--nganong gitago ang iyang katigayonan ug nganong nakapalit og kabtangan nga di maabot sa gamay niyang suholan.

-o0o-

Samtang gipaningot na og bugbog si Corona, nga di na ganing kapugong sa iyang mga luha kon makadungog sa kantang "Impossible Dream," angay sab nga molubong sa yuta sa ilang mga ulo--kana, kon duna pay uwaw--silang Binay, Tupas ug kaubanan.  Si Corona makapasalipod sa lagda sa Korte Suprema, sukad pa sa panahon ni chief justice Andres Narvasa (kansang pamunoan gihulagway sa mga abogado nga "the best Supreme Court money can buy").  Sa pikas nga bahin, way lagda nga nagdili nilang Binay, Tupas ug kaubanan pagpakita sa ilang SALN.
Angay sab silang mopasabot sa katawhan.  Di mapapas sa impeachment trial ang ilang pakauwaw.  Apan unahon nato si Corona.

-o0o-

Gihangop ni Corona ang kahigayonan pagpanalipod sa iyang kaugalingon.  Apan pasiuna niyang salida nagpakita hinuon nga di siya andam nga motagsa-tagsa pagtubag sa dagko ug daghan uyamot nga mga pasangil batok niya.
Sa pag-abli sa impeachment trial sa alas-2 sa hapon karong Lunes, liwas sa Piyesta Senyor sa Sugbo, inay modiretso pagtubag sa mga pasangil, gusto ni Corona nga unahon pagsukitsukit silang House Speaker Sonny Belmonte ug ubang mga kongresista nganong nakatigom dayon sila og 188 ka pirma pag-impeach niya.  Naanad na ba pag-ayo si Corona sa morang umang nga lihok sa mga hukmanan nga ubos sa iyang pagduma?  Nga na-alarma sa kalit nga pagpaspas pagtuyok sa ligid sa hustisya?  Nga mahimong moligis niya?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 12, 2012

Tago sa ngitngit


Ambot nganong nagpapating si Chief Justice Renato Corona hangtod karon.  Bisan sa sibaw nga mga awhag gikan sa nagkalainlaing sektor, padayon niyang gitagoan ang iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Ang pagpakita sa iyang SALN mao untay labing epektibong panagang sa sunudsunod nga mga pasangil sa pangurakot batok niya.
Nakapakita na og mga dokumento ang mga sakop sa House prosecution panel nga nakapalit si Corona og mahalon nga mga pinuy-anan.  Nga di niya mahimong maabot kon basehan ang kataposang mga SALN nga iyang gisumiter sa wa pa matudlo sa Korte Suprema.  Nahadlok ba si Corona nga ang iyang SALN makapasamot pagpalig-on sa mga pasangil batok niya?

-o0o-

Nakapasamot sa kaparat sa kahimtang ni Corona mao ang pagkabisto nga ang usa sa condominium units nga iyang napalit gipresyohan og ubos kaayo kay sa presyo sa kasilinganan nga mga kabtangan.  Ug nga ang kompaniya nga ni-baratilyo pagbaligya sa condo niya may nag-ung-ong nga kaso sa labawng hukmanan dihang gipalit ni Corona ang ilang kabtangan.  Mga dokumento sa Korte Suprema nagbutyag sab nga si Corona nanginlabot paghusay sa kaso ug gani nipabor pa sa kompaniya.
Gitandi ni Corona ang iyang kawsa sa pakigbisog alang sa demokrasya.  Angay siyang pahinumdoman nga ang demokrasya nagdasig sa pag-atubang sa kahayag, di sa pagtago sa kangitngit.

-o0o-

Nagpasalipod si Corona sa lagda sa Korte Suprema mapakita lang ang SALN sa mga mahistrado kon pangayuon sa pormal nga mga petisyon nga ang katuyoan di fishing expedition.  Nakapait mao nga sila ra sang Corona ug kaubanan ang magbuot may sukaranan bang mga petisyon sa pagpangayo sa ilang SALN.
Ambot nganong nakaako ang Korte Suprema pag-umol sa binuang nga lagda.  Ambot nganong nitugot lang ang ubang mga buhatan sa gobyerno nga bugal-bugalan sa mga mahistrado ang mga lagda sa accountability ug transparency.  Hilas ang lusot nga mahimong gamiton ang SALN batok sa mga maghuhukom kay samang panginahanglan gituman man sa ubang mga opisyal sa gobyerno, apil na sa presidente, nga mas dako og responsibilidad ug mas daghan og kaatbang kay nila.

-o0o-

Di mapriso si Corona kon mopili sa paglingkawas gikan sa nangalisbo nga proteksiyon sa lagda.  Way makapugong ni makakiha ni Corona kon moboluntaryo pagpakita sa iyang SALN.  Ang pagtahan sa tinagoan nga dokumento mahimong makapadasig sa iyang kaubanang mga mahistrado pag-angkon sa kamatuoran nga di mahimong lumloman ang listahan sa ilang katigayonan hangtod sa hangtod.
Nipasalig si Atty. Jose Midas Marquez, ang turutot ni Corona, nga ipagawas ang SALN sa iyang amo sa tukmang dapit ug sa tukmang higayon.  Ang impeachment trial mao ang labing tukmang dapit.  Ug ang labing tukmang higayon mao karon dayon--sa di pa matental si Corona pagdoktor sa SALN aron pagpahaom sa bag-ong nabisto niyang kabtangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 11, 2012

Kahilas sa Senado


Samtang nagkaduol ang pagsugod sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona, ang mga senador nga niisip sa ilang kaugalingon nga mga eksperto sa balaod nagsige og tambag sa ilang kaubanan sa pagtuon sa mga libro sa balaod ug sa mga lagda sa pagtimbang-timbang sa mga ebidensiya pag-andam sa ilang kaugalingon sa mahinungdanon nilang gimbuhaton.
Way lalis nga kinahanglang mangandam ang mga senador alang sa mahinungdanong husay.  Apan gihilasan ko sa mga senador nga gustong mokumbinser sa katawhan nga mahimo silang mausab sa usa lang ka pamilok, o sa pila lang ka adlaw nga pagbasa sa mga libro sa balaod ug ebidensiya.  Kasukaon ko sa ilang pasalig nga manglingkod sila isip ligdong nga mga maghuhukom.

-o0o-

Ang nihukas sa pagpaka-aron-ingnon sa mas hamtong niyang kaubanan mao ang di abogado nga si Senador Antonio Trillanes IV.  Inay sundon ang nanggungis na niyang kaubanan, gisubay ni Trillanes ang sukaranan, kasaysayan ug mga prinsipyo sa impeachment process nga igo lang natong gikopya sa Estados Unidos.
Nahibaw-an ni Trillanes nga di tinuod nga husay sa korte kon dili politikanhon ang impeachment trial.  Nga ang hukom sa mga senador di kinahanglan nga ipasikad lang sa mga ebidensiya.  Mahimo silang mohukom pag-absuwelto o pagkonbikto ni Corona pinasikad sa ilang gituohan unsay mas makaayo sa nasud ug sa katawhan.

-o0o-

Laing timaan nga politikanhong proseso ang impeachment trial mao ang kahilom sa konstitusyon kon unsa kalig-on ang mga ebidensiya nga gikinahanglan pagkonbikto sa sinumbong:  Beyond reasonable doubt ba sama sa mga kasong kriminal?; preponderance of evidence sama sa mga kasong sibil?; o substantial evidence sama sa mga kasong administratiba?
Matod ni Trillanes kon tinuoray pang husay ang impeachment trial, gisangon unta ni ngadto sa Korte Suprema nga giduma sa mga maghuhukom nga way lama sa politika ug maoy tinuod nga mga batid sa balaod.  Gitugyan ni sa Senado aron matuki ang politikanhong mga krimen batok sa katawhan.

-o0o-

Maong sa sunod higayon nga magbuwa ang baba nilang Senate President Juan Ponce Enrile ug kaubanan pagpanghudlat nga mahimo nilang kontrolahon unsay ipanulti ug himuon sa tanang nahilambigit sa husay, palihug pikati sila.  Ang mga senador, bisan magsul-ob na og maroon nga mga kapa, magpabiling mga suluguon sa katawhan.
Di nila masigaan sa mata ug mapahilom ang katawhan nga mopadayag sa ilang hunahuna mahitungod sa mga pasangil batok ni Corona.  Ug di mahimong bungul-bungolan lang sa mga senador ang sentimento sa publiko sa wa pa, atol sa ug bisan human na sa husay.  Kay ang katawhan mao ang tinuod nilang agawon.  Nga mas sayon nga motangtang nila sa katungdanan pinaagi sa sunod nga piniliay kay ni Corona ug sa ubang mga mahistrado nga wa pilia sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 10, 2012

Mas dakong premyo


Ang prosesyon sa Black Nazarene di kinahanglan nga gastohan og dako.  Wa magkinahanglan og higanteng sponsors.  Wa magkinahanglan og endorsement sa inilang mga deboto.  Magpunsisok gyod matag tuig ang minilyon ka mga deboto tungod sa ilang pagtuo nga ang pagsakripisyo pagtiniil pagkuyog sa prosesyon makapagaan sa ilang mga suliran ug makatuman sa ilang mga pangilaba.

Tawga sila og mga panatiko, o tapaw ug panghunahuna, o hugot ug hingpit lang gyod nga nituo, nga kon makapahid sa imahen ang ilang panyo, labakara ug toalya, mamaayo ang ilang mga sakit, maharuhay ang ilang pagpuyo, magkahiusa ang ilang pamilya ug makasugakod sila bisan sa labing lisod nga mga pagsuway.

-o0o-

Mas hapsay ug mas daghan pa ang mga deboto nga mokuyog sa solemneng prosesyon ni Sr. Sto. Niño karong Sabado sa hapon latas sa labing dagkong kadalanan sa Dakbayan sa Sugbo.  Wa silay gisunod nga inilang mga artista.  Wa mag-apas og isabod nga libreng mga produkto.
Mao nga ang solemneng prosesyon di sab kinahanglan nga gastohan og dako.  Wa magkinahanglan og adunahan nga sponsors.  Ni endorsement sa popular nga mga deboto.  Magpunsisok gyod matag tuig ang minilyon ka mga deboto tungod sa hugot nga pagtuo nga di ihikaw sa Balaanong Bata ang ilang gipangaliya nga maayong panglawas, mas maayong trabaho ug mas tunhay nga mga relasyon.

-o0o-

Di sama kadaghan ang manguyog, apan di mabiya sa kamabulukon sa ubang mga ritwal sa Piyesta Senyor, ang tinuig nga Fluvial Procession karong Sabado sa buntag, ang pagbanhaw sa pagdunggo sa imahen ni Sr. Sto. Niño sa Sugbo uban sa pundok ni Ferdinand Magellan niadtong 1521.
Dihay pagsuway paghimo og inidigay sa labing mabulukon nga barko nga moapil sa prosesyon sa dagat.  Apan wa molahutay.  Kay wa kinahanglana.  Wa mag-apas og premyo ang mga mangapil.  Maong way bayranan sa rehistrasyon, di kinahanglan nga gastohan og dako, wa magkinahanglan sa suporta sa daghang sponsors.  Wa mag-agad sa endorsement sa inilang mga personalidad.

-o0o-

Mao ni dakong problema sa Sinulog Grand Parade.  Inay ipadayon nga si Sr. Sto. Niño ang sentro sa kalihokan, ang mga tigpasiugda nagsige og paburot sa mga premyo ug pangita og bag-o ug lahi nga kalingawan.
Salamat sa mga paningkamot sa Sinulog Foundation Inc., nilahutay ang Sinulog human sa tulo ka dekada.  Apan unsay sangpotan sa ilang padayon nga pagpaburot sa mga premyo ug pagmugna og bag-o ug lahi nga kalingawan?  Hangtod kanus-a sila nga mamawi sa mas dakong gasto sa tinuig nga kalihokan pinaagi sa pagpahamtang og mas dagkong bayranan sa mga manan-aw ug manginabuhi sa Sinulog?
Kanus-a man sila makamatngon nga way kuwarta ni kalingawan nga makalabaw sa gipasalig ni Sr. Sto. Niño ug sa Black Nazarene nga ganti alang sa maayong buhat ug tim-os nga pagtuo?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 9, 2012

More Fun sa Sinulog


Ang kontrobersiya sa bag-ong slogan nga gilusad sa Department of Tourism, "It's More Fun in the Philippines," hinaot nga motutok sa mas dakong hulagway sa industriya sa turismo.  Hinaot nga ang init nga lalis pabor ug batok sa bag-ong slogan wa manukad sa pagtuo nga masulbad ang mga suliran sa turismo pinaagi lang sa mas haom ug epektibong slogan.
Di mokalit lang og sulbong ang gidaghanon sa mga turista tungod lang kay nakatsamba ta og slogan, nga tinuorayng magrepresentar sa dagway, kultura ug pangandoy sa nasud ug sa katawhan.  Mas dako ang kausaban nga gikinahanglan aron mahimo tang tinuoray nga mas madanihon ngadto sa lokal ug langyawng mga turista.

-o0o-

Mas sayon nga lalisan ang bag-ong slogan.  Mas lisod tukion ang mas seryusong mga suliran sa industriya sa turismo, sama sa kakabos sa kadalanan, kaapiki sa transportasyon, nagkamang nga mga linya sa komunikasyon, nag-usbaw nga kriminalidad, kahugaw sa kadagatan ug kalikopan ug nagpadayong kanser sa pangurakot.
Kining maong mga suliran wa masulbad sa "Wow Philippines" ni kanhi tourism secretary ug senador  Richard Gordon, ni sa "Pilipinas Kay Ganda" ni kanhi tourism secretary Alberto Lim.  Di sab masulbad ang mga suliran sa usa lang ka pamilok bisan pa sa "It's More Fun in the Philippines sa bag-ong tourism secretary nga si Ramon Jimenez.

-o0o-

Malilian ang mga buslot sa industriya sa turismo kon imong paminawon ang reklamo sa pipila sa atong mga bisita sa Sugbo alang sa Piyesta Senyor ug Sinulog:

• Mga pasahero nga nakaabot sa plitehan sa ayroplano nagbagulbol sa kanihit sa mga sakyanan ug kaabunda sa pangilkil nga nisugat nila paggawas sa Mactan-Cebu International Airport;
• Nga mao say giyawyaw sa mga naglawig sa dagat sa pagkawas nila sa mga barko ug paggawas sa pantalan;
• Ang mga nag-bus nangreklamo sa kalibaungon ug kangitngit ug kahuot sa atong kadalanan; ug
• Silang tanan nitiyabaw sa gipaburot nga bayranan sa beach resorts, hotels ug pension houses.

-o0o-

Ang gisaad ni Presidente Noynoy Aquino nga mas agresibong paggasto alang sa infrastractura karong tuiga, kon matuman, makahimong "more fun" sa pagbiyahe sa gikan ug paingon sa nagkalainlaing destinasyon sa sud ug gawas sa Pilipinas.  Kon molahutay ang paggukod sa labing dagkong kawatan, mahimo nang "more fun" ang mga transaksiyon sa gobyerno ug pribadong sektor.
Ang dagkong katalagman nga nitapos sa 2011 ug nisugat sa 2012 hinaot nga makapugwat na gyod sa gobyerno ug natong tanan sa kadinalian sa panginahanglan pagpanalipod sa atong kalikopan.  Ang kaligdong sa liderato ni Aquino hinaot nga makapalambo sa panginabuhi ug makalimpiyo sa kapolisan ug mosangpot sa pagtidlom sa krimen.  Mapalambo lang ang komunikasyon kon mangisog nang gobyerno batok sa pangabuso sa mga kompaniya sa telepono, nga hangtod karon nagpaugat pagpahamtang og P1 inay P0.80 matag text nga bayranan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 7, 2012

SALN ni Corona


Nagkahugot ang pisi sa liog ni Chief Justice Renato Corona.  Ang tanan niyang masuk-anong mga panghimakak sa mga pasangil sa pangurakot nahimong taphaw tungod sa iyang pagdumili pagpakita sa iyang statements of assets, liabilities and net worth (SALN).  Kon wa siyay gitagoan, unsa may iyang kahadlokan?
Ang kinaham nga panagang ni Corona, nga igo lang siyang nituman sa resolusyon sa Korte Suprema nga mabutyag lang ang SALN sa mga mahistrado kon dunay makiangayon nga petisyon nga dasonan sa labawng hukmanan, di na mosalir.  Kay duha sa iyang kaubanan boluntaryo nang nitahan sa ilang SALN ug gawasnon na karon ang mga magbubuhis pagsusi sa tanan nilang kabtangan ug utang.

-o0o-

Abunda ang sukaranan sa mga pagduda nga niburot ang katigayonan ni Corona tungod sa kasuod niya ni kanhi presidente Gloria Arroyo.  Labi na tungod sa dako ug dinaliang panginahanglan ni Arroyo sa iyang proteksiyon.  Hapit tanang nasikit ni Arroyo nabuhong.  Ang kasagaran di sa legal nga mga paagi.
Apil sa nabuhong mao ang labing dagkong haligi sa Simbahang Katoliko.  Mao diay nga tak-om kaayo ang Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) sa mga awhag niadto sa resignasyon ni Arroyo human sa Hello Garci scandal.  Kay gawas sa minilyon ka pesos nga pundo sa gobyerno nga gipabaha sa ilang mga parokya, may pipila nila nga nangayo ug nahatagan og luhong mga sakyanan.

-o0o-

Kon gipuno ni Arroyo sa mga grasya ang iyang kinaham nga mga obispo, unsa sab kahay iyang gisabod alang ni Corona, ang iyang kinaham nga mahistrado.  Di mangahas si Arroyo pagsupak sa mga lagda batok sa midnight appointments, sa pagpamugos pagtudlo ni Corona isip chief justice duha ka buwan sa wa pang piniliay niadtong Mayo 2010, kon di pa hingpit ang iyang pagsalig nga duphan siyang Corona kon simbako di mahigalaon niya ang mopuli nga pamunoan.
Tuod man, wa pakyasa ni Corona si Arroyo.  Sa labing mahinungdanong mga kaso, gikan sa pagtukod sa pagbasura sa Truth Commission ngadto sa pagsalikway sa watch list order batok ni Arroyo, gipamatud-an ni Corona nga sa tanang higayon palabihon niyang interes ni Arroyo kay sa nasud ug sa balaod.

-o0o-

Usa sa epektibong paagi pagmatuod sa krimen mao ang pagsubay sa iyang mga bunga.  Mao ni gihimo sa House prosecution panel nga maoy moasal ni Corona sa impeachment trial sa Senado nga sugdan karong Enero 16.  Nahimong mas sayon ang ilang trabaho tungod sa kaandam sa bag-ong liderato sa mga buhatan sa gobyerno paghatag nila sa gikinahanglang mga dokumento.
Gawas sa condominium units, unsa pa may laing kabtangan nga gitago ni Corona?  Diin man gikan ang iyang katigayonan--sa mga benepisyo sa iyang asawa gikan sa mga posisyong giggasa ni Arroyo, o sa pulos gikuwestiyong mga pasidungog gikan sa UST ug Ateneo?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 6, 2012

Baha sa Opon


Basak, Lapulapu City--Siyam ka adlaw na human sa kusog nga bunok sa uwan dinhi ug ubang bahin sa Sugbo ug Kabisay-an, wa pa makahubas ang baha nga nisud sa gatosan ka kabalayan, nakapilde sa mga kabtangan ug nakahulga sa daghang kinabuhi.  Sukad pa niadto nga ampay sa baha ang Basak kay mas ubos sa kasilinganang mga barangay.  Apan di ni igong rason nga pasagdan lang sa lokal nga mga opisyal ang pait nga kahimtang sa mga molupyo.
Alas-tres sa kadlawon niadtong Disyembre 27 nga napugwat ang mga molupyo sa Purok 4 ug kasilinganang mga sityo kay nilapaw na sa ilang mga katre ang baha.  Nanglutaw nang ilang kabtangan ug wa nay laing nahimo gawas sa pagbakwet ngadto sa mas tag-as nga kabalayan sa ilang mga silingan.

-o0o-

Nadisgrasya ko sa way hubas-hubas nga baha dinhi dihang naghatod og pinaskohan alang sa akong inahan ug pamilya sa akong manghod nga nagpuyo luyo sa Mactan Doctors Hospital.  Kinahanglan kang magkaang-kaang paglakaw pagtunob sa nag-igdal nga mga bato ug tipaka sa semento aron di matuslob sa lawom nga mga lim-aw.
Apan tungod sa kabug-at sa akong gisakwat, nabuwasot gyod ko sa kanal nga natabonan sa laya nga mga dahon ug sagbot.  Maayo na lang nga baga ang akong sapatos ug medyas ug nakahaw-as na ko sa wa pa hingpit mohunob ang lang-og nga tubig ug lapok.

-o0o-

Si Barangay Kapitan Isabelito Darnayla sa Basak nibasol sa sayop nga desinyo sa drainage system nga gipatuman sa City Hall.  Matod niya ang iyang barangay maoy gihimong lutsanan sa tanang kanal sa lima ka barangay, apil na sa Poblacion, Gun-ob, Agus ug Pajo.  Apan gawas nga mas gamay ang baba, mosumbalik pa gyod ang tubig kon maatol nga taob ang dagat.
Ang kusganong pagsupak ni Darnayla sa pag-imbudo sa tanang kanal paingon dinhi nisangpot sa iyang pagkapriso sud sa duha ka adlaw ug pagpasaka og kasong sedition batok niya niadtong 2006.  Niinsistir si Darnayla nga mas epektibo kon palutson ang drainage sa Barangay Buaya nga dunay mas dagkong kanal duol sa Mactan-Cebu International Airport.

-o0o-

Si Roldan Limpangog, ang sinaligan ni Mayor Paz Radaza sa Basak, ang iyang gipaatubang namo.  Matod niya wa pasagdi sa mayor ang mga biktima sa baha ug padayong naningkamot pagsulbad sa baha.  Apan di siyang kahatag og detalye mahitungod sa gipahibawo sa mayor nga paggahin og P30 milyones pagpalambo sa drainage system sa Basak.
Niangkon hinuon si Limpangog nga wa pa gyod matikad ang drainage system sa sudluon nga mga sityo sa Opon.  Niangkon sab siya nga gitugotan sa City Hall ang pagtukod sa subdivisions kansang mga kanal wa masumpay sa drainage system sa dakbayan.  Ambot nganong hangtod karon saad lang gihapon ang sulbad sa mga Radaza sa baha.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 5, 2012

Paugat ni Corona


Bisan way nikubit, nagpaugat gihapon ang mga dumadapig ni Chief Justice Renato Corona nga paspas nga pag-impeach sa House of Representatives makapahuyang kon di man hingpit nga makaguba sa Korte Suprema.  Hangtod karon di pa gyod silang kadawat nga labihang daghanang mga kongresista ang nipirma sa articles of impeachment batok ni Corona sud sa pila lang ka oras.
Nabisto hinuon ang tinuorayng baraha sa nangangkon nga mga eksperto sa balaod:  Ang ilang mga argumento susama gyod sa mga linya sa mga abogado ug mga tigpamaba ni Corona; ug managkaluha ang ilang awhag nga ibalik sa House o hingpit na gyong ibasura ang kaso.

-o0o-

Ang mga nidupa ni Corona pulos nagtinguha paglibog sa publiko ug paglangay sa impeachment trial.  Kay wa man nila nailad ang kinabag-an, nga klarong nagpaluyo sa hiningusgang kampanya ni Presidente Noynoy Aquino batok sa pangurakot ug mas klarong niisip nilang Corona ug kanhi presidente Gloria Arroyo nga maoy labing dagkong babag sa kampanya, ang nahibilin nilang kapilian mao na lang ang pagsabotahe sa proseso.
Ang Korte Suprema maglisod na pagsud sa salida.  Kay nipasidaan nang mga senador nga militar ray makapugong nila sa paghimo sa impeachment trial ni Corona sugod karong Enero 16, liwas sa piyesta ni Senyor Sto. Nino sa Sugbo.

-o0o-

Igo lang naneguro ang mga senador.  Mayoriya nila, gawas lang tingali sa mga alyado nilang Arroyo ug Corona, di ganahan nga mahisama sa mga kongresista nga gisiyam-siyaman una nakatiwas sa pag-impeach ni kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez.
Wa ray 24 oras human sa pagpasaka ni Gutierrez og petisyon nga nagkuwestiyon sa legalidad sa impeachment process sa House, bisan wa pa mabasa sa tanang mahistrado ang petisyon, gigapos dayon sa Korte Suprema ang mga kongresista.  Apan naabtan og dul-an sa tunga sa tuig una nalibkas ang pagdili ug nakapadayon ang mga kongresista pag-impeach ni Gutierrez.

-o0o-

Inanay nang nitumaw ang mga ebidensiya nga sagubangon ni Corona kon mosungasong gyod sa impeachment trial.  Nalilian nang mga anomaliya nga gipasangil batok sa iyang asawa, nitumaw nang kuwestiyonable niyang doctorate gikan sa University of Sto. Tomas (UST) ug nabisto nang mahalon niyang condominium unit nga giingong wa maapil sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).
Gituyo sa mga sakop sa House prosecution panel ang pagpagawas nang daan sa pasiunang mga ebidensiya nga ilang nahuptan ngadto sa media, sa di pa magkatigom ug makaluwat ug mga pagdili ang Senado isip impeachment court.  Kini aron kalikayan ang kutas, higpit ug duguon nga husay atubangan sa senator-judges.  Klarong gipasidan-an si Corona nga kon di makuha ang mayoriya nga gikinahanglan pagkonbikto niya, may igo silang natumpi nga mga ebidensiya ug mga saksi pagguba sa bisan unsang kaligdong nga nahibilin sa nangalisbo na niyang pagkatawo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 3, 2012

P25.6M gikan sa Sugbo

Bisan gitak-opan na ang duha ka semana nga Kapamilya Relief Campaign pinaagi sa "Grand Hakot Day," nga malampusong nihatod sa tanang nahibiling hinabang sa mga Sugbuanon alang sa mga biktima sa bagyong Sendong ngadto sa barko sa Philippine Navy, padayong nangabot sa ABS-CBN Complex ang mga hinabang.

Maayo na lang nga gihatagan mi og dugang usa ka adlaw nga lugway sa paghatod sa tanang paapas nga relief goods sa di pa molarga ang BRP Bacolod City paingon sa Dumaguete City, Negros Oriental.  Maong nanghuwam na sab mi og trak ug mga kargador gikan sa Lapulapu City Hall aron motiwas paghakot sa bag-ong nangabot nga mga hinabang.

-o0o-

32,495 ka food packs ang among napada.  Ang matag food pack, nga dunay duha ka kilong bugas humay, duha ka latang sardinas ug tulo ka putos nga noodles, gipresyohan namo og P100.  Ang mga sinina gipresyohan sa ABS-CBN Foundation og P70 ang kilo.  Samtang ang matag karton sa tubig among gikuridas og P150.
Kapin sa P3.2 milyones ang balor sa pagkaon; kapin sa P621 mil ang tubig; P15.4 milyones ang mga sinina; ug balor og kapin sa P1 milyon ang uban pang hinabang.  Sa kinatibuk-an, nikabat og P20.4 milyones ang tanang relief goods.

-o0o-

Nag-abut-abot sab ang cash donations ug mga tseke.  Nga sa akong pagsuwat ini, niabot na og P5.8 milyones.  Naibanan ni og kapin sa P300 mil nga among gipalit og 200 ka sakong bugas humay alang sa unang duha ka hugna sa pag-apud-apod og hinabang sa Dumaguete, Tanjay ug ubang bahin sa Negros Oriental.  Taplan mi sa ABS-CBN Foundation sa tanan namong gasto pagpamalit og mga sako, plastik ug higot alang sa repacking.
Sa ato pa, ang tanang hinabang nga natigom sa Kapamilya Relief Campaign mobalor og P25.6 milyones.  Kining tanan gikan sa mga Sugbuanon, sa mga kabos ug adunahan, sa nagkalainlaing hut-ong sa manggihatagon nga katilingban.

-o0o-

Pipila sa mga leksiyon nga among nakat-onan ning labing uwahing hugna sa Kapamilya Relief Campaign:

• Mas maayong i-repack nang daan sa mga motabang ang ilang mga hinabang ginamit ang 2-3-2 nga formula sa ABS-CBN Foundation--duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka latang sardinas;
• Mas maayong isud nang daan og sako ang mga sinina (alang sa mga bata ug dagko, lalaki ug babaye), o mga sapatos (palihug isumpay ang mga pares aron di magkabuwag), o mga duwaan, o mga gamit sa kusina; ug
• Organisahon nang daan ang mga boluntaryo aron nga di na masagolan sa mga manglawgaw ug magkiat-kiat lang, o sa mga manghilabot ug magpahimus gyod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 3, 2012

Grand Hakot Day


Dihang nisugot ang Philippine Navy nga pasimangon paingon sa Sugbo ang usa sa labing dako ug labing bag-o nilang barko, ang BRP Bacolod City, aron makarga sa usa lang ka biyahe ang tanang hinabang sa mga Sugbuanon alang sa mga biktima sa bagyong Sendong, labihan namong lipaya nga wa ming kaamgo sa kadako sa gimbuhaton sa pagbalhin sa relief goods.
Gibanabana nga moabot og kapin sa 400 toneladas ang mga hinabang nga nahibilin sa among mga tipiganan sa ABS-CBN Broadcast Complex sa Jagobiao sa Dakbayan sa Mandaue; sa Cebu Normal University ug sa Mabolo Elementary School sa Dakbayan sa Sugbo.  Asa man mi og mga sakyanan ug mga boluntaryo nga mohakot sa mga hinabang?

-o0o-

Maong nagbuut-buot mi og deklarar og "Grand Hakot Day" bisan wa pay bisan usa ka tag-iya og sakyanan nga nisaad pagtabang.  Nisuway ko pag-text sa among mga kaila uban ang tim-os nga pangaliya nga di mi nila balibaran.

Labing unang nitubag nga nakahatag namo og paglaom mao si Aida Lumacang, kanhi presidente sa Association of Concerned Texters, kinsa nipahibawo nga mopahuwam sa og Elf truck ang iyang silingan nga si Engr. Tinoy Condor sa Vergara Village sa San Isidro sa Dakbayan sa Talisay.

-o0o-

Ang nisunod nga mga tubag nakapakumbinser namo nga di gyod diay pasagdan sa mga Sugbuanon nga malangay ug matanggong ang ilang mga hinabang alang sa mga biktima sa katalagman:  Si LTFRB 7 Director Ahmed Cuizon (nakakumbinser sa Ceres Bus pagpahuwam sa tulo nila ka buses); si Daanbantayan Mayor Malou Loot (nipahuwam sa iyang tulo ka trak ug mga kargador); Cebu City Mayor Mike Rama (nipahuwam og duha ka Kaoshiung buses ug duha ka dumptrucks);
Si Joy Sharpe sa Shell Exporters (nipada og trak ug mga kargador); si Cordova Mayor Addie Sitoy (nipahuwam og duha ka sakyanan ug nipada og mga kargador ug tig-repack); si LTO 7 Director Raul Aguilos (nipada og escorts); ug si Labogon, Mandaue Barangay Captain Masoy Tumulak (nipahuwam og trak ug mga kargador).

-o0o-

Among kasinatian sa daghan nang Kapamilya Relief Campaigns mao nga ang pagsaad usa ka butang ug ang pagtuman laing butang.  Mas sayo kong nimata ug hugot nga nangaliya nga mahakot gyong tanang hinabang ug di malangay ang barko paghatod nila sa Negros Oriental.
Naabtan nako sa ABS-CBN Complex ang trak sa Cordova.  Nisunod ang trak sa Labogon ug tulo ka Ceres buses.  Niabot sa CNU ang duha ka Kaoshiung buses ug duha ka Elf trucks.  Nangabot bisan ang wa namo ma-text:  Silang Genghis Ylaya sa Pacific Accent (trak); Thomas Padayhag (van); Antonio Aldeguer sa ALA Boxing Gym (trak); San Remegio Beach Club (van); New Yutek Hardware (duha ka trak); Cebu Auto Bus (bus); ACF Logistics (van); ug Central Command (duha ka trak).
Salamat sa mga Sugbuanon, ug bisan sa among kamadudahon, nahinayon ang "Grand Hakot Day."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 31, 2011

Barko sa hinabang


Duna na gyod mi barko.  Mahakot na gyod ang tanang hinabang nga natigom sa Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa bagyong Sendong sa usa lang ka biyahe.  Masulbad na gyod ang grabeng kahasol sa anam-anam nga paghakot sa mga hinabang latas sa lapad nga kadagatan ug lagyong mga lalawigan.
Si Commodore Zyril Carlos, pangu sa Naval Forces Central (Navforcen), nipahibawo nga nakumbinser ang ilang kadagkoan nga magpada og dakong barko sa Sugbo pagsulbad sa pagkatanggong sa relief goods nga angay untang madawat sa mga biktima sa katalagman sa labing daling panahon.  Dugay na ming nangandoy sa barko.  Apan wa dayon mahatag kay giuna ang mas dinaliang mga panginahanglan sa Cagayan de Oro ug Iligan.

-o0o-

Ang BRP Bacolod City LC 550 tua pa sa Northern Mindanao ning higayona.  Puno sa relief goods gikan sa kaulohan nga gi-diskarga sa CDO dayon sa Iligan.  Gitakdang modunggo ang barko sa pantalan sa Navforcen sa Looc, Lapulapu City karong gabii sa Disyembre 31.
Si Commodore Carlos nipasalig nga mapaigo sa barko ang tanang hinabang nga natigom sa Kapamilya Relief Campaign nga gibanabanang masud og 15 ngadto sa 20 ka container vans.  Among susihon kon maggamit ba ang tanang hinabang sa Dumaguete ug ubang bahin sa Negros Oriental.  Kon may sobra pa, mohatod sab mi og hinabang sa Antique.  Dayong balik sa barko sa Manila.

-o0o-

Sa makausa pa, manawag na sab mi og mga boluntaryo.  Ning higayona, mga dagko na og braso ang among gikinahanglan.  Pinaspasay na ang pagkarga sa pinutos nga relief goods aron nga mahurot og hakot ang tanang hinabang, mapuno ug makalarga dayon ang barko unya o sa di pa ang Enero 3.
Kay di man mahimong langkaton ang mga boluntaryo gikan sa ilang mga pinuy-anan ug hikawan sa kahigayonan pagsugat sa bag-ong tuig uban sa ilang mga pamilya, nahukman namo nga mobuylo mi og karga sa relief goods sa BRP Bacolod City tibuok adlaw unyang Lunes, Enero 2.

-o0o-

Hinaot nga wa pa kapoya ang matinabangon nga mga Sugbuanon.  Kon may ganahan nga magpahuwam sa ilang dagkong trak, di gyod mo namo balibaran.  Nisaad si Commodore Carlos nga patabangon ang mga sakop sa Navy, apan mas dali nga mahuman kon mas daghan nga motabang pagkarga ug pagdiskarga sa relief goods.
Nagsuwat ko ini nga gilibotan sa gatosan ka boluntaryo nga nagtinabangay pag-repack sa mga hinabang.  Salamat nga ang ilang holiday ug bakasyon gigahin uban namo pagtabang sa labing nagkinahanglan nga mga biktima sa katalagman.  Kon gusto kang magpakisayod og dugang detalye unsaon nga mas makatabang sa mga biktima sa bagyong Sendong, palihug tawga ang DYAB Abante Pa, Bisaya! sa 4221950, o 4221953, o 4221956.  O i-text ko sa 09175903518.  Daghang salamat daan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 30, 2011

Kuwentada sa tabang

25 na ka hugna sa mga hinabang ang napada sa Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa bagyong Sendong sa niaging semana sa Negros Oriental ug Northern Mindanao ug sa baha karong semanaha sa mga dakbayan ug kalungsoran sa Sugbo.  P10.5 milyones na ang balor sa mga hinabang ang among naapud-apod ngadto sa mga biktima sa katalagman.
Duha ka semana na ang kampanya, apan wa pang katunga sa mga hinabang ang among napada.  Hangtod karon nangita mi og mas paspas nga mga paagi paghakot sa mga hinabang.  Naglaom gihapon ming mosugot ang Philippine Navy sa pagtingob paghakot sa mga hinabang sa mga Sugbuanon pinaagi sa mas dakong barko.

-o0o-

Niang mga hinabang nga naapud-apod na:  Usa ka toneladang mineral water sakay sa Mid-SEA Express gikan sa Mactan paingon sa Lumbia Airport sa Cagayan de Oro; duha ka 40-footer wing vans ni Santander Vice Mayor Wilson Wenceslao gikan sa Jagobiao, Mandaue paingon sa Dumaguete; upat ka trak sa hinabang sakay sa George and Peter Lines para Dumaguete; unom ka 20-footer container vans sa Gothong Southern Shipping Lines para CDO; duha ka trak sa hinabang sakay sa Cokaliong Shipping para Iligan ug Dumaguete; usa ka trak sa hinabang sakay sa Trans-Asia 3;

Duha ka 20-footer container vans sa Sulpicio Lines para CDO; 20-footer container van sa Lorenzo Shipping para CDO; 20-footer container van sakay sa Cebu Ferries para CDO; 40-footer nga trak ni Siaton Mayor Albert Ator para Dumaguete; ABS-CBN crew cab para Dumaguete; 40-footer wing van ni Sammy Ong; ug 3,015 ka food packs alang sa mga biktima sa baha sa Sugbo (Consolacion; Basak, Mandaue; Mabolo, Cebu City, Lapulapu City; ug San Roque, Poblacion Lawaan 1, Dumlog ug Cansojong, Talisay City).

-o0o-

Sa kinatibuk-an, balor na og P10.5 milyones ang mga hinabang nga naapud-apod:  P2.7 milyones nga pagkaon (bugas humay, sardinas ug noodles); P6.8 milyones nga sinina; P455 mil nga tubig; ug P547 mil nga tsinelas, unlan ug uban pa.
Taplan sa ABS-CBN Foundation ang tanan namong gasto pagpamalit og sako ug plastik pagpamutos sa mga hinabang.  Kini aron nga ang tanang hinabang maabot gyod sa mga biktima.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 29, 2011

Way makababag



Tanjay City, Negros Oriental--Nagbunok ang uwan, kusog ang hangin ug dagko ang bawod sa among pagpaingon dinhi.  Apan nagkauyon ming department heads sa ABS-CBN Cebu sa pagtabang paghakot ug pag-apud-apod sa hinabang sa mga Sugbuanon ngadto sa mga biktima sa bagyong Sendong ning silingan natong lalawigan.  Ang kadinalian sa panginahanglan pagtabang sa mga biktima maoy nakapatuyhad sa among lutahan pagsungasong sa daotang panahon.
Gusto kong motuo sa pasalig sa Pagasa nga way bagyong umaabot hangtod sa kataposan sa tuig.  Nga ang panag-abot sa amihan ug hangin gikan sa Pasipiko maoy hinungdan sa uwan.  Ug nga ang low pressure area mahilis ra inig bangga sa kabukiran sa Cotabato.  Apan basa ug bugnaw ra kaayong palibot aron isipong salin lang sa pasko.

-o0o-

Labing uwahi ra hinuon ni sa nagbuntaog nga kakulian sa Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa bagyong Sendong:

• Dihang among gilusad atol sa ABS-CBN Christmas Special sa Pacific Mall niadtong Dominggo, Disyembre 18, usa ka adlaw human sa pag-igo sa bagyo, nakahipos mi og P70;
• Dihang nakabuylo nang among kampanya sa Fuente Osmena, gisapawan mi og laing tolda ug giilogan sa mga hinabang, labi na sa kuwarta; ug
• Dihang nakatigom mi og mga hinabang nga mas daghan kay sa among gipaabot, nakawot na sab namo hasta ang di katol tungod sa kalisod pagpada sa mga hinabang ngadto sa mga biktima.

-o0o-

Dihang gilawgaw ang among kampanya sa pundok nga gikahadlokan namong wa lang mosakay sa kamanggihatagon sa mga Sugbuanon kon dili nanakmit pa gyod og mga hinabang nga di unta alang nila, nidangop ko sa diplomasiya.  Nga di maoy akong naandan.  Dihang wa mosalir nihimo na sab kog laing butang nga di maoy akong batasan--nanawag kong Cebu City Mayor Mike Rama.

Wa niya tubaga ang akong tawag.  Apan may lain tingaling nakasulti niya sa suliran.  Kay human sa pila ka takna, gipahunong niya ang laing pundok.  Ako siyang gipasalamatan ug gidapit sa Fuente.  Apan wa siyang kabiya sa mas dinaliang kalihokan pagpawong sa sunog sa Gaisano Capital South.

-o0o-

Pila ka adlaw human nisaad sa akong kaugalingon nga di na mokuyog tungod sa kalayo ug kakapoy sa biyahe, nahibalik na sab ko dinhi.  Apan ang tinuod mao nga labihan nako kamapasalamaton nga nakasugakod ang akong kahimsog sa akong paghilas-hilas pag-apil ning bug-at nga kalihokan.
Wa kong kahibawo kanus-a kutob ang pagtabang sa mga kompaniya sa barko, trucking services, mga boluntaryo, pribadong mga kompaniya, mga buhatan sa gobyerno ug nagpakabana nga kahugpongan.  Apan hingpit ang akong pagsalig ug pagtuo.  Nga di motugot ang manggihatagon nga mga Sugbuanon nga ang nagbaha nilang hinabang di makaabot sa labing nagkinahanglan nga mga biktima sa katalagman.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 27, 2011

        P22M nga hinabang


    12 na ka container vans ug napu ka trak sa mga hinabang sa mga Sugbuanon ang napada ngadto sa mga biktima sa bagyong Sendong sa Negros Oriental ug Northern Mindanao.  Mao ni ang mas lisod nga bahin sa Kapamilya Relief Campaign--ang pag-repack, paghatod latas sa kadagatan ug pag-apud-apod sa mga hinabang.  Salamat nga way hunong ang gatosan ka mga Sugbuanon pagsungasong sa uwan pagpamutos ug paghakot sa sinakong bugas, kinarton nga sardinas, noodles ug tubig ug sinakong mga sinina.
    Nagpakitabang mi sa mga barko, trucking services ug mga bodega nga kapahimutangan sa nag-awas nga mga hinabang.  Nagpabaga mi og panghangyo sa mga nagnegosyo sa panghakot og kargamento gikan sa Sugbo paingon sa Negros.  Maayo na lang nga kasagaran nila wa mobalibad.

-o0o-

Bisan gitak-opan nang Kapamilya Relief Campaign, padayong nagbaha ang mga hinabang sa Fuente Osmeña, ABS-CBN Broadcast Complex sa Jaogobiao, Mandaue City, Cebu Normal University (CNU) Kalayaan Hall sa Osmeña Blvd. ug Mabolo Elementary School Benedicto Memorial Gym sa Dakbayan sa Sugbo.

Sa weekend sa pasko, dihang gihipos nang among mga gamit sa Fuente Osmena, nangabot gihapon ang mga hinabang.  Mga polis sa Fuente ug mga tinun-an sa College of Law sa University of the Visayas (UV) maoy nanawat sa cash donations ug relief goods.  Liwas sa pasko, napuno na sang karaang police station sa mga hinabang nga gibanabanang mobalor na og P22 milyones.  

-o0o-

    Napuno na ang tanang bodega sa Cagayan de Oro ug Iligan sa mga hinabang gikan sa Sugbo ug ubang bahin sa Pilipinas ug kalibotan.  Pito ka 20-footer container vans ug napu ka trak sa mga hinabang nay among napada sa niaging semana.  Maong gihingusgan namo ang pagpada sa mga hinabang sa Negros Oriental nga nagusbat sab ni Sendong.
    Apan kay di man makarga ang tanan sa Cokaliong Shipping Lines, George and Peter Lines ug trucking services paingon sa Negros, ug kay magklase na mang CNU ug Mabolo sunod semana, kinahanglan ming mangita og laing bodega (mas maayo kon duol sa pantalan) nga kapahimutangan sa mga hinabang.

-o0o-

    May mga nitanyag na og mga trak nga kargahan sa relief goods paingon sa Negros Oriental.  Si Bise Mayor Wilson Wenceslao sa Santander nipahuwam namo og usa ka wing van.  Si Sammy Ong nitanyag sab sa iyang trak.  Manghangyo sab mi sa Maayong Shipping ug Lite Shipping nga librehon ang ilang plitehan sa barge.
    Daghang salamat sa Gothong Southern Shipping, Sulpicio Lines, Lorenzo Shipping, Trans-Asia Shipping Lines ug Cebu Ferries.  Daghang salamat sab sa mga nipagamit sa ilang trak:  Genara Caballes sa Lions Club, Siaton Mayor Albert Ator, Cebu City government, New Yutek Hardware, Phillip Tan, Alfred Relucio, Eva Cortes, Lagtang Barangay Capt. Dindin Bas ug RMG-PNP Sibonga sa habagatang Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 23, 2011

Kalibog sa donasyon


Among gipaluyohan ang tanang paningkamot pagtabang sa mga biktima sa bagyong Sendong sa Negros Oriental ug sa Iligan City, Cagayan de Oro City ug ubang mga dapit sa Northern Mindanao.  Among gitanyag ang kahimanan sa DYAB Abante Pa, Bisaya! ug ABS-CBN Central Visayas ngadto sa nagkalainlaing kahugpongan aron mas daghang tawo ang mapahibawo sa mapuslanon nilang kalihokan.
Apan amo sab ning klaruhon:  Among panalipdan kutob sa among mahimo ang kaligdong sa Kapamilya Relief Campaign.  Among dawaton, hipuson, hapnigon, hakuton ug i-apud-apod ngadto sa mga biktima sa katalagman sa labing daling panahon ug sa labing makiangayon nga paagi.  Among panalipdan ang tanang hinabang gikan sa mga tawo o kahugpongan nga mangahas paglawgaw ug pag-ilog sa mga hinabang.

-o0o-

Giluwatan namo kining katin-awan tungod sa kalibog nga nitumaw dihang gisapawan ang gamay ug busluton namong tolda sa Fuente Osmena (nga gipahuwaman ni Barangay Kapitan Caloy Belarmino sa Sambag 2) sa mas dako ug mas nindot nga tolda gikan sa buhatan ni Cebu City Mayor Mike Rama.  Nisabot mi sa ilang kalihokan hangtod nga nangreklamo ang pipila ka donors nga gikuha ang ilang kuwarta ug ubang hinabang bisan kon alang unta sa Kapamilya Relief Campaign.

Maong among gisugyot ngadto sa mga tigpaminaw nga kon alang namo ang ilang mga donasyon, palihug ihatag lang sa mga boluntaryo nga may IDs sa ABS-CBN ug di ni bisan kinsa.

-o0o-

Apan wa ning kahusay sa kalibog.  Ang mga nitabang nga nahadlok nga makababag sa trapiko sa Fuente Osmena Rotunda nagdalidali pagtunol sa ilang hinabang sa way pagsusi kinsay nakadawat.  Ang pipila nga nakahigayon pagsusi nadawat ba namo ang ilang hinabang nahimangod pagkahibawo nga ang ilang pundok diay maoy nikuha.
Nahasol ko sa panghitabo.  Di makiangayon nga ang mga Sugbuanon nga way laing tuyo gawas sa pagtabang sa mga biktima ni Sendong maglibog pa kay dunay laing grupo nga gipakaingon nila nga kabahin sa Kapamilya Relief Campaign.  Gisuwayan nako pagkumbinser ang kadagkoan sa laing pundok apan nagdumili sila pakighiusa namo.

-o0o-

Maayo na lang nga nilihok na si Mayor Rama.  Kinsa niklaro nga way pagtugot gikan sa iyang buhatan ang kahugpongan nga nisapaw sa among tolda.  Gimandoan niya ang kahugpongan sa pagpahawa gikan sa ilang nahimutangan ug paghatag og kuwentada sa mga hinabang nga ilang nadawat.
Ang kadagkoan sa kahugpongan nangayo og kopya sa pormal nga stoppage order.  Apan nitataw si Rama nga wa silay bisan gamayng pagtugot paghimo sa kalihokan.  Wa kong kahibawo motuman ba sila sa mayor.  O mapatuman ba gyod ni Rama ang iyang kamandoan.  Apan nalipay ko nga ang donors mismo wa magpada sa kalibog.  Niinsistir nga alang sa Kapamilya Relief Campaign ang ilang hinabang.  Ug gitino nga ang mga representante gyod sa ABS-CBN ang ilang hatagan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com