Arangkada of Leo Lastimosa for July 18, 2010

Paghinulsol sa MCIAA

Mayoriya sa mga sakop sa board sa Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA), sa gusto nila o sa dili, mamutos na sunod buwan.  Kay di na lugwayan ang ilang mga termino sa pamunoan ni Pres. Noynoy Aquino.  Mao nga mosamot kakadudahan ang ilang paugat paghatag og makalilisang nga pabawon ngadto sa niretiro na nilang kauban nga si Dawnie Roa.

Kon may kaikog pa lang unta, gitugyan na nila sa bag-ong liderato sa MCIAA ang pagtimbang-timbang makiangayon bang paghatag ni Roa og P500,000.  Bisan kon di gani diay siya maoy angayng molingkod alang sa Departamento sa Turismo kay ang MCIAA charter nitugot man lang unta sa secretary, o assistant secretary, o undersecretary.

-o0o-

Si MCIAA General Manager Danilo Francia di na matudlo pagbalik.  Di siya kalipikado sa katungdanan.  Di siya CESO (career executive service office) eligible.  Kutob na lang siya karong Hulyo 31.  Gawas lang kon di pa mahuman si Aquino paghulip sa mas mahinungdanong mga katungdanan sa kaulohan.
Sa gusto nila, o sa dili, mapugos na sab pagpamutos ang mosunod nga upat ka mga representante sa pribadong sektor (sa way pagtuki sa ilang katakos, ug unsay ilang nahimo, pagduma sa tugpahanan):  Silang kanhi Cebu City vice mayor Renato Osmeña, Cebu Business Club President Dondi Joseph, Maglilindog Bobit Avila ug Magpapatigayon Winglip Chang.

-o0o-

Goodbye bonut na sab bisan ang mga nanglingkod sa MCIAA board isip mga representante sa nasudnong mga buhatan sa kagamhanan:  Department of Transportation and Communication (DOTC), Department of Justice (DOJ), Department of Finance (DOF) ug Civil Aviation Authority (CAA).
Mahimong mahibilin sa MCIAA board si DOT 7 Director Maria Rica Bueno, gawas lang kon ilabay siyang Aquino ngadto sa laing rehiyon.  Usa ray seguro nga magpabilin sa kontrobersiyal nga board:  Si Gobernador Gwen Garcia, tungod sa iyang pagkapili pag-usab pagka gobernadora sa Sugbo.  Pabilin hinuon nga maglaway og lingkoranan sa board ang Kagamhanan sa Dakbayan sa Lapulapu, bisan silay nahimutangan sa tugpahanan.

-o0o-

Kon wa pang kamatngon ang mga sakop sa MCIAA board, hinuwaman na lang kining lugway sa ilang katungdanan.  Kon wa pa lang unta maapiki ang bag-ong pamunoan, daghang salamat sa kaluya sa Civil Service Commission (CSC) pag-imbentaryo sa tanang mga tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo kansang mga termino dungan nga napupos niadtong Hunyo 30, di na unta nila madalidali pagpalusot ang tseke ni Roa.
Maong kon duna pa silay nahibilin nga bisan gamay na lang uwaw, gawas nga bakwiong pabawon ni Roa, sublion sang legalidad sa iyang pagdawat sa P30,000 nga binuwang suholan sa niaging 15 ka tuig sa katungdanan nga mahimong di diay iya, ug mangayog pasaylo sa tanan nilang nahimo-nga-di-unta-angayng-himuon ug wa-mahimo-nga-angay-untang-himuon sa tugpahanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 17, 2010

Nganong tak-om sila

Nangayo og mga ngan si Cebu City Michael Rama busa ako siyang gihatagan og mga ngan.  Sila ang department heads nga nagdumili pagtubag sa mga pangutana sa reporters sa City Hall kay, nila pa, gipugngan na sila sa mayor ug mas maayo pa nga adto na lang sila mangutana ni Rama:  Cebu City Treasurer Ofelia Oliva, Citom Executive Officer Arnel Tancingco ug Cebu City Legal Officer Joseph Bernaldez.
Laing ngan:  Si June Berongan sa DYAB nangutana unta unsa na kadaghan ang mga kaso sa dengue sa Dakbayan sa Sugbo; apan gibalibaran siya ni Assistant Epidemiologist Durenda Macasucol, kinsa nipasabot nga giingnan silang Cebu City Health Officer Fe Cabugao nga adto papangutan-on ang media ni Rama.

-o0o-

Si Rama niingon nga silang Oliva, Tancingco, Bernaldez ug Cabugao mahimong wa katambong sa tigom diin iyang gipasabot nga wa niya sila did-i pagtubag sa mga pangutana sa media.  Nisaad siya pagtawag nila ug pagpasabot nila pag-usab.
Nangahas ko pagpasabot ni Rama nga tingali baya og nanagana lang ang department heads tungod sa duha ka kundisyon nga iyang gipahamtang sa ilang pakighinabi sa media:  Una, nga kinahanglang mahibawo una siya sa kasayuran nga ilang ihatag sa media; ug ikaduha, nga taktakon sila kon ang ilang isulti makapauwaw sa dakbayan.  Nisaad si Rama pagtuon sa akong pangagpas.

-o0o-

Giawhag nako si Rama paghisgot og mga panghitabo aron pagmatuod sa iyang pangangkon nga may reporters nga nanud sa mga departamento bisan unsang orasa, nahasol ang trabaho sa mga kawani ug nga namugos sa department heads pagtubag sa ilang mga pangutana.
Nitubag siya nga may reporter nga nitapad paglingkod niya ug nitan-aw sa mga dokumento sa iyang lamesa.  Wa hinuon siyay ngan nga ginganlan.  May lain siyang gihisgutan, nga akong tan-aw maoy tinuod nga hinungdan sa "di gag order," ang sulti ni Oliva nga way kuwarta ang dakbayan alang sa P200 milyones nga supplemental budget ni Rama.  Kon nahimangod siyang Oliva, nganong giduhig mang tanang department heads ug ang media?

-o0o-

Atol sa dul-an sa usa ka oras namong panagsulti sa Arangkada sa DYAB gahapon, gipangutana nako si Rama unsay iyang nahunahunaan nga paagi pagpahilom sa kontrobersiya mahitungod sa iyang hinigugma, si kanhi konsehal Joy Pesquera:  Iya bang itudlo og klarong katungdanan aron wa nay mokuwestiyon sa iyang presensiya sa City Hall; o hipuson sama sa gihimo ni Pres. Noynoy Aquino ni Konsehal Shalani Soledad?
Matod ni Rama iyang itudlo si Pesquera isip consultant sa budget ug finance kay, gawas nga abogada, certified public accountant man.  Gipanalipdan ni Rama nga di dako ang suweldo ni Pesquera (wa hinuon maghisgot sa iyang influencia) ug nga iyang katungod ang pagkuha sa mga tawo nga hingpit niya nga masaligan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 16, 2010

                      Kabuotan ni Rama

 

                      Angayng paluyohan ang protesta sa reporters sa Cebu City Hall batok sa bag-ong sistema nga gipatuman ni Mayor Michael Rama nga naghigpit sa ilang kagawasan pagkuha og kasayuran gikan sa nagkalainlaing department heads.  Wa kinahanglana ang paglangay-langay ug paglisudlisod sa gawasnon nga bul-og sa kasayuran tungod lang kay ganahan ang mayor nga mahibaw-an niya ang tanan sa di pa mabalita sa media.

              Ang gipakigbisogan sa mga sakop sa Charm (City Hall Reporters in Media) di lang alang sa ilang inadlawng panginabuhi.  Kon dili, ug mas mahinungdanon, aron pagpanalipod ug pagpatigbabaw sa balaanong katungod sa katawhan pagpakisayod giunsa paggasto sa kagamhanan ang ilang hinagoan nga buhis.

                                        -o0o-

              Apan kon protestahan ang pagpanlugpit nga gipasiugdahan ni Rama ug sa taphaw niyang mga magtatambag, angay sang sawayon sa mga paaging sama kasibaw ug kakusganon ang nag-una nga mga pagpanlugpit sa ubang lokal ug nasudnong mga opisyal, sama sa:

●   Gipasangil sa pipila ka reporters sa Kapitolyo nga kuhaon daan ang ilang mga pangutana ug sultihan sila unsa ray mapangutana atol sa press conference ni Gobernador Gwen Garcia;

●   Pag-ban ni kanhi mayor karon Kongresista Tomas Osmena sa pipila ka reporters tungod lang kay gikaaway niyang ilang kadagkoan; ug

●   Pagdumili gyong kanhi mayor karon Kongresista Arturo Radaza sa Lapulapu City pagpanubag og bisan unsang pangutana sa media.

                                         -o0o-

              Kon may mga pagsaway man batok sa mga gihimo nilang Garcia, Osmena ug Radaza kaniadto, di gyod sama kainit sa mga komentaryo batok ni Rama karon.  Ngano man?  Tungod ba lang kay mas nagkahiusa ug mas nagpakabana ang mga sakop sa Charm?

               Nahadlok ko nga ang bugtong katin-awan mao ang kabuotan ni Rama:  Sayon kaayo nga sawayon kay wa man igdungog nga manggukod (ang bugtong niyang gikiha og libelo, si Jimboy Tiongko, di sakop sa media);  lahi ni Garcia nga mamanghag ug mokiha; lahi ni Osmena nga manginsulto; ug lahi ni Radaza nga pabaga ug papating gyod ang show.

                                         -o0o-

              Nga mao say posibleng katin-awan sa kasaba sa nasudnong kahugpongan sa media sa pasiunang mga bulilyaso sa mga sakop sa gabinete ni Pres. Noynoy Aquino.  Morang nakapatay og reporter o nakakawat og minilyon silang Presidential Spokesman Edwin Lacierda (kay nagdumili pag-angkon nga sayop ang Memorandum Circular No. 1), Education Secretary Armin Luistro (kay nipasangil sa media nga wa kasabot unsay sex education) ug Foreign Affairs Secretary Alberto Romulo (kay niinsistir nga legal ang paglugway sa pipila ka embahador ni kanhi presidente Gloria Arroyo).

              Nganong di man sama kakusganon ang pagprotesta sa pagdumili ni Arroyo pagpanubag og mga pangutana sa mga eskandalo sa iyang pamunoan?  Tungod ba kay wa igdungog si Arroyo nga kampeyon sa kagawasan sa prinsa?  Ug nga di silang kapaabot og proteksiyon gikan sa Malakanyang gikan sa mga pagpanghasi?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 15, 2010

Gakot ni Rama

Gidid-an ba gyod ni Cebu City Michael Rama ang iyang department heads pagtubag sa mga pangutana sa media, suma sa mga opisyal nga nangayo og pasaylo nga di silang kaatiman sa reporters?  O nasayop lang nila pagsabot ang tugon ni Rama, suma sa mayor nga nihimakak nga iyang gigakotan ang baba sa mga opisyal?
Mapatin-aw tingaling kalibog pinaagi sa pagsubay sa sulti ni Rama:

• Kon di andam ang department heads nga manubag sa mga pangutana, angay nilang ipasa ang mga sakop sa media ngadto sa public information officer (PIO);
• Pagka karon, si Rama ra sab ang PIO; ug
• Gimando ning Rama aron masegurong siyay unang mahibawo sa bisan unsang kasayuran sa di pa mogawas sa media.

-o0o-

Sama sa nangaging mga sulti ni Rama, nagkasukwahi ang ulo ug ang ikog sa iyang tugon.  Ang bisan unsang pangangkon ni Rama nga di hingpit ang iyang pagdili sa mga opisyal pakigsulti sa media napapas sa kataposang bahin sa iyang tugon:  Kinahanglan nga siyay unang mahibawo sa bisan unsang kasayuran nga ihatag sa department heads ngadto sa media.
Samtang nipasabot silang City Veterinarian Alice Utlang ug Planning Officer Nigel Paul Villarete nga andam silang manubag sa mga pangutana sa media, di mabasol ang ubang department heads nga nitak-om kay naglisod pagsag-ulo unsay kasayuran nga nahibaw-an nang Rama ug busa ikatug-an na nila sa media.

-o0o-

Kon may pagsalig pa lang unta sa iyang department heads, ug kon matinud-anon pa lang unta sa pasalig nga way tagoan ang iyang pamunoan, si Rama di angayng magduda sa ilang kaandam pagtubag sa mga pangutana sa media.  Kay gawas lang sa iyang mga tinudlo, kasagaran sa department heads sa City Hall mas dugay nang nangatungdanan ug mas suhito kay ni Rama sa ilang mga gimbuhaton.

Si Rama gihapon ang unang mahibawo sa kasayuran sa iyang department heads.  Nga di kinahanglan nga langayon ni lisudlisuron ang media.  Pinaagi sa pagbasa sa reports sa matag departamento ug sa tinuod nga pagpaminaw sa department heads atol sa ilang mga tigom.

-o0o-

Apan kon gusto gyong Rama nga kontrolahon ang bul-og sa kasayuran nga makuha sa media, mapakyas siya.  Daghan nang nag-una niya nga nisuway ug napakyas sab:  Apil na silang anhing diktador Ferdinand Marcos, kanhi presidente Gloria Arroyo ug iyang amiga nga si Gobernador Gwen Garcia.

Di kagakotan ni Rama ang tanang baba sa City Hall.  Pipila nila motabi lang gihapon, di na lang magpahingan.  Di siya kinahanglang mahibawo sa tanang kasayuran sa mga departamento aron mahimong maayong mayor.  Bugtong gikinahanglan mao ang katakos pagkuha sa labing mahinungdanong kasayuran pagpanimon sa dakbayan.  Nga di mahuptan pinaagi sa pagpahilom sa iyang department heads ug paglugpit sa katungod sa katawhan pagpakisayod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

 

Arangkada of Leo Lastimosa for July 14, 2010

Pansayan sa MCIAA

Kon may P500,000 ang Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA) nga pabawon alang sa retiradong direktor sa Department of Tourism (DOT) sa Central Visayas nga si Dawnie Roa, nganong wa man kagahin ang board of directors og kuwarta pag-ayo sa gubaon nga mga pansayan sa tugpahanan, paglimpiyo nila ug pagtino nga di mangalisbo?
Kon tinuod ang pangugat ni General Manager Danilo Francia nga may gahom ang board ubos sa MCIAA Charter paghatag sa benepisyo ngadto ni Roa, nganong nataligam-an man sa board ang mas batakan nilang gimbuhaton, nga gimando sab sa charter, pagpalambo sa kahimanan sa tugpahanan aron nga makadani og dugang lokal ug langyaw nga mga turista?

-o0o-

Mga tigpaminaw sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya nipadayag sa ilang kahimangod sa masulub-on nga kahimtang sa mga pansayan ug ubang kahimanan sa tugpahanan:  Way tubig kon brownout, napayok nga mga inuduro, basurahan ang gihimong balde sa tubig, botelya sa mineral water ang gisudlan sa sabon sa kamot, nangapakpak nang pintal sa mga pultahan, nanglagom nga mga kisame, naukal nang carpets, nagkabulingit ug nangliki nang sawog ug labihan kaalimuot nga palibot.
Maong may sukaranan silang maningil:  Diin man padung ang dagko kaayong terminal fee sa matag pasahero?  Gitagana na bang daan nga pabawon sa kaubanan ni Roa sa MCIAA board nga nangahadlok nga di na itudlo pagbalik ni Pres. Noynoy Aquino?

-o0o-

Laing gipaingnan sa kuwarta sa MCIAA mao ang P50 milyones nga MIP Lounge nga gidalidali pagtukod alang sa Asean Summit niadtong 2007:  Nalata nang kisame tungod sa kanunayng pagkabasa sa uwan, nangliki na ang bungbong nga hinimo lang sa plywood ug nangagusbat na ang mga lingkoranan nga napiksan sab sa uwan.
Nagpakabana nga mga kawani sa MCIAA nihatag og dugang kasayuran sa laing gipaingnan sa kuwarta sa mga magbubuhis:  P120,000 matag direktor sa MCIAA atol sa pagpirma sa Collective Negotiation Agreement; ug P40,000 matag direktor niadtong Disyembre.

-o0o-

Si Roa nakalingkod sa MCIAA board ug nagdawat og P30,000 matag buwan (P15,000 matag tigom) isip representante ni kanhi Tourism secretary Ace Durano.  Silang duha igo lang sang nagrepresentar sa DOT.  Si Roa nakadawat na sa makabuhong nga retirement benefits gikan sa DOT.  Ang pagdawat niya og dugang retirement benefits gikan sa MCIAA dako na kaayo nga pamintaha.
Kon may kaikog pa unta silang Francia ug kaubanan sa MCIAA board, hagbay ra unta nga nisumiter og courtesy resignation paghatag og kagawasan sa bag-ong pamunoan pagpili og ikapuli nila.  O pagpabilin nila.  Mao diay nga gisalikway ang batakan nga lagda sa kaikog.  Mahimo nga gitilok diay ang inihap nga lang nga mga adlaw sa pangatungdanan aron pagtiti sa bisan unsa nga nahibilin sa panudlanan sa MCIAA.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 13, 2010

Salig ni Noynoy

Sukwahi sa kabalaka sa pipila, nagkahiusa nang katawhang Pilipinhon.  88% nila nisalig ni Pres. Noynoy Aquino.  Sa ato pa, way sukaranan ang mga pangangkon nga padayon silang nabuakbuak kay hangtod karon wa pang kadawat sa ilang kapildehan ang mga dumadapig nilang kanhi presidente Joseph Estrada, Senador Manny Villar ug kanhi defense secretary Gibo Teodoro.
Laing makapakugang nga kasayuran:  Di tinuod ang mga pasidaan nga taas kaayo ang gipaabot sa katawhan sa pamunoang Aquino; ug nga bisan unsay mahimo sa pamunoang Aquino mahugno gyod sila.  14% ra sa katawhan ang nagtuo nga matuman ni Aquino ang iyang mga saad sa kampanya.

-o0o-

Ang mga numero nga nahipos sa Social Weather Stations (SWS) sa survey nga ilang gihimo niadtong Hunyo 25-28, o pila ka adlaw sa wa pang inugurasyon ni Aquino, makapakugang kay nisukwahi sa pangagpas sa mga nangangkon nga kamaong mobasa sa sentimento sa kinabag-an sa katawhan.
Makapahinumdom ni nato sa kadako sa kang-a tali sa pasidaan sa mga nangangkong eksperto sa piniliay nga di andam ang katawhan sa bag-ong teknolohiya sa labing unang nasudnong automated nga piniliay sa Pilipinas ug sa pagkatinuod sa survey sa SWS nga sayon ra alang sa kinabag-an ang pagmarka sa mga balota tungod sa ilang kasinatian sa NCEE (National College Entrance Examination) ug ubang mga transaksiyon.

-o0o-

Ang bag-ong survey nagpakita nga bisan sa ilang pagsalig ni Aquino (4% ray way bilib niya), nahibawo ang katawhan unsa ray mahimo sa iyang paglingkod sa Malakanyang:  14% nagtuo nga matuman ang tanan niyang saad; 19% nagtuo nga matuman ang labing daghan sa mga saad; 53% nagtuo nga pipila ray matuman; ug 4% nagtuo nga way bisan usa sa iyang mga saad ang matuman.
Unsay ipasabot sa mga numero?  Ang kinabag-an sa katawhan mas utokan kay sa pagtan-aw sa pipilang nagtuo nga sila ray kamao.  Mas nagtugkad sa yuta ang mga tiil sa kinabag-an kay sa pipila ka naglutaw nga mga tigpaniid.

-o0o-

Ang labing makabungog nga pagpaluyo nadawat ni Aquino gikan sa Sugbo ug Kabisay-an (91%); ang labing ubos sa Mindanao (84%).  90% sa mga adunahan ug hamugaway og kahimtang ang salig niya; 88% sa masa; ug 87% sa labing kabos.

Di diay tinuod nga ang Sugbo ug Kabisay-an teritoryo ni kanhi presidente Arroyo niadto.  O ni Aquino karon.  Mas dako lang tag pagsalig sa magtungkawo sa Malakanyang.  Nga mopakita og saad sa katakos pagpalambo sa nasud ug katawhan.  Hangtod nga makumbinser nga gibudhian ang lapad natong pagpaluyo.  Sama sa atong pagbasura nilang Arroyo ug mga alyado.

Ug sa mga hangtod karon di motuo sa surveys, palihug huwami ang wa na isul-ob nga t-shirts sa mga dumadapig ni Gibo nga nagkanayon, "Wa mi mapangutana sa survey."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

 

Arangkada of Leo Lastimosa for July 12, 2010

Sipyat ni Noynoy


        Dunay di maayong mga timaan sa duha pa lang ka semana nga pamunoan ni Pres. Noynoy Aquino.  Nga nisukwahi sa iyang panumpa pagbadlong sa lapad nga pangurakot sa kagamhanan ug pagpasiugda sa dugay na kaayong gipangandoy nga makiangayong kausaban alang sa kinabag-an sa katawhan.

        Wa ko magpasabot sa iyang pag-insistir sa di paggamit og wangwang.  Way balaod nga nalapas sa iyang pagpili pag-unong sa kasarangang mga motorista.  Wa koy problema sa iyang pagkauwahi sa pipila ka kalihokan. Si kanhi presidente karon Kongresista Gloria Arroyo nauwahi og tulo ka oras sa tigom sa Kongreso nga way bisan usang nikutikuti niya.  May problema hinuon ko sa pipila sa iyang mga tinudlo.

-o0o-
        Hapit ko mahagbong sa lingkoranan pagkahibawo nga iyang gitudlo pagka administrador sa National Food Authority (NFA) si Lito Banayo.  Si Banayo maoy political adviser sa konbiktadong kawatan nga si kanhi presidente Joseph Estrada.  Campaign manager sab siyang Senador Panfilo Lacson, sa wa pa mobalhin ngadtong Senador Chiz Escudero, ug sa wa pa nakasud sa kampanya ni Aquino.
May personal kong kasinatian sa kakuwang og kaligdong ni Banayo.  Dihang siyay nagda sa kampanya sa kandidato pagka kongresista sa Sugbo niadtong 2007, gitanyagan ko sa iyang kampo nga sudlan og P30,000 ang akong ATM matag buwan bugti sa pagsal-ot sa ngan sa kandidato sa inadlaw nakong tulomanon sa radyo.

-o0o-
Laing makapaisa sa kilay mao ang pagtudlo ni Aquino kang Magtanggol Gatdula isip hepe sa National Bureau of Investigation (NBI).  Ang NBI maoy gitahasan pagsikop sa nagtagutago nga si Lacson.  Si Gatdula tawo ni Lacson niadto sa Presidential Anti-Organized Crime Task Force (PAOCTF). Wa na ba gyoy laing napili si Aquino nga di kadudahan nga may kasabotan na silang Lacson?
Nakontrobersiyal sab ang pagtudlo ni Aquino kang Cayetano Paderanga sa National Economic and Development Authority (NEDA) tungod sa pasangil nga gitaktak siya pagka presidente sa Credit Investigation Bureau Inc. (CIBI) niadtong 2007 tungod sa eskandalo sa buhis.  Nabulilyaso sab si Customs Commissioner Lito Alvarez human gipasanginlan nga nanikas sa golf.

-o0o-

Mahimong mapasabot ang katawhan nga imposible nga ang tanang tinudlo ni Aquino makaambas sa iyang mga lagda sa katakos ug kaligdong.  Nga sa usa ka bakat nga mangga, may mga dunot gyod nga masagol.  Apan si Aquino ra man sab gud ang nipasalig nga di siya mopili sa "lesser evil" kay di gyod siya motugot nga may "evil" nga masagol sa iyang pamunoan.  Nga palabihon pa niya ang masakiton basta mga ligdong gyod ang iyang ipanudlo.

Nganong gibungul-bungolan man niyang mga pasidaan ug makadaot nga kasayuran batok nilang Banayo, Gatdula, Paderanga ug Alvarez?  Ug karon nga nabantang nang iyang kasaypanan, nganong wa pa man siyay gihimo pagtul-id sa bulilyaso?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 11, 2010

Nabuwasot nga sugyot

        Tungod sa pait nakong kasinatian pagpangita og taxi, kon nakahinumdom ka ako tong nasuwat dinhi pila ka semana nang nilabay, gisugyot nako sa akong kaubanan sa DYAB nga itanyag namo ang mga tulomanon sa sibyaanan pag-abot sa mga sakyanan nga nangita og taxi ug ang taxi drivers nga nangita og pasahero.
        Ang linya nga nakadani nila:  Maluwas namo ang mga pasahero gikan sa wa kinahanglana nga kalangay pinaagi sa pagpahibawo sa bakanteng taxi nga tua ra sa pikas eskina nga may pasahero nga nagkinahanglan niya; ug maluwas namo ang taxi driver gikan sa wa kinahanglana nga paglanguy-langoy sa kadalanan ug pag-usik og lana pinaagi sa pagpahibawo nga may pasahero siya sa sunod eskina.

-o0o-

Nakatabang sab pagdani nila ang kasayon pagpatuman sa sugyot:  Dasigon ang mga pasahero nga nagkinahanglan og taxi sa pag-text sa DYAB sa tukmang dapit nga ilang nahimutangan; nga isibya dayon namo sa kahanginan uban ang panghinaot nga may taxi driver sa duol nga nakabati ug makakuha dayon sa pasahero.
Apan kay pulos man mi madudahon, nitumaw dayon ang pasiunang mga pangutana:  Unsaon man namo pag-ila ang mga way lingaw nga magpataka lang og text og mga dapit nga wa diay nagkinahanglan og taxi?; ug unsaon man paglikay nga maglumba ang mga taxi nga makadungog ug mag-away na hinuon ug mag-ilog sa pasahero?

-o0o-

Dayon, nisunod ang mas makapabalaka nga mga pangutana:  Unsaon man namo pagpanalipod ang pasahero gikan sa taxi driver, o magpaka aron ingnon nga taxi driver, nga lain diay og tuyo?; sa pikas nga bahin, unsaon man namo pagpanalipod ang taxi driver gikan sa pasahero, o magpaka aron ingnon nga pasahero, nga daotan diay og tuyo?
Di kaha nga ang among pag-apil sa transaksiyon nga ila ra gyod unta sa taxi drivers ug mga pasahero mosangpot na hinuon sa wa tuyoa nga kadaot?  Kakuyaw kon may pasahero na hinuon nga tulison human nasibya sa DYAB ang iyang nahimutangan.  O may mga drayber nga magkarambola kay pulos nakadungog sa DYAB nga may pasahero sa ilang duol.

-o0o-

Apan kinsa may moabot sa mga pasahero ug taxi drivers nga giuwang lang diay og pila ka dangaw apan wa lang maghibaw-anay?  Kon may makasulti lang unta sa usag-usag sa ilang nahimutangan, wa na untay pasahero nga mauwahi sa iyang lakaw ni drayber nga mabawo sa pamasin nga masakyan nang iyang taxi.
Pagka karon, padayon sila nga di maghibaw-anay.  Hangtod nga may makasugyot namo og mga paagi unsaon nga ang kabos namong pangahas pag-abot nila di kapahimuslan sa mga daotan og tuyo.  Di kang kabasol sa among panagana.  Kay ang tulomanon sa radyo sa mga nangita og textmates nahimong taytayan sa paglugos ug pagpatay sa usa ka inosenteng biktima.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 10, 2010

                        Lugos sa burukrasya

 

            Si Heneral Danilo Augusto Francia gitudlo nga general manager sa Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA) niadtong 2006 bisan wa siya maghupot sa batakan nga panginahanglan—ang CESO (career service executive office) eligibility.  Ang pagtudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo kang Francia sukwahi sa lagda sa Civil Service Commission (CSC) mao nay iyang naandan.  Ug sa mga presidente nga iyang gisundan.

            Ang tanang mga tagduma sa MCIAA nga gisundan ni Francia pulos way CESO eligibility.  Pulos gitudlo tungod sa ilang mga koneksiyon sa Malakanyang.  Pulos nakalapas sa mga lagda sa CSC.  Nga sa tanang higayon napakyas pagpanalipod sa kaligdong sa burukrasya gikan sa politikanhong mga maniobra.

-o0o-

            Ang labing uwahing eskandalo sa MCIAA—ang pagpabawon og P500,000 ngadto sa niretirong sakop sa MCIAA board nga si kanhi direktor Dawnie Roa sa Department of Tourism (DOT)—malikayan unta kon may kaisog pang CSC pagpatuman sa ilang lagda.  Kay mga tinubdan sa Freeman nagbutyag man nga si Francia maoy apurado kaayo nga mahimoan na og tseke si Roa sa di pa makatudlo si Presidente Noynoy Aquino og bag-ong mga tagduma sa MCIAA.

            Salamat sa katalawan sa CSC, si Francia ug ang ubang mga sakop sa MCIAA board nakumbinser nga makapatuyang sa ilang gibati paghatag sa ilang kaugalingon sa tanang mga benepisyo nga ilang mahunahunaan.  Bahala na kon nataligam-an ang mas dinalian nga mga panginahanglan sa tugpahanan.

-o0o-

            May sukaranan si Francia nga motuo nga may titulo siya sa puwesto.  Kay, bisan di kalipikado, gibalikbalik siya pagtudlo sa katungdanan matag tuig sa niaging upat na ka tuig.

            Mao nga ang matag katudlo niya sa katungdanan kalapasan sa lagda sa CSC.  Nga kinahanglan nga mohatag sa iyang pagtugot nga kalugwayan si Francia sa katungdanan.  Sa di ikapasabot nga milagro, giaprobahan sa CSC ang matag ilegal nga paglugway sa kontrata ni Francia matag tuig.  Sa kaso ni Francia, morag nahimo nang tinuig nga ritwal sa kadagkoan sa CSC ang pagpukpok og bato sa ilang ulo.

-o0o-

            Maayo na lang nga nihatag og katin-awan si CSC 7 Director Judith Chicano.  Sa pakighinabi atol sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya!, gipasabot ni Chicano nga wa sila mosupak sa tinuig nga paglab-as sa kontrata ni Francia sukad niadtong 2006 kay wa silay laing kapilian.  Matod ni Chicano way kalipikadong aplikante sa katungdanan ni Francia.

            Wa kong kahibawo kon nagpa-gorya-gorya ba lang o nidupa gyod si Chicano ni Francia.  Apan akong nahibaw-an nga duha ka inilang Sugbuanon nga, lahi ni Francia, pulos may CESO eligibility hagbay rang nangaplay sa katungdanan.  Ang duha mao sila si Ahmed Cuizon, ang Division Manager sa MCIAA Public Affairs Office, ug si Nigel Paul Villarete, ang Cebu City Planning and Development Coordinator.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 9, 2010

                        Buslot sa MVIS

 

            Labing uwahing ebidensiya nga ang Motor Vehicle Inspection Section (MVIS) wa magsilbi sa pagtino sa kaluwas sa mga sakyanan nga nagdagan sa kadalanan kon dili nahimo na hinuong kahimanan sa panguwarta sa kadagkoan sa Land Transportation Office (LTO):  Duha ka buses sa V & JA, ang tag-iya sa bus nga naaksidente sa Toledo City niadtong Sabado, nasakpan nga way hand brakes.

            Nganong narehistro man ang duha ka buses nga wa man diay hand brakes?  Di ba nga sa di pa marehistro o malab-as ang rehistrasyon sa mga sakyanan kinahanglan man nga moagi ug makapasar sa MVIS?  Nataligam-an ba lang sa MVIS ang pagka way hand brakes?

                        -o0o-

            O tinuod ang pasangil nga kon bundakan og kuwarta ang taga MVIS mahimong di na kinahanglan nga ipakita sa mga tag-iya ang ilang mga sakyanan?  Ang bugtong lusot sa mga tagduma sa MVIS ug sa kadagkoan sa LTO mao ang pagpasangil nga gitangtang sa operator sa V & JA ang hand brakes human nasusi ang duha nila ka buses.

            Mao nga kon duna pay bisan gamay na lang nga lama sa kauwaw nga nahibilin ang taga MVIS ug LTO, angay nilang ilubong ang ilang mga dagway sa yuta.  Among isugyot nga adto ni nila himuon sa kanunayng gibahaan nga nataran sa LTO sa Mandaue.  Gawas nga humok nang daan ang yuta, nangalisbo nang daan ang palibot.

                        -o0o-

            Akong gipangutana si Regional Director Benjamin Go sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) nganong inay silotan ang operators sa buses nga nangahagbong sa MVIS hatagan man hinuon og higayon nga maka "take 2" o maka "take 3" pa gani.  Iyang tubag?  Dunay pipila ka bahin sa pakisusi sa MVIS nga mahimo rang usab-usabon nga di maapektahan ang kaluwas sa mga sakyanan.

            Unang susihon sa MVIS mao ang mga suga ug brakes.  Dayon ang suspension system ug wheel alignment nga susihon sa computer.  Dayon ang pagsusi sa headlight alignment.  Karong nasakpang way hand brakes, nganong gitugotan mang operator nga makataod og brakes inay silotan na unta?

                        -o0o-

            Pait nga kamatuoran mao nga way take 2 sa tinuod nga kinabuhi.  Kon moambak nang bus sa pangpang, di makasawo ang MVIS ug hatagan og laing higayon ang operator ug drayber pagkurihir sa depekto sa sakyanan.

            Laing buslot sa MVIS mao nga magpaabot lang kanus-a ganahan magpasusi sa mga sakyanan ang operators.  Nga dunay tanang kahigayonan pagtabon sa ilang kalapasan.  Sama sa drug test sa mga motorista.  Ang mga ungo sa drugas mahimong di lang una mohithit sud sa pila ka adlaw sa dayong pa-renew sa ilang lisensiya.  Mas sayon ug mas laktod pa gyod kon kaila nila ang way paglubad ni kamatayon nga fixers sa LTO.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 8, 2010

                        Erap batok Davide

 

            Kon paminawon si kanhi presidente Joseph Estrada, si kanhi chief justice Hilario Davide Jr. oportunistang dako ug di takos nga mogukod sa mga nautangan niya og kabubut-on.  Gidasonan ni Estrada ang dugay nang huhungihong nga si Lucio Tan ang nikumbinser niya pagtudlo ni Davide isip chief justice sa Korte Suprema niadtong 1998.  Ug nipasidaan siya nga di kasaligan si Davide sa pagpangu sa Truth Commission pag-imbestigar sa mga eskandalo ni kanhi presidente Gloria Arroyo.

            Mahimong molampos si Estrada sa pagsablig og lapok sa nabantog nga kaligdong ni Davide.  Apan mas nilampos siya pagmatuod sa pagduda nga ang labing mahinungdanong mga hukom sa iyang pamunoan gidiktahan sa suod niyang mga higala, di sa interes sa nasud ug sa katawhan.

                        -o0o-

            Nikumpisal si Estrada nga naumol ang desisyon pagtudlo ni Davide sa labing taas nga katungdanan sa labawng hukmanan sa penthouse sa hotel ni Tan, diin gipatawag siya ni Tan ug diin nagpaabot nang daan si Davide.  Wa hinuon mosulti si Estrada nganong nagpadiktar siyang Tan—unsay iyang utang kabubut-on o kon unsay bugti sa iyang pag-uyon.

            Matod ni Estrada wa makawang ang pagtabang ni Tan kang Davide:  Kay ang kasong tax evasion batok ni Tan nga niabot sa Korte Suprema, inay husayon ang merito, gihimong bola sa pingpong ug gipasa pagbalik sa ubos nga hukmanan.

                        -o0o-

            Nihit ang mga detalye ni Estrada sa kaso.  Igo lang siyang niingon nga way niapelar mao nga hingpit nang nabasura ang kasong tax evasion batok ni Tan.

            Nakalimot ba si Estrada nga siya pa ang presidente niadtong higayona?  Nga ang prosekusyon sa kaso—nga naglakip sa Department of Justice ug sa buhatan sa solicitor general—iyang mga tinudlo ug direktang ubos sa iyang buhatan?  Nga, sa ato pa, pinasikad sa kasayuran nga gikan ra sang Estrada, ang kapakyas pag-apelar iyang kasaypanan ug di kang Davide?

                        -o0o-

            Ang mga pasangil ni Estrada batok ni Davide kabahin sa libro mahitungod sa iyang kinabuhi ug pamunoan nga gitakdang mogawas karong Disyembre.  Giuna-una niya pagpagawas ang mga pasangil aron pagkuwestiyon sa pagkatudlo ni Davide sa Truth Commission ug sa iyang kamatinud-anon paggukod ni Arroyo.  Nga, sama ni Tan, nautangan sab og kabubut-on ni Davide kay maoy nitudlo niya pagka embahador sa Pilipinas alang sa United Nations.

            Ang wa hisguti ni Estrada mao ang dako niyang kahiubos ni Davide.  Kinsa bisan gitudlo niya sa Korte Suprema wa mopakita og bisan gamay na lang timaan pagdupa niya atol sa impeachment trial sa Senado ug mao pa gyoy nipapanumpa ni Arroyo human siya napalagpot sa Edsa Dos niadtong Enero 20, 2001.  Samang katakos ni Davide pagsalikway og utang kabubut-on, bisan sa pasidaan ni Estrada, mahimong mapuslanon pagtuman sa labing bag-o niyang gimbuhaton.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 7, 2010

                        Media ug gabinete

 

            Ambot kinahanglan pa nga seminaron ang mga sakop sa gabinete ni Pres. Noynoy Aquino unsaon pagpakiglambigit sa media.  Di na sila kinahanglan nga magkuha og resource persons nga mga eksperto sa media ug public relations aron pagpasabot sa batakan nilang mga gimbuhaton di lang ngadto sa media kon dili, ug labi na, ngadto sa mga magbubuhis nga, segun sa ilang pangu, maoy tinuod nilang amo:

·        Pagpakisayod unsay labing dagko ug dinalian nga mga panginahanglan sa nagkalainlaing mga hut-ong sa katilingban nga ilang gialagaran; ug

·        Pagpasabot sa ilang mga programa ug unsay kapuslanan ngadto sa kinabag-an sa nasud ug sa katawhan.

                        -o0o-

            Hinaot nga way sukaranan ang mga pagduda nga ang mga sakop sa gabinete inay tudloan sa makiangayon nga pakiglambigit sa media hulhogan na hinuon unsaon pagmaniobra sa media.  Kansang mga sakop mopalabi sa mga opisyal nga di kamaong manubag sa ilang mga pangutana kay sa mga tinubdan nga nakamenos nila.

            Angayng pasabton ang mga sakop sa gabinete ni Aquino nga ang sayop nga tubag sa media mas maayo pa kay sa paglikay-likay og tubag sa ilang mga pangutana.  Nga maoy bisyo nilang kanhi presidente Gloria Macapagal-Arroyo ug sa iyang gabinete.  Wa sila manambong og seminar mahitungod sa media.  Igo lang gipakaon ug gipainom ug gisuburnohan ang mga sakop sa media nga ilang natental.

                        -o0o-

            Sayop gyod hinuon si Presidential Spokesman Edwin Lacierda sa pakiglalis sa mga sakop sa media nga ilang gibakwi ang Memorandum Circular No. 1 di tungod sa sayop kon di tungod sa language "fine-tuning."  Si Lacierda, isip tigpamaba sa kampanya ni Aquino, suhito na sa media.  Ang bugtong katin-awan sa iyang bulilyaso mao nga nasudlan nang iyang ulo og gagmayng bakukang sa gahom.

            Sayop sab si Education Secretary Armin Luistro pagpasangil sa media nga nasayop sa sex education.  Daghang hambogerong sakop sa media.  Masuko sila kon pahibaw-on sa ilang sayop.  Mas maayong sultihan na lang unsay gituohan ni Luistro nga sakto.

                        -o0o-

            Di angayng maalarma ang Malakanyang sa giingon nilang kapakyas sa media pagtahud sa naandan nga "honeymoon period" sa unang 100 ka adlaw sa bag-ong pamunoan.  Di angayng ikahasol nga karon pa lang gikuti-kuti nang pagka-uwahi ni Aquino sa iyang mga lakaw, sa sayop sa iyang labing unang kamandoan ug sa panag-unay sa iyang mga dumadapig.

            Angayng pangandaman ang di kapugngan nga pag-abot sa panahon nga ang mga sakop sa media magsugod na og pangutana, ug nianang higayona may sukaranan nang mga magbubuhis nga maningil, unsa nay nahitabo sa ilang gipasalig nga pagbadlong sa grabe nga pangurakot, paghaw-as sa katawhan gikan sa lapad nga katimawa ug matinud-anon nga pagpatuman sa balaod, bisan kinsa ang hingtungdan ug bisan kinsa pa ang maig-an.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 6, 2010

                        Bag-ong DPWH

            Ang bag-ong liderato sa DPWH di na mosusi tinuod ba nga, sama sa overpriced nga decorative lampposts ug surveillance cameras sa Asean Summit sa Sugbo, anomaluso sab ang pagpangaspalto sa kadalanan ug ang pagpatuman sa uban pang mga proyekto sa summit niadtong 2007.  Mao ni pasumbingay ni DPWH Secretary Rogelio Singson.

            Kinsa nahadlok nga kon iyang subayon ang mga pasangil sa kahiwian sa mga proyekto sa pamunoang Arroyo, wa na siyay laing mahimo.  Nitataw hinuon si Singson nga iyang paningkamotan paghatag og kinutoban ang kinawatay sa mga proyekto sa DPWH—nga sa pipila ka kaso 30% na lay nadapat sa proyekto kay ang 70% giilogan sa pribadong mga bolsa.

                        -o0o-

            Sa ato pa, mahimong di na matubag ang misteryo nganong ang makalibog nga kaso sa overpricing sa deco lampposts kutob ra sa mga opisyal sa rehiyonal nga buhatan sa DPWH sa Central Visayas ug wa kaabot nilang kanhi kalihim Hermogenes Ebdane ug ubang mga opisyal sa nasudnong buhatan, kansang pagtugot gikinahanglan pagpalihok sa higanteng transaksiyon.

            Gawas lang kon ang mga proyekto sa niaging Asean Summit maapil sa imbestigasyon sa Truth Commission ni kanhi chief justice Hilario Davide Jr.  Gawas sa kaso sa deco lampposts nga nagkayamukat sa Sandiganbayan, padayong giyak-an sa Visayas Ombudsman ang nag-unang kaso sa surveillance cameras.  Wa gyod gani susiha ang pasangil nga nipis kaayong aspalto sa ruta sa summit.

                        -o0o-

            Si Singson, kanhi tagduma sa Maynilad Water Services Inc., nipasidaan nga iyang palagputon ang mga opisyal sa DPWH nga di mosubay sa hiningusgan niyang kampanya batok sa pangurakot.  Determinado siya pagkuha pagbalik sa pagsalig sa katawhan alang sa usa sa labing nangalisbo nga buhatan sa kagamhanan.

            Uban ang pagtabang sa nagpakabana nga mga sektor sa katilingban, nanumpa si Singson pagbaraw sa nimaniobra sa mga subasta sa labing dagkong mga proyekto, pagtaktak sa "15-30" nga mga kawani sa nasudnon ug rehiyonal nga mga buhatan ug paghunong sa sabotahe sa pagpatuman sa mga proyekto nga nakapausik og binilyon ka pesos sa atong buhis.

                        -o0o-

            Hangtod karon wa pay lagda unsaon pagsusi sa Truth Commission ang gidudahan nga mga transaksiyon sa pamunoang Arroyo.  Ang mga sakop sa komisyon ba lay magpili?  O modawat sila sa mga reklamo sa mga magbubuhis?  Kutob ba lang sa mga proyekto nga gipasiugdahan sa nasudnong kagamhanan?  O mahimo sang iapil ang mga proyekto sa lunod-patay nga mga alyado ni Arroyo nga gidudahang gihimo sang kahimanan sa grabeng kawat?

            Wa pa ganing kasugod sa pakisusi, gikondenar nang komisyon ni Davide nga inutil ug ang pagtukod ni Aquino ini nga way kapuslanan.  Kasagaran sa nikisikisi mga turutot ni Arroyo.  Nga wa gyod untay angayng kahadlokan kon tinuod pa nga way mahimo silang Davide ug kaubanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 5, 2010

                        Tunglo sa LTO

Dihang nagtuon pa kog drive (sa wa pa makumbinser nga mogamay ang dan kon duna koy kasugat), gihatagan ko sa driving school og student's permit.  Nga gipakaingon nako nga angay lang aron may papel kong kuptan nga nagtugot nako pagkat-on pagmaneho ginamit ang kadalanan.

Hangtod nga akong nalilian sa website sa LTO ang mga panginahanglan sa student's permit:  Aplikasyon alang sa driver's license; orihinal nga birth certificate uban ang photocopy; NSO authenticated birth certificate uban ang opisyal nga resibo ug photocopy; orihinal nga balidong pasaporte uban ang photocopy; ID sa PhilHealth, o GSIS, o TIN, o Pag-ibig, o sa kompaniyang gitrabahoan; ug kon 16 ngadto sa 18 anyos pang aplikante, gi-notaryohang pagtugot sa mga ginikanan.

-o0o-

            Mas kuti ang mga panginahanglan non-professional ug professional driver's license.  Apan akong driving school nipasalig nga human sa usa ka buwan kabayloan na ang akong student's permit og non-professional driver's license.  Wa na ko magtagad pagkuha og driver's license apan daghan sa akong mga higala niingon nga namayad lang silag fixers.

            Atubangan sa sunudsunod nga mga aksidente sa kadalanan sa Sugbo karong tuiga, ug human niasumir ang bag-ong pamunoan, angayng sublion sa LTO ang busluton nilang sistema.  Unsa ba kaluwas ang inosenteng mga pasahero ug responsableng mga motorista gikan sa mga drayber nga gipanghatagan og lisensiya sa way pagtudlo sa batakang mga lagda sa trapiko ug luwas nga pagmaneho?

-o0o-

            Gawas sa negatibong resulta sa drug test, medical certificate, NBI clearance ug TIN, ang aplikante kinahanglan nga mopasar sa written ug practical examination.  Apan nahibaw-an na sa tanan, gawas na lang tingali sa tigsuwat sa press release sa LTO nga nabadlong na nilang fixers, nga ipahigayon lang ang tinarung nga pasulit kon may bus nga moambak sa pangpang ug ubang aksidenteng mamatyan og daghan.

            Labaw nang wa magtagad ang LTO pagsusi kamao ba gyong momaneho ang mga aplikante nga ilang gihatagan og lisensiya.  Hinaot nga ilang tun-an ang mga sugyot nga hiusahon ang driving schools pagtikad og lapad nga luna nga morepresentar sa tanang matang sa agianan ug komplikasyon sa trapiko alang sa ilang mga tinun-an.

-o0o-

            Dia pay laing binuang sa LTO.  Nakahibawo ka ba unsay kalainan sa non-professional ug professional license?  Ang non-professional driver's license nagkinahanglan og student's permit nga balido sud sa usa ka buwan; samtang ang professional driver's license nagkinahanglan og student's permit nga balido sud sa lima ka buwan.

Mao ra na.  Way lahi nga pakisusi kamao ba gyong moda og higanteng trucks o buses ang mga aplikante sa professional license.  Maong sunod higayon nga makasugat o makasakay ta og trak o bus sa lugsungon nga likoanan duol sa pangpang, mangaliya ta nga ang drayber wa kabayad og fixers.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 4, 2010

                        Numero sa Kongreso

            Nangalisbo ang matematika sa politika.  Ang Liberal Party (LP) duna ray upat ka senador.  Apan mahimong makakuha sa Senate Presidency.  Ang LP duna ray 45 ka kongresista.  Apan segurong makakuha sa House Speakership.

            Ang higanteng dahili sa mga politiko ngadto sa LP nanukad ra gyod sa paglingkod ni Pres. Noynoy Aquino sa Malakanyang.  Tungod sa sistema sa politika nga nahigot sa pork barrel—nga mahimong isabod apan mahimo sang yak-an sa palasyo—hapit tanang magbabalaod gusto nang motila sa lapalapa sa bag-ong pamunoan.  Lisod tuohan nga pila lang ka buwan ang nilabay, makabungog nga mayoriya sa samang mga magbabalaod nag-ambahan pagtabon sa mga eskandalo sa kanhi presidente karon ila nang kauban, si Gloria Arroyo sa ikaduhang distrito sa Pampanga.

-o0o-

            Ang upat ka LP sa Senado mao silang Kiko Pangilinan (ang ituboy pagka Senate President), Franklin Drilon, Ralph Recto ug TG Guingona.  Ang pundok ni Manny Villar naglakip nilang Alan ug Pia Cayetano, Bongbong Marcos, Loren Legarda ug Miriam Defensor Santiago.

            Ang pundok nga gipangulohan ni Edgardo Angara, mahimong mopaluyo ni Pangilinan, naglakip nilang Migz Zubiri, Bong Revilla, Lito Lapid, Gringo Honasan ug Tito Sotto.  Si Senate President Juan Ponce Enrile nipiling Pangilinan.  Bisan si Serge Osmena, nga nitawag sa LP bloc nga "hollow block," mobotar ni Pangilinan.  Ang 12 botos ni Pangilinan kuwang pa hinuon sa gitakda nga mayoriya nga 13 botos.  Bisan 21 na lang sila.  Kay nagtagutago pa si Ping Lacson, binilanggo gihapon si Antonio Trillanes ug tua na sa Malakanyang magtikaw-tikaw si Noynoy Aquino.

-o0o-

            Mas klaro nang numero sa House.  Si Sonny Belmonte, salamat sa bendisyon ni Aquino, nakapahimus sa pagburot sa mga sakop sa LP.  Gikan sa 44 nga nidaog sa Mayo 10, nadugangan silag 25.  60 sa 104 ka Lakas mopaluyo niya.  37 ka NPC, nga nagpaabot nga kuyogan sa 20 ka Lakas, parang Belmonte.  23 ka NP gipasalig sang Villar alang ni Belmonte.

            Sa labing uwahing ihap sa LP, 195 na ka kongresista ang mopaluyo ni Belmonte.  Apil na sa ihap ang mga independente ug pipila ka party-list.

-o0o-

            Apan ang bag-ong kongresista sa ikaduhang distrito sa Pampanga may laing mga numero nga gitamdan.  Gitahan na niyang kahigayonan nga ma-speaker.  Masaligon hinuon nga makakuha sa suporta sa 100 ka kongresista.  Di sila kinahanglang modiga na sa ilang baraha karon.  Mahimo ganing mosipsip una silang Belmonte.

            Ang 15^th Congress maoy labing dako sa kasaysayan—may 287 ka sakop, salamat sa 57 ka party-list representatives.  Nga ang mayoriya iyang Arroyo (pito ray nisaad pagbotar ni Belmonte).  Di sila kinahanglan nga manlihok dayon.  Unya na kon apikihon gyod sa Truth Commission sa daghan uyamot niyang eskandalo, si Arroyo nagkinahanglan lag 95 botos pag-impeach ni Aquino.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com