Arangkada for August 11, 2007

          P362 Batok P241

 

          Ambot gituyo ba, o nagkapuliki na lang pagpangita og panagang sa bangis nilang krimen paghikaw sa makiangayong usbaw sa suholan sa mga mamumuo sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor, ang Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB 7) nipahibawo nga gihatagan nila og mas dakong importansiya ang pagtino nga tumanon sa mga kompaniya sa rehiyon ang nangagi nilang wage orders.   Samtang tinuod nga daghang mga kompaniya ang wa katuman sa P241 nga minimum nga suholan, di makiangayon nga gamiton kining makauuwaw nga kahimtang paghikaw sa kinabag-an sa mga anak sa singot sa makiangayon nilang bahin sa bunga sa ilang kahago.

          Ang paggamit ning maong argumento wa lang mobisto nga nabangkarota na sa balidong mga argumento sa kahakog ang mga magpapatigayon ug kadagkoan sa kagamhanan, nagmatuod sab ni sa kaubos sa ilang pagtan-aw sa kinaadman sa katawhan.

-o0o-

          Ang tahas pagpatuman sa nangaging wage orders gisangon ngadto sa Department of Labor and Employment (DOLE), ang tagduma sa wage boards.   Sa ato pa, ang padayong paghikaw sa mapahimuslanong mga magpapatigayon sa minimum nga suholan gikan sa ilang mga trabahante dakong sagpa sa katakos sa DOLE pagtuman sa labing batakan nilang gimbuhaton.  Ug di mahimong gamiton sa DOLE ang ilang kainutil aron paglikay sa lain nilang mandato pagtabang sa mga anak sa singot atubangan sa way kinutoban nga pagsaka sa presyo sa inadlawng palaliton.

          Sa pikas nga bahin, ang way pupanagana nga niyatak sa wage orders mao ang mga magpapatigayon.   Inay mangayo og pasaylo sa ilang kalapasan, gigamit na hinuon ni aron mapadayon ang pagluok sa katungod sa ilang mga mamumuo alang sa disenteng panginabuhi.  Inay silotan, giduphan pa gyod sila sa kagamhanan.

Ang DOLE ug mga magpapatigayon morang tang-an nga mga kawatan nga nagdumili pagtahan sa ilang mga kinawat kay wa pa mauli ang mga kabtangan nga mas una nilang nasakmit.

-o0o-

          Labing klarong ebidensiya sa higanteng inhustisya nga nahimo sa wage board batok sa mga mamumuong Sugbuanon, Bol-anon, Negrense ug Siquijudnon mao ang nagkadako nga gintang tali sa mga suholan sa Central Visayas (CV) ug sa National Capital Region (NCR).   Human sa labing uwahing P12 nga uminto karong semanaha, ang minimum nga suholan sa NCR niabot nag P362 matag adlaw, samtang ang sa CV gilansang sa P241.

          Unsaon man pagpasabot sa wage board ang 50% nang labaw sa suholan sa NCR?   Ang inadlaw natong mga panginahanglan nga tua himoa sa mga pabrika sa NCR, bisan ang krudo, gasolina ug ubang produkto sa lana nga tua hukngaya sa refineries sa Luzon, mas mahal tungod sa patong nga gasto sa transportasyon.

Ug kon mangugat ang mga magpapatigayon nga ang mas dakong uminto sa suholan makapatay sa mga kompaniya sa Sugbo, nganong nagpadayon mang malambuon ang mga patigayon sa NCR?   [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 10, 2007

          LUBA SA SUHOLAN

 

          Sama sa naandan, ug sa makausa pa, natinuod ang gikahadlokan sa kadaghanan:  Napilde na sang mga anak sa singot sa Sugbo ug Central Visayas.  Gibasura sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (kon maglisog mog hinumdom, ayaw na lang pangahas pagpasaka nilag kasong pagpatay sa damgo sa mas makiangayong suholan) ang tanang petisyon sa uminto sa suholan karong tuiga.   Gipatigbabaw sa kinabag-an sa mga sakop ang baruganan sa mga magpapatigayon nga ang bisan unsang usbaw sa suholan unya na ipatuman sa sunod tuig.

          Tungod sa paghulagway sa mga mamumuo sa Metro Manila nga limos ang P12 nga uminto nga gipatuman sa ilang wage board, makasabot ka tingali nga nisangyad sa yuta ang pagkahugno sa abaga sa mga mamumuo nga naglaom nga piskan sila bisag mumho na lang sa gipanghambog nga kalamboan sa ekonomiya.

-o0o-

          Ang pagluba sa usbaw sa suholan dinhi sa ato nahimo pila lang ka adlaw human sa SONA ni Pres. Arroyo, kanus-a iyang giwarawara ang malambuong ekonomiya ug gipasalig nga mahimo na tang kabahin sa labing adunahang mga nasud sa kalibotan sud lang sa 13 ka tuig.   Bisan sa lapad nga pagduda sa kamatinud-anon ni Arroyo, ang kinabag-an sa katawhan nanghinaot nga mahaw-as na sa ilang katimawa.

          Apan ang mga sakop sa wage board sa atong rehiyon mahimong wa kabati sa SONA.   O kon nakabati man wa motuo sa presidente.  Inay pahalipayan sa dakong tampo sa ilang kahago, kakugi ug pagtukaw sa pag-umol sa malipayong hulagway sa ekonomikanhong kalamboan nga gipintal ni Arroyo, gisilotan ug gilunosan na man hinuon nila sa gutom ang minilyon ka mga mamumuo ug mga sakop sa ilang pamilya sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor.

-o0o-

          Si DTI 7 Director Asteria Caberte, nga maoy nagduma sa pag-masaker sa wage board sa interes sa mga mamumuo, nipasabot nga nilig-on pag-ayong peso atubangan sa dolyar.   Pipila ka tuig ang nilabay, gibasura sang ilang gipangayo nga mas dakong uminto kay nitibugsok ang peso.

Sa ato pa, ang gidak-on sa suholan wa mag-agad sa kahuyang o kalig-on sa ekonomiya.   Kon dili sa kaluoy sa pipila lang, ang labing sabaan ug labing tig-a, nga mga tag-iya sa puhonan.

-o0o-

          Asa na man lang padung ang mga mamumuo?   Mangayo na ba sab sa mas makiangayong uminto sa suholan gikan sa Kongreso nga gidominahan sa mas hakog nga mga interes?  O magpagaw-pagaw na sab og siyagit sa ilang kahimangod sa kadalanan?

          Di mahimong luokon ang mga anak sa singot hangtod sa hangtod.   Kay di na maagwanta sa ilang mga pamilya ang daginutong suholan.  Maayo pag manguros na lang daan ang mga magpapatigayon.   Ang ilang kahakog kuyawng mosangpot sa kadaot nga mas dako kay sa ilang gikahadlokang pagkaalkanse sa ilang ginansiya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 9, 2007

          Tunglo sa YouTube

 

          Karong nakakita nang tibuok kalibotan sa kamaayong mosayaw sa mga binilanggo sa CPDRC, hinaot nga ikapakita na sab sa hingtungdang mga buhatan sa kagamhanan ang ilang katakos sa pagsusi sa dugay na kaayong mga pasangil sa kahiwian sa kontrobersiyal nga bilanggoan nga giduma ni Gobernador Gwen Garcia.   Angayng hinumdoman nga ang tinuorayng sukdanan sa kamaayo sa pagduma sa CPDRC di ang gidaghanon sa nanan-aw sa ilang mga sayaw sa YouTube kon dili ang pagpaamgo sa mga makasasala sa ilang kasaypanan ug paghatag og makiangayong kahigayonan sa mga inosente pagpanalipod sa ilang kaligdong.

          Labaw sa tanan, angayng susihon kon dungan sa pagkakaplag sa tinagoang talento sa pagsayaw sa mga binilanggo nahimo na ba gyod ang CPDRC nga tinuorayng "rehabilitation center," ug di na sulad sa nangaging mga palusot ug mga panguwarta.

-o0o-

          Naunsa na man ang gisaad nga mga imbestigasyon sa Visayas Ombudsman ug ubang mga ahensiya sa mga reklamo sa mga binilanggo ug sa ilang kaparyentihan nga nangangkong mga biktima sa giingong mga anomaliya sud sa CPDRC:

·         Nahingpit na bang pakisusi sa mga pasangil nga taga-liog ang abangan sa mga sakyanan nga maghatod-kuha sa mga binilanggo sa CPDRC ug mga hukmanan ug nga ang tag-iya sa mga sakyanan ang usa ra sab sa dagkong opisyal sa bilanggoan?;

·         Nahuman bang imbestigasyon sa mga pasangil nga nagpadayon gihapon ang raket sa pag-rasyon sa pagkaon ug ubang mga panginahanglan sa mga binilanggo pinaagi sa paghatag sa mga kontrata ngadto sa mga suod sa dakong opisyal sa CPDRC?; ug

·         Nasusi na bang mga pasangil sa imoral nga mga relasyon tali sa pipila ka mga binilanggo ug sa pipila ka jail guards ug ubang mga tagduma?

-o0o-

          Usa sa kabalaka sa pagkabalhog sa CPDRC ni Calvin Tan, ang gipasanginlang financier sa labing dakong shabu laboratory sa Asya, mao nga hatagan siya sa mga tagduma og way kinutobang mga pabor.   Hinaot nga wa ni matinuod karong starring na si Tan sa mga sayaw ug playground demonstration sa bilanggoan.

          Unsa katinuod ang mga pasangil nga si Tan gikilkilan sa mga opisyal sa kagamhanan bugti sa saad pagpalingkawas niya gikan sa silot sa kamatayon?   Ug unsa katinuod nga ang kabtangan ni Tan, apil nang iyang bankbook, gitipigan sa laing opisyal ug wa sa warden ni sa hukmanan?

-o0o-

          Di angayng ihikaw gikan ni Capitol consultant Byron Garcia ang mga pasidungog sa pagdani sa iyang gi-upload nga mga video mga binilanggo sa minilyon ka viewers sa internet.   Apan angay siyang mas magbantay ning bag-ong kabantog nga nahuptan sa CPDRC.

          Daghang nangaging popular nga videos sa YouTube nga nasakpang ilad.   Hinaot nga tinuod na gyong paraiso ang CPDRC.  Kay kon mabisto nga salimbong lang ang mga sayaw sa tinuorayng mga panghitabo sa bilanggoan, kalibotanon sang pagtunglo ang iyang mahiagoman.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 8, 2007

          BUDOL NI BEDOL

 

          Ang priso nga unom ka buwan ug multa nga P1,000 nga gipahamtang sa Comelec batok ni Atty. Lintang Bedol, ang kontrobersiyal nga election officer sa Maguindanao, mora rang pitik sa ilong.  Kon itandi sa krimen nga gipasangil nga nahimo atol sa iyang pagduma sa piniliay sa Maguindanao niadtong Mayo 14----ang pagtikas ug paglubag sa tinuorayng sangpotanan sa botasyon, kana kon may eleksiyon man gyong nahitabo sa Maguindanao.

          Ug si Bedol makapadayon gihapon sa pagbugalbugal sa Comelec.   Ang iyang abogado nisaad dayon pagpiyansa og P15,000 aron nga di mapriso si Bedol, samtang moapilar sila sa Comelec en banc o sa Korte Suprema aron di maibanan og P1,000 ang gidudahang abunda nga panudlanan ni Bedol.

-o0o-

          Niang mga atraso ni Bedol nga gilista sa 21 ka pahina nga hukom sa Comelec nga maoy sukaranan sa pagsagpa niya og indirect contempt:

·         Kapakyas pagtambong sa iskutenyo sa provincial certificates of canvass (CoCs) sa Maguindanao niadtong Mayo 22, ang giuswag nga iskutenyo sa Mayo 30, ang ang husay sa Task Force Naguindanao sa mga pasangil batok niya niadtong Hunyo 14;

·         Ilegal nga paghupot sa CoCs ug ubang mahinungdanong mga dokumento sa piniliay sa kalungsoran sa Maguindanao nga angay gyod untang gitugyan ngadto sa buhatan sa Comelec sa Intramuros;

·         Ka-way tahud sa Comelec pinaagi sa paghagit sa mga komisyonado pagpasaka og kaso batok niya sa hukmanan; ug

·         Pagpanghambog sa media nga daghan siyang armas ug pagpakita sa publiko sa sinaw niyang pistola ug sa iyang kaandam pagpakigubat ni bisan kinsa.

-o0o-

          Way kalainan si Bedol sa usa ka gikaintapang bugoy sa eskina nga gidudahang maoy nanamastamas sa kadungganan sa putli ug nagtiyabaw pang nagpakiluoy nga biktima apan igo lang gisilotan kay wa katarung og zipper sa iyang karsones.   Ang kadudahang salida ni Bedol nakapabanhaw sa kahadlok nga tinuod ang mga pasangil sa maisugong mga magtutudlo, usa nila way kukaluoy nga giluba, nga way piniliay nga nahitabo sa kasagaran sa mga presinto sa Maguindanao.

          Ang Comelec nahisama sa inutil nga kapolisan nga nikakak paghikap sa bugoy tungod sa kahadlok sa kadagko ug kagamhanan sa iyang mga amo nga gipasanginlang maoy tinuorayng mga utok sa bangis nga krimen.

-o0o-

          Nganong giisnab mang Bedol ang mga iskutenyo nga siya untay moduma?   Nanungog ba lang o gipatago una kay gibanabana pang labaw sa oposisyon?  Nganong gitanggong man niyang mga dokumento nga alang unta sa National Board of Canvassers?   Paregla ba lang o gilugwayan pang maniobra pagtino nga di makawang ang 12-0 sa administrasyon sa Maguindanao?

          Hangtod karon, tulo na ka buwan human sa pakauwaw ni Bedol sa piniliay, wa pay kasong kriminal o administratiba nga napasaka batok niya.   Matinud-anon gyod diay ang Comelec pagsilot niya ug pag-ila sa posibleng mga nagsugo ni Bedol.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 7, 2007

       SILOT NI PUNO?

 

       Dihang gitangtang si Romulo Neri sa NEDA ug gilabay ngadto sa CHED, nitumaw ang mga pagduda nga silot ning Pres. Arroyo sa iyang pagbisto sa baraha sa administrasyon.  Gisukwahi ni Neri ang propaganda sa Malakanyang nga nisutoy nang ekonomikanhong kalamboan.  Matod niya napakyas si Arroyo pagpahimutang sa gikinahanglang mga tigbayon aron makab-ot ang mas taas nga pagtubo sa ekonomiya sa mosunod nga katuigan.

        Dihang gitudlo sa CHED, gibunyagan sa palasyo si Neri nga bag-ong "education czar."  Apan gilalis dayon ning Education Secretary Jesli Lapus.  Ug tuod man human sa pipila ka adlaw gibakwi sa Malakanyang ug gibanhaw ang orihinal nilang linya nga si Neri "troubleshooter" lang sa CHED ug mahimong magpabilin sa katungdanan sud lang sa mosunod nga unom ka buwan.

-o0o-

        Niadtong higayona, si Carlito Puno gituohang gitangtang sa CHED kay napakyas sa pagpatuman sa sugo ni Arroyo nga sulbaron ang suliran sa nagkadaghang mga gradwado nga way trabaho kay ang ilang mga kurso wa mohaom sa mga panginahanglan sa mga industriya sa nasud.  Giulog-ulogan sab dayon sa palasyo si Pono nga itudlo og korporasyon nga gipanag-iya sa kagamhanan.

        Apan si Puno wa kapugong sa iyang kahimangod, nga maoy gipaabot gikan sa mawani nga mga sakop sa opisyal nga pamilya sa presidente.  Kusganong gisaway ni Puno ang giisip nga pagpakauwaw sa Malakanyang niya.  Siyay kataposang nahibawo sa iyang pagkatangtang sa gabinete.  Human sa iyang masuk-anong protesta nga nagbansiwag sa media sud sa pila ka adlaw, wa nay naghisgot sa Malakanyang unsay nay nahitabo sa laing katungdanan nga ilang itanyag ni Puno.

-o0o-

        Gahapon, nitumaw ang mas makapaukyab nga kasayuran gikang Senate Majority Floorleader Kiko Pangilinan:  Ang pagkatangtang ni Puno sa gabinete mahimong kabahin sa panimawos sa Malakanyang sa pagkuwestiyon sa Korte Suprema, nga gipangulohan sa igsuon ni Puno nga si Chief Justice Reynato Puno, sa laktod nga mga pagpamatay sa mga kaatbang sa administrasyon.

        Matod ni Pangilinan gilaslasan sab sa Malakanyang og P1 bilyon ang gahin sa mga hukmanan alang sa sunod tuig ug gibasura ang pagpangayo ni Chief Justice Puno og pundo sa pagpaayo sa Hall of Justice sa Dakbayan sa Manila.

-o0o-

        Kon tinuod ang pagduda ni Pangilinan, di ni unang higayon nga gipatiran ni Arroyo ang sakop sa gabinete nga gidudahang nakapusta sa pikas.  Gitangtang sab niya sa DepEd ang igsuon ni Bill Luz sa Makati Business Club human niawhag sa iyang resignasyon tungod sa Hello Garci scandal.

        Apan si Chief Justice Puno di sama sa uban niyang politikanhong mga kaatbang.  Di mapahilom ni Arroyo ang pangu sa Korte Suprema sa way pagdapit og krisis sa konstitusyon.  Ang pagtuo ni Arroyo nga mag-agad ra niyang gidak-on sa iyang gahom mahimong kahatagan na gyod sa nalangay-na-pag-ayo-apan-labing-makiangayong-kinutoban.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 6, 2007

       PTCA PAPASON

 

       Ang PTCA (parents, teachers and community association) sa mga tulonghaang publiko ug pribado, alang nako, dakong anomaliya.  Ang PTCA usa lang ka kahimanan sa pagpangilkil sa mga tinun-an ug mga ginikanan.  Nganong kolektahan pa man ang mga tinun-an ug mga ginikanan sa mga panginahanglan sa mga tulonghaang publiko nga ila nang gibayran sa dagko nilang buhis ug sa mga tulonghaang pribado nga ila nang gibayran sa tag-as nga matrikula?

        Ang PTCA kapasanginlang nangilkil.  Kay samtang sigeng pagarpar ang DepEd nga boluntaryo ang tanang bayranan, tanang ginikanan nahibawo nga kon mangahas sila pagbalibad sa way kinutobang mga bayranan nga mahunahunaan sa kadagkoan sa PTCA pakauwawan ang ilang kabataan pinaagi sa pagbasa sa mga klase matag adlaw sa mga ngan sa wa pang kabayad.

-o0o-

        Ang PTCA gihimo sang salimbong sa makauuwaw nga kapakyas sa kagamhanan ug pribadong mga tulonghaan paghatag sa labing batakang mga panginahanglan sa edukasyon sa mga tinun-an:

·         Nganong human kolektahi og kapin sa P1 trilyon nga buhis matag tuig, ang mga ginikanan pa man gihapoy patukuron og pansayan, pabayron sa tubig ug suga ug seguridad sa mga lawak saringan sa ilang kabataan (nahurot bang kuwarta sa multi-milyones pesos nga mga kontrata pagpatik sa mga libro nga hastang mapa sa Pilipinas ug ang kahulogan sa Pagasa wa magkadimao)?; ug

·         Nganong human bunali sa makabungog nga pagsaka sa matrikula matag Hunyo, ang mga ginikanan pa man gihapon ang pagastuhon sa mga dayandayan, mga proyekto ug ubang mga panginahanglan sa pribadong tulonghaan sa ilang mga bata (gisuyop bang matrikula sa pagtagbaw sa mga kapritso ug pagpalihok sa ubang raket sa mga tag-iya)?

-o0o-

        Ang pipila ka sanga sa PTCA sa Sugbo gitay-og karon sa mga pasangil nga gibolsa sa kadagkoan ang amot sa mga ginikanan.  Di pa igo nga ilang gidasonan ang kurakot nga sistema sa edukasyon, pipila ka mga opisyal sa PTCA nagpahimus pa gyod pag-apil og paburot sa ilang kaugalingong panudlanan.

        Nakapait kay ang Ombudsman di kasusi sa mga pasangil kay pribado mang panudlanan sa PTCA.  Ug hangtod karon nagdumili ang kinabag-an pagparehistro sa SEC kay di pa tingali andam nga dunay ahensiya nga molili giunsa paggasto ang ilang dagkong koleksiyon.

-o0o-

        Kon tarungon lang pagtudlo ang mga bata (ug kon wa lang lubaga ang mga libro) sa kasaysayan sa nasud, makamatngon ang linghod nilang mga pangisip nga ang kabangis sa pag-ulipon sa Espanya sa ilang katiguwangan 500 ka tuig nang nilabay nagpadayon pa hangtod karon:

·         Gikolektahan og "tribute" ug gipugos pagtrabaho ubos sa "polo" samtang gipatuong gipangga sa hari; ug

·         Gipahimuslan sa mga prayle (friars) pinaagi sa mga amotan, bayad sa bunyag, kasal ug lubong, paglatos atubangan sa ganghaan sa simbahan sa wa manimba ug pagsabotahe sa ilang edukasyon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 5, 2007

          SULPA

 

          Sayop ang nagtuo nga ang isla sa Sulpa maoy kinaham nga kaligoan sa lokal ug langyawng mga turista tungod sa iyang katahom.  Di matahom ang Sulpa.  Gawas nga bantang gikan sa isla ang silingang mas dagkong mga isla sa Olango, Opon ug Hilutongan, ang Sulpa mismo daginuton kaayo og bas nga baybayon, labihan nang hugawa ug inanay nang naupaw.

Ang labing madanihon sa Sulpa mao nga, lahi sa ubang mga isla sa Sugbo, makaligo ka nga libre.  Gawas lang sa usa ka bahin nga giangkon sa usa ka pamilya nga magpabayad sa ilang nipis nga baybayon, pipila ka barungbarong ug mga lamesa.  Ang mga mangaligo patuyang lang sab og panlabay sa ilang mga plastik ug linatang mga biya.  Samtang ang mga mangingisda way pupanaganang namutol sa gagmayng mga punoan sa kahoy aron himuong sugnod, human abunohi ang isla sa tawhanon nilang hugaw.

-o0o-

          Sa wa pa madakpi ang upat ka Japanese nationals nga nagbinastos sa Sulpa sa niaging semana, mas daghan nang langyawng mga turista ang nigamit sa isla alang sa paghimo sa mas daylang ug mas linuog nga pelikula nga gisalmotan sa mas daghan ug mas batan-on nga hubo nga mga artista.  Wa mabadlong ang nangaging kalapasan mahimong tungod sa paglingiw sa kapolisan, o pagpasuburno sa mga langyaw, o naabtikan lang.

          Apan bisan sa wa pang hubuhubo sa mga langyaw, nag-una ang mas bangis nga krimen----pagpanamastamas sa Sulpa.  Bugti sa iyang pagkahimong dangpanan sa lapoy ug gutom nga mga mangingisda, o sa mga biktima sa kalit nga mga unos ug mga bagyo, o sa mga mangaligoay nga gustong magpasalipod sa dagkong bawod sa tungatunga sa Mactan ug Olango, ang Sulpa ilang gihimulbolan, gihugaw-hugawan ug gidaoban.

          Nahisgutan rong Sulpa kay na-eskandalo man.  Apan sa mosunod nga mga adlaw makalimtan ra usab.  Samtang padayong gipasagdan nga nitidlom sa iyang tino nga kaalaotan.

-o0o-

          Si Lapulapu City Vice Mayor Mario Amores nipahibawo sa DYAB Abante Bisaya nga iyang susihon ang tinuorayng kahimtang sa Sulpa:  Giunsa man ni pagpanag-iya sa usa ka pribadong pamilya nga mao roy nagpatuyang pagpanguwarta sa isla?  Gipalit ba o giabangan gikan sa kagamhanan?

          Di sab kaha makiangayon nga sublion ang pagtugot sa nagkalainlaing buhatan sa kagamhanan sa mas dakong eskandalo:  Ang mga Sugbuanon----sama sa ubang lokal ug langyawng mga turista----di nang kadunggo, bisan katunob na lang unta, sa uban pang mga isla sa palibot sa Mactan nga di motakilid una aron pagbayad.

          Kanus-a pa man intawon makaamgo sa panginahanglan, ug makaangkon og kaisog ang atong kagamhanan, pag-uli ngadto sa mga Sugbuanon sa adunahang mga gasa sa kinaiyahan, sama sa Sulpa ug ubang mga isla ug sa lapad, matahom apan tinak-opan ug pabayran na karon nga kabaybayonan sa Mactan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 4, 2007

       CORDOVA:  ASA KA?

 

       Ang labing madanihong kapilian alang ni Mayor Adelino Sitoy sa Cordova, karong nisiwil na sila sa ikaunom nga distrito human nahimong highly urbanized city ang Lapulapu, mao ang pagkahimong kabahin sa tukuron nga ikatulong distrito sa Dakbayan sa Sugbo.  Gawas sa kaikag nilang Cebu City Mayor Tomas Osmena ug kaubanan pagdawat sa Cordova ug pagsaad nag way kinutobang hinabang, apil nang Kaoshiung buses ug duha ka ektarya nga luna sa South Reclamation Project (SRP), bugnaw si Sitoy sa laing duha ka kapilian:

·         Ang sugyot ni Kongresista Nerissa Soon-Ruiz nga mamahimo silang barangay sa Opon; ug

·         Ang sugyot ni Provincial Board Member Victor Maambong nga magpabilin ang Cordova sa ikaunom nga distrito uban sa isla sa Olango (nga himuon nang lungsod) ug Consolacion (ang Mandaue ug Lapulapu mamahimo nang ikapito ug ikawalong mga distrito sa lalawigan).

-o0o-

        Atol sa Kapamilya Media Forum sa DYAB Abante Bisaya ug Sky Cable matag Biyernes sa buntag sa SM City Entertainment Plaza, si Sitoy igo lang nipahiyom sa sungog nga mas ganahan siyang mag-kongresista sa ikatulong distrito sa Dakbayan sa Sugbo kay sa magpabiling mayor sa Cordova ubos sa sugyot ni Maambong o barangay kapitan na lang ubos sa sugyot ni Ruiz.

        Apan nipasabot si Sitoy nga samtang mas suod sila sa Opon isip kabahin sa isla sa Mactan sa panahon pang Lapulapu, di maglisod ang iyang mga molupyo pagpasakop sa Dakbayan sa Sugbo:

·         Dakong bahin sa kuha sa ilang mga mangingisda gitumod ngadto sa Carbon sa mga molupyo nga mangadlawon pagtabok sa 500 metros rang dagat nga nag-uwang sa lungsod ug dakbayan; ug

·         Kon mahinayon ang plano ni Gobernador Erico Aumentado sa Bohol pagtukod og taytayan ngadto sa Cordova, mas haom nga ang trapiko idiretso sa Dakbayan sa Sugbo kay sa mabara sa naghuot nang daan nga mga sakyanan sa Opon ug Mandaue.

-o0o-

        Laing dinapit sa media forum, si Cebu City Planning and Development Officer Nigel Paul Villarete, kinsa nagtuon sa kahigayonan sa panag-ipon niadto pang 1997, nitataw nga ang kaayuhan sa Cordova ug dakbayan mas dako kay sa yanong panaghugpong sa ilang katigayonan:

·         Ang Cordova may lapyo nga kabaybayonan, katunggan ug lapad nga bakanteng mga luna nga wa sa dakbayan; ug

·         Ang internal revenue allotment (IRA) moburot pag-ayo kon ipunon nang ilang kita, luna ug populasyon.

-o0o-

        Si Sitoy naneguro sang di maalkanse ang Cordova kon mahinayon ang panag-ipon:

·         Nangutana na siyang Villarete kon gawas sa Pasil, Ermita, Sto. Nino ug San Roque, makuha ba sab niyang reclamation area nga nahimutangan sa SM City; ug

·         Wa siya mahadlok nga moapil nang Cordova og bayad sa dakong utang sa SRP kay alang niya mao ni yawe sa mas malambuong ugma sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 3, 2007

          TULISOK NI BEBOT

 

          Si Cebu City Councilor Rodrigo "Bebot" Abellanosa, inay mangayo og pasaylo sa pag-abli sa iyang pribadong tulonghaan ngadto sa mga tinun-an bisan wa pay permiso, nipasangil na hinuon sa mga sakop sa media nga maoy nipaburot sa kontrobersiya.   Isip magbabalaod sa Dakbayan sa Sugbo, si Abellanosa di kapanagang nga wa siyang kahibawo sa labing batakang panginahanglan sa occupancy permit gikan sa Office of the Building Official (OBO) sa di pa siya makagamit sa iyang building.

          Apan nangugat si Abellanosa atol sa iyang pagtawag sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya gikan sa Washington D.C. sa Estados Unidos nga wa siyay nalapas nga balaod kay nakapangayo na siya og "partial occupancy permit" gikan sa OBO sa wa pa magsugod ang klase niadtong Hunyo.  Mahimo bang hunghongan sa iyang mga abogado si Abellanosa nga ang "application" di "compliance," labi na kon ang iyang aplikasyon wa maaprobahi?

-o0o-

          Inay moangkon sa iyang kalapasan, si Abellanosa namasin nga makalusot pinaagi sa pagtuyuktuyok sa isyu:

·         Matod niya ang pagduso sa OBO sa iyang aplikasyon ngadto sa Bureau of Fire Protection (BFP) nagpasabot nga natagbaw nang building inspectors sa kaluwas sa iyang building, nga naa sa kinasang-an sa mga dan P. del Rosario ug Leon Kilat;

·         Ang wa hisguti ni Abellanosa mao nga nahagbong ang iyang building sa inspeksiyon sa kabomberohan kay nasakpan nga way kahimanan batok sa sunog, ang sprinklers di pa maggamit;

·         Ang lain niyang wa hisguti mao nga wa siya hatagi sa BFP sa Fire Safety Certificate, nga maoy gikinahanglan sa OBO sa di pa moluwat og bisan unsang occupancy permit; ug

·         Nipasalig si Abellanosa nga wa siyay bisan gamayng tinguha paglapas sa balaod apan nasayop lang sa iyang banabana nga makalusot nang mga dokumento gikan sa BFP ug OBO sa di pa magsugod ang klase.

-o0o-

          Kon ligdong pa siya, si Abellanosa wa unta mohinayak pag-abli sa iyang tulonghaan dihang wa makuha ang occupancy permit gikan sa OBO.   Ang iyang pagtandi sa iyang building ngadto sa ubang buildings sa dakbayan laing lipatlipat, ang ubang buildings dunay permiso----ang iya, wa.

          Ug, kon wa kamatngon ang kadagkoan sa City Hall kay nasuwawan sa ilang kasuod ni Abellanosa, sama ra nga iyang gipasanginlan ang pamunoan ni Cebu City Mayor Tomas Osmena nga napakyas pagpatuman sa mga lagda sa kaluwas sa ubang buildings.

-o0o-

          Matod ni Abellanosa biktima siya sa gahom sa media.   Kansang mga sakop iyang gipasanginlang nipakapin sa mga detalye aron pagbuong sa iyang kadungganan.

          Mangahas ko pagsugyot nga manamin si Abellanosa inigbalik niya sa Sugbo.  Kinsa may ilegal nga nag-operate og tulonghaan----siya o ang media?  Ang media igo lang nibisto sa iyang kalapasan.   Nga gilaktawan sa iyang kaubanang mga opisyal sa dakbayan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 2, 2007

       WA NA TAY LABOT

 

       Atol sa ikaduhang panag-abot sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya nilang Sonny Tacardon sa Triton Communications Corp. ug Cris Saavedra, naklaro ang determinasyon sa supplier sa kontrobersiyal nga surveillance cameras sa niaging 12 ^th Asean Summit pagkolekta sa nahibiling P4 milyones nga bayad sa Department of Public Works and Highways (DPWH) bisan unsa pay tan-aw sa Visayas Ombudsman, sa lokal nga kapolisan ug sa Sugbuanong mga magbubuhis sa maong transaksiyon.

       Samtang wa sab papiri si Saavedra.  Nagpabilin siyang masaligon nga bisan sa gidudahang panagkonsabo sa Triton, DPWH ug nasudnong PNP, kapamatud-an sa imbestigasyon sa Ombudsman nga overpriced ang transaksiyon, nga ilegal ang pagpamugos sa Triton pagkobra sa bayad ug nga nataod nga kahimanan ug sistema wa katuman sa terms of reference (TOR) sa kontrata.

-o0o-

       Matod ni Tacardon wa silay labot sa kasabutan nga naumol sa Ombudsman uban sa DPWH ug PNP, bisan niingon si Saavedra nga nakatambong sa tigom ang abogado sa Triton, kay ang mahinungdanon nga nahatod, nataod ug napalihok nilang cameras, radio communication ug ang tibuok surveillance system sud sa gitakdang panahon.

       Nitataw sab si Tacardon nga wa silay labot sa wa pagkatagbaw sa kalidad sa surveillance cameras nilang PRO 7 Director Silverio Alarcio, PRO 7 Deputy Director Lani-o Nerez, sa mga eksperto nga nitabang sa Ombudsman ug sa mga sakop sa media nga nakakita sa langay, kengkoy ug usahay blangko nga video images.

       Nipasabot si Tacardon nga ang katagbaw ni PNP Chief Oscar Calderon, ang pagdawat ni PNP Communications Chief Ireneo Manaois sa proyekto ug ang paghikay sa DPWH sa tanang gikinahanglang mga dokumento mao ray gikinahanglan aron makuha nila ang kinatibuk-ang P83 milyones nga bayad.

-o0o-

       Si Saavedra nipasabot nga sukad sa sinugdanan ang proyekto gipahaom alang sa Triton pinaagi sa pagsumiter sa buhatan ni Manaois ngadto sa DPWH sa TOR nga hinukad sa brochures sa Motorola, nga ang Triton maoy distributor, uban ang tumang kaikog kay wa gyod silang kaako pagtangtang sa logo sa kompaniya.

Daog na untang daan ang Triton apan nalilian ni DPWH Legal Officer Agustinito Hermoso nga ang gisumiter sa Triton ordinaryo rang bidder's bond, di ang gipangayo nga surety bond.   Niinsistir si Hermoso pag-disqualify sa Triton kay nidaog siya sa kasong gipasaka sa WT Construction human nila gi-disqualify pagtukod sa flyover atbang sa Ayala Center tungod sa samang kalapasan.

-o0o-

       Sa iyang bahin, si Tacardon niingon nga wa pa mapasar ang Government Procurement Act sa kaso sa WT.   Ug ang ilang disqualification gibakwi na sa Government Procurement Policy Board (GPPB) maong qualified silang nisawo sa proyekto dihang gikansaler sa DPWH ang kontrata ni Saavedra.

       Apan si Saavedra nitataw nga gideklarar untang pakyas ang unang subasta ug gipatawag ang ikaduhang subasta.   Kon mapakyas gihapong ikaduhang subasta, ayha pang DPWH mahimong makigsabutsabot sa Triton.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 1, 2007

       SINDIKATO SA LIMOS?

 

       Tinuod bang may sindikato nga nagpahimus sa mga makililimos sa Sugbo?   Tinuod bang may lampingasan nga mga tawo nga maoy nagpakatap sa mga makililimos sa kadalanan ug maoy nikuha sa labing dakong bahin sa inadlaw nilang linimsan?

       Si Dr. Rene Obra, pangu sa Psychiatric Ward sa Vicente Sotto Memorial Medical Center ug sakop sa Cebu City Anti-Mendicancy Board, nakadawat og kasayuran nga may sakyanan nga mohatod sa mga makililimos duol sa Redemptorist Church ug ubang mga simbahan sa alas-5:30 sa kadlawon ug samang sakyanan maoy mokuha nila matag hapon.   Nahibaw-an sang Obra nga ang mga makililimos naa magpuyo duol sa Eversly Childs Sanitarium sa Jagobiao, Mandaue City.

-o0o-

       Samang kasayuran ang nahipos ni SPO1 Bill Felisan Jr., ang kanhi makililimos nga mao na karoy nagduma sa Community Scouts Rehabilitation Center.   Apan dihang ilang gisusi, kusganong nihimakak ang mga makililimos nga sindikato ang nagpakatap nila.  Matod ni Felisan igo lang nagtamputampo ang mga makililimos aron nga dunay sakyanan nga makahatod-kuha nila ug nga duna silay bay nga kapuy-an.

       Nga mao say kahimtang sa ubang mga makililimos nga napagngan og kahayag.   Matod ni Isabelita Ganub, tagduma sa Cebu City Anti-Mendicancy Task Force, kabahin sa kita sa mga makililimos isuhol sa mga moagak nila pagtabuktabok sa kadalanan.  Bisan si Atty. Rodolfo Golez, ang Cebu City legal officer, nitataw nga wa silay nahipos nga ebidensiya nga may sindikato sa mga makililimos dinhi sa Sugbo.

-o0o-

       Pormal nga ilusad karong adlawa ang tibuok buwan nga pagtimaan sa Anti-Mendicancy Month karong Agusto.   Nanghinaot si Obra nga magmalampuson na gyod sila pagbadlong sa pagpakilimos.  Nasubo si Obra nga sa nangaging katuigan kutob ra sila sa "advocacy" apan wa gyong katarung pagpatuman sa kampanya.

       Ang labing dakong babag mao ang pagtuo sa kinabag-an nga ang kampanya batok sa pakilimos maoy kampanya batok sa kamanggiluy-on.   Lisod pasabton ang katawhan nganong silotan ang labing kabos nga mga sakop sa katilingban ug ang mga tawo nga igo lang naluoy sa mga naangayo nila og tabang.

-o0o-

       Matod ni Felisan silang mga sakop sa kapolisan di hingpit nga makapatuman sa balaod kay tuphon gyod sila sa kaluoy sa mga makililimos.   Samtang si Golez niangkon nga ang prosecutors ug mga maghuhukom utro sang dag-on sa simpatiya alang sa naglago ug nangalisbo nga mga dinakpan ug mga sinumbong.

       Maong nahukman nga hingusgan ang pag-edukar sa katawhan nga di angayng magpadayon paglimos kay gawas nga mameligro ang mga makililimos sa kadalanan magpadayon pa gyong di makitawhanon nilang kahimtang.   Ug tinud-on nag dakop ang mga molimos.

       Apan si Judie Ybanez, representante ni Konsehal Bebot Abellanosa atol sa Kulokabildo.Com sa DYAB Abante Bisaya matag Lunes sa Ayala Center, nipasabot nga di mapapas ang pagpakilimos hangtod nga di mahaw-as ang kinabag-an sa katawhan gikan sa katimawa.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for July 31, 2007

       CRIS UG SONNY

 

       Di katugot si Cris Saavedra nga makabuylo ang kampanya sa Triton Communications Corp. pagpanalipod atubangan sa media sa transaksiyon pagsuplay sa surveillance cameras sa 12 ^th Asean Summit.  Nitambong siya sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya gahapon, duha ka adlaw sa di pa ang gitakdang panag-abot nilang Triton Managing Director Sonny Tacardon karong Miyerkules.

       Nisugyot ko nga gahapon unta sila mag-abot apan nihangyo si Tacardon nga Miyerkules pa siya mabalik sa Sugbo.   Si Saavedra nag-inusara pagpasabot sa iyang bahin, lahi sa Triton nga nagkontrata og PR agency paghikay sa interviews ug paghatag og giveaways sa media (wa ko modawat sa dakong putos nga ilang gihatag).

-o0o-

       Kon mahinayon, mao ni ang preview sa panag-atubang nilang Tacardon ug Saavedra karong Miyerkules sa buntag:

·         Tacardon:  Ang Bids and Awards Committee (BAC) sa DPWH 7 nga gipangulohan sa suspendidong assistant regional director Marlina Alvizo nitambag sa mga kontraktor pagkalimot nga may logo sa Motorola ang terms of reference (TOR) nga gisumiter sa Communications and Electronics Service (Commel) sa PNP atol sa subasta niadtong Oktubre sa niaging tuig;

·         Saavedra:  Bisan papason pang logo sa Motorola, ang mga detalye sa TOR nagpabiling iya sa Motorola, nga klarong kalapasan sa Government Procurement Act;

-o0o-

·         Tacardon:  Na-disqualify tuod ang Triton sa unang hugna sa subasta apan tungod ra ni sa lahi nga hubad sa BAC sa ilang "bond" nga nahusay ra sab dihang ni-apelar sila sa Department of Budget and Management (DBM) human sa subasta ug busa makiangayon lang nga silay gipapuli dihang wa ka-deliver ang kompaniya ni Saavedra kay ila man ang ikaduhang labing ubos nga subasta (P83 milyones batok kang Saavedra nga P79 milyones);

·         Saavedra:  Disqualified na gyod ang Triton kay si kanhi DPWH 7 legal officer Agustinito Hermoso ang nideklarar nga sayop ang ilang "bond" ug busa di na sila mahimong kuhaon pagbalik sa DPWH, naka-deliver man siya o wa sa surveillance cameras sa gitakdang panahon, bisan unsa pay opinyon sa DBM;

-o0o-

·         Tacardon:  Hilas ra si Saavedra nga nikuwestiyon sa ilang teknolohiya ug kahimanan kay ang ilang cameras iya sa Sony ug ang ilang mga radyo ug sistema iya sa Motorola, lahi sa Cebesos ni Saavedra nga wa gani maklaro unsay gigamit nga teknolohiya;

·         Saavedra:  Bilib siya sa Sony ug Motorola apan di haom ang ilang kahimanan sa panginahanglan sa summit, langay ang video images kay kinahanglan pang ipasa-pasa sa mga kamera ("hopping technology") agi sa internet, samtang ang iyang teknolohiya mo-convert sa analogue nga video images ngadto sa radio frequency nga direktang ipasa ngadto sa monitoring center sa kapolisan, way langay, way ungot ug di ma-kengkoy kay di man magsalig sa limitado pang broadband sa internet.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for July 30, 2007

       UNAY SA LABAW?

 

       Kahibudngan nganong pito ka buwan human nabutyag ang eskandalo sa surveillance cameras sa 12^th Asean Summit wa pay imbestigasyon ang kapolisan batok sa ilang mga opisyal nga gilambigit sa pakauwaw.  Ang kalit nga pagbutho ni Sonny Tacardon, managing director sa Triton Communications Corp., pagpanalipod sa transaksiyon igo lang hinuong nakapalig-on sa pagduda nga ang kahiwian nagsugod ug mahimong mapapas ra sab pinaagi sa Communications and Electronics Service (Commel) sa Kampo Crame:

·         Ang Commel maoy naghimo sa kuwestiyonableng terms of reference (TOR) sa kontrata pagsuplay sa cameras; ug

·         Ang Commel say niinsistir, bisan sa pagsupak sa Visayas Ombudsman ug lokal nga kapolisan, nga nakapasar sa TOR ang kontraktor ug busa angayng bayran.

-o0o-

        Si Tacardon nga niduaw sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya niadtong Biyernes sa buntag nitug-an nga dugay na nilang suki ang Commel.  Kay sud na sa daghang katuigan nga naggamit sa ilang kahimanan alang sa mga panginahanglan sa komunikasyon sa Crame.

        Nga maoy katin-awan nga gihanig ni Tacardon sa bugalbugal sa Commel sa ilang gihatag nga TOR sa pagsubasta sa DPWH sa P89 milyones nga kontrata niadtong Oktubre.  Inay maghimo og matinud-anong paghulagway sa kahimanan sa surveillance system sa seguridad sa heads of state nga motambong sa summit, ang Commel igo lang nisumiter sa brochure sa Motorola, wa gani sila magtagad pagpapas sa logo sa kompaniya gikan sa mga pahina.

        Bisan gipasidan-an nga klaro tong kalapasan sa Government Procurement Act nga nagdili sa pagtino sa brands sa mga produktong gisubasta, ang Bids and Awards Committee (BAC) sa DPWH 7, nga gipangulohan sa suspendidong assistant director Marlina Alviso, nipadayon sa subasta.

-o0o-

        Human binuangi ang TOR, ang Commel wa pa mahuman.  Ang ilang tinugyanan sa Sugbo, Chief Inspector Gerry Leopoldo, nagbuutbuot pagpirma sa dokumento pagdawat sa kahimanan sa Triton bisan giklaro ni PRO 7 Director Silverio Alarcio nga ang bugtong makapirma alang sa PNP mao si Senior Supt. Lani-o Nerez.  Ang pirma ni Leopoldo maoy nakapalusot sa P63 milyones nga pasiunang bayad sa Triton.

        Human ikiha si Leopoldo, ang iya na gyong labaw sa Commel sa Crame, Chief Supt. Ireneo Manaois, ang nipirma aron makuha sa Triton ang dugang P15.7 milyones nga bayad.  May sukaranan ang pagduda nga ang Commel, pinaagi nilang Manaois ug Leopoldo, tua kapusta sa pikas.

-o0o-

        Apan kinsa man roy mangahas pag-imbestigar nilang duha?  Nga si PNP Chief Oscar Calderon mao na may gibandera ni Tacardon sa Triton nga nibakwi na sa gahom nilang Alarcio ug Nerez pagdawat sa cameras ug nisugo ni Manaois pagtak-op sa transaksiyon?

        Kon nagsulti sa tinuod ang Triton, may mahimo pa ba silang Alarcio ug Nerez?  Wa na ba lang diay kapuslanan ang maisugon nilang pagsukol sa mga haylo ug hudlat pagpalusot sa nangalisbong transaksiyon?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for July 29, 2007

       Chicharon sa China

 

       Sa sunod higayon nga di kang kapugong sa pagkanaog sa sakyanan duol sa rotunda sa bag-ong Dakbayan sa Carcar sa habagatang Sugbo aron pagpalit ug pagpang-it sa kagumkom ug dagko kaayong chicharon, hunong kadiyot.  Tan-awa ang porma sa nagmutukmutok sa tumang kalami nga chicharon nga imong giingkib.  Kon tanos kaayong pagkahiwa ug managsama ang gidak-on sa matag buok sa chicharon sa usa o pipila ka putos nga imong nakompra, nagsud-ong ka sa panit sa baboy gikan sa China.

        Ang nabantog nga chicharon sa Carcar maoy labing uwahing nabiktima sa di na kapugngan nga pagbaha sa pagkaon ug ubang mga produkto gikan sa China.  80% sa chicharon nga gibaligya karon sa Carcar naggikan sa mga baboy nga di gikan sa Barili ug Sibonga kon dili mahimong gikan sa Guangdong ug kasilinganang mga lalawigan sa China, segun ni Erwin Goc-ong, ang pangu sa usa sa labing dakong kooperatiba sa Carbon sa Dakbayan sa Sugbo.

-o0o-

        Si Goc-ong usa sa mga dinapit sa sinemanang Kapamilya Media Forum sa SM City Entertainment Plaza nga gipasiugdahan sa DYAB Abante Bisaya ug Sky Cable nga nag-ulohan, "Made in China:  Luwas Ba?"  Matod ni Goc-ong namalit og mga panit sa baboy gikan sa China ang mga magpapatigayon sa Carcar di tungod kay wa silay bilib sa lokal nga mga baboy.  Kon dili tungod kay wa silay kapilian.  Kuwang nang baboy sa Sugbo ug kasilinganang mga lalawigan alang sa way kinutobang pagsaka sa panginahanglan sa malambuong merkado sa chicharon.

        Sa ato pa, kon mohunong sila og pangompra og baboy gikan sa China tungod sa kalibotanong pagduda sa kaluwas sa mga pagkaon gikan sa komunistang nasud, sa way paghisgot sa kaliboan ug usa ka sakit sa mga hayopan nga ang uban nitakboy na gani sa ilang katawhan, motidlom ang suplay sa chicharon sa Carcar.  Ug kuyaw nga magkapuliki si Mayor Patrick Barcenas pagpanagang sa masuk-anong protesta sa mga suki nga mahikawan sa ilang kinaham nga pagkaon.

-o0o-

        Nipasabot si Goc-ong nga nisangko sila sa China tungod sa paglambo sa kasayuran sa ilang mga produkto.  Nahibaw-an nila nga ang suppliers sa monggos sa Manila igo rang nangompra gikan sa Singapore.  Ug nga ang monggos sa Singapore gikan sa Vietnam, Australia ug, nakatag-an mo, China.  Maong diretso na sila sa tinubdan ug mas dagko na ron ang ilang ginansiya.

        Ang kanihit sa mga lamas ug utanon sa Baguio, Negros ug Manila nakapugos sab nilang Goc-ong pagdangop sa gawas.  Maong ang labing guwapa ug dagkong carrots, ahos ug sibuyas bombay sa Carbon gikan sab sa China.  Di sama kalami ni kahumot sa atong abot, apan mas abunda.  Ug barato.

        Unsa kaluwas ang mga utanon sa China?  Ingon si Goc-ong nga wa silay nakitang inspektor sa kagamhanan nga nasaag sa Carbon sa nangaging daghan nang katuigan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for July 28, 2007

       PRO 7 GILAKTAWAN?

 

       Ug natinuod ang gikahadlokan sa nagpakabana nga Sugbuanong mga magbubuhis.  Silang PRO 7 Director Silverio Alarcio ug PRO 7 Deputy Director Lani-O Nerez nga maisugong nisupak sa pagdawat sa kontrobersiyal nga surveillance cameras nga gitaod alang sa niaging 12^th Asean Summit mahimong laktawan na lang sa transaksiyon.  Ang pagdumili nilang Alarcio ug Nerez pagpirma sa acceptance documents sa P83 milyones nga transaksiyon kuyaw diay nga di nang kababag sa pagpagawas sa kinatibuk-ang kantidad ngadto sa kontraktor.

        Kini kon tinuod ang pangangkon ni Sonny Tacardon, managing director sa Triton Communications Corporation, nga maoy nagsuplay sa 42 ka cameras nga gihulagway nilang Alarcio ug Nerez ug sa mga imbestigador sa Visayas Ombudsman nga depektuso.  Sa iyang pagtambong sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya, si Tacardon nibutyag nga si PNP Chief Oscar Calderon nibakwi na sa gahom nga iyang gitugyan ni Alarcio pagdawat sa surveillance cameras isip end user.

-o0o-

        Ang kaligdong ug kaisog nilang Alarcio ug Nerez batok sa posibleng mga panghaylo ug mga panghudlat sa mga nag-apura nga makalusot ang transaksiyon maoy gilaoman ni Crisologo Saavedra, ang nagpabuto ning maong kontrobersiya, nga maoy labing epektibong babag sa iyang gideklarar nga overpriced ug anomalusong proyekto.  Apan bisan sa kusganong pagsupak nilang Alarcio ug Nerez naluwatan nang P78 milyones sa kinatibuk-ang P83 milyones nga gipaningil sa Triton gikan sa DPWH.

        Tungod na ba ni sa pagpanghilabot ni Calderon nga maoy labaw nilang Alarcio ug Nerez?  Gidayeg pag-ayo ni Calderon ang cameras bisan sa nakaplagan sa graft investigators ug sa lokal nga kapolisan nga di maayong kalidad, mo-ungot, morang kenkoy ug ma-blangko usahay nga video images.  Naminaw ba si Calderon nilang Alarcio ug Nerez o may lain nang nagsige og hunghong niya?  Matod ni Tacardon inay silang Alarcio ug Nerez, ang bag-ong gitudlo ni Calderon nga modawat sa cameras lang sa kapolisan mao nang nasudnong hepe sa Communications Electronics (Commel) Section sa Camp Crame.

-o0o-

        Si Saavedra nga nakigsulti ni Tacardon sa DYAB Abante Bisaya nipasidaan nga iyang i-apil pagkiha ang hepe sa Commel sa PNP.  Matod ni Saavedra di mahimong magbuotbuot lang si Calderon pagbakwi sa gahom ni Alarcio nga maoy nisud og MOA uban sa DPWH alang sa proyekto.  Apan si Tacardon nikutlo ni Calderon nga nagkanayon nga siyay naghatag ni Alarcio sa gahom busa mahimo ni niyang bakwion bisan unsang orasa.

        P5 milyones na lay nahibilin nga bayranan sa DPWH ngadto sa Triton.  Matod ni Tacardon determinado silang mokolekta sa kinatibuk-ang kantidad ug gisalikway niyang pasangil ni Saavedra nga overpriced og P1 milyon ang matag kamera.  Karong nigawas nang Triton ug mao nay nanawag sa mga sakop sa media, mahimong masaligon nang kapanalipdan nilang transaksiyon.

        Mag-abot pag-usab sa Arangkada sa DYAB silang Tacardon ug Saavedra karong Miyerkules sa buntag.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for July 27, 2007

       DUTLAN PA KAHA?

 

       Human sa lima ka oras nilang makauuwaw nga siniyagitay, sinapaway ug tinulisokay sa pagbukas sa ika-14 nga Kongreso niadtong Lunes, nga nisunod sa duha ka buwan nga personalay, insultohay ug binalikasay sa ilang mga kandidato pagka speaker, ang kinabag-an sa mga kongresista wa na mopakita.  Ang unang mga sesyon sa House of Representatives nahiagom dayon sa kakuwang sa quorum, susama sa kataposang mga sesyon sa ika-13 nga Kongreso nga nakapatanggong sa mas baratong mga tambal ug ubang mahinungdanong mga balaodnon.

        Nadasig gyod tingali pag-ayo ang mga kongresista sa kadaogan ni House Speaker Jose de Venecia nga ang mga nanambong sa mga sesyon sa House niadtong Martes ug Miyerkules mas daghan lag dyutay sa 36 ka mga kongresista nga nitambong sa buwag nga aslom nga tigom nga gipatawag sa naglisod pa pagdawat sa iyang kapildehan nga si Kongresista Pablo Garcia.

-o0o-

        Tulo ra ka adlaw ang sesyon sa mga kongresista matag semana, gikan ra sa Lunes hangtod sa Miyerkules.  Ug di kinahanglan nga tibuok adlaw silang magyampungad sa luho nga hawanan sa House, nga buhong sa pagkaon, mga suluguon ug sa tanan nilang panginahanglan, kay alas-4 na man sa hapon magsugod ang ilang sesyon.

        Bugti ning bug-at nilang gimbuhaton, magdawat ang matag kongresista og P35,000 nga binuwan nga suholan, kapin sa P100,000 nga binuwan nga allowances, P65 milyones nga tinuig nga pork barrel ug ang bag-ong gisaad ni de Venecia nga dugang foreign travel allowances nga tag P1 milyon ug dugang mga kawani sa ilang district offices.

        Apan nakaako gihapon ang mga kongresista sa pagpalta.     Maghilak ang semana kon kanunay silang makakab-ot og quorum.  Kon manunga man, igo lang motubag sa roll call sa alas-4 dayon mangadto sa lounge ug di na mamalik.  Magpunsisok lang sila kon magsabod nag dugang grasya si de Venecia ug ang administrasyon.

-o0o-

        Kon wa pa kang kahibawo pilay atong gasto sa pakauwaw sa atong mga magbabalaod, palihug bahasa ni ug hilak:  Ang mga magbubuhis mogasto og P1 milyon matag senador ug laing P500,000 matag kongresista matag buwan.  Apan wa pa gyoy nakatugkad sa kinatibuk-an natong kadaot kay katunga ra sa gasto sa duha ka bay balaoranan ang ilang gipalili sa mapanagan-ong auditors sa COA.  May sukaranan ang pasangil ni Garcia nga dako kaayo og puntil si de Venecia sa pagdani sa pagpaluyo sa mga kongresista.

        Dunay bag-ong mga sugyot ang bag-ong mga sakop sa Kongreso pagsilot sa absenero nga mga magbabalaod:  (1) Laslasan ang ilang suholan; ug (2) imantala ang ilang mga ngan aron pakauwawan atubangan sa mga botante.

Ambot madutlan pa bang pating nilang mga dagway.  Ug ambot magpakabana pa bang mga botante pagsilot sa mga politiko nga ilang gitugotan nga mobuong sa ilang balaanong katungod pagpili.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com