Arangkada of Leo Lastimosa for November 25, 2011

Corona palagputon


Hangtod kanus-a si Presidente Noynoy Aquino nga makaagwanta sa Korte Suprema ni Chief Justice Renato Corona?  Samtang makapangangkon si Corona nga di tanang lakang sa pamunoang Aquino ang ilang gibabagan--sama sa ilang pagpatigbabaw sa legalidad sa pag-uswag sa piniliay sa Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)--basurahan ang gipadulngan sa tanang pagsuway pagsusi sa mga binuhatan sa pamunoan ni kanhi presidente Gloria Arroyo.
Ang pagsalikway nilang Corona ug kaubanan sa pagtukod sa Truth Commission nga pangulohan unta ni kanhi Chief Justice Hilario Davide Jr. maoy pagmatuod nga di sila mangiyugpos ni magtan-aw lang sa pagtuman ni Aquino sa iyang saad nga gukdon, taralong sa hukmanan ug silotan ang mga kawatan sa panudlanan sa katawhan.

-o0o-

Mahimo bang pangilisan ni Aquino ang mga sakop sa Korte Suprema nga klarong tua kapusta ni Arroyo sa way pagsakripisyo sa kaligdong sa tibuok institusyon?  Kuwestiyonable ang pagtudlo ni Arroyo kang Corona apan ang mayoriya sa mga mahistrado, nga pulos sab tinudlo ni Arroyo, nisinina og legalidad sa klarong midnight appointment.
May igong mayoriya si Aquino sa House of Representatives aron pag-impeach nilang Corona ug kaubanan.  Mahimo ganinang makakuha sab og igong boto sa Senado pagkonbikto ug pagpalagpot nila gikan sa katungdanan.  Apan unsaon niya pagbatok ang naandan nang pagtuo nga bisan unsay isulti o buhaton sa labawng hukmanan, bisan nangalisbo nang mayoriya sa mga sakop, maisip nang mga balaod nga kinahanglang tumanon.

-o0o-

Ang napakyas nga pagsuway nilang Corona ug kaubanan pagpa-ikyas ni Arroyo di maoy kataposan sa padaylang nilang maniobra pagpanalipod sa giisip nga tinuod nilang bosing.  Mahimo nilang isalikway ang panel sa Commission on Elections (Comelec) ug Department of Justice (DOJ) aron mabasura ang kasong electoral sabotage batok ni Arroyo.
Mahimo gani nilang ideklarar nga way hurisdiksiyon ang Pasay City Regional Trial Court sa kaso kay angay ning ipasaka sa Sandiganbayan nga, nakatag-an ka, utro sang gidominahan sa mga tinudlo ni Arroyo.  Di kang kasupak sa bisan unsang hukom sa Korte Suprema.  Gawas lang kon ang mga mahistrado mismo--sama sa ilang gihimo sa mga kaso sa PAL ug 16 ka bag-ong dakbayan--magbalibali sa ilang baruganan.

-o0o-

Unsay nahibiling kapilian ni Aquino?  Ang wa paabutang kalamposan pagtangtang ni kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez maayong giya:  Gipasakaan og impeachment complaint sa House, gipalig-on pag-ayong ebidensiya, gipasabot ang katawhan sa panginahanglan pagtangtang niya, hangtod nga si Gutierrez nay boluntaryong nibiya.
Mahimo sang pasakaan og impeachment complaints silang Corona ug kaubanan, palig-unon ang mga ebidensiya ug pasabton ang katawhan nganong kinahanglan silang palagputon.  Kon bisan sa kalig-on sa mga ebidensiya ug kasibaw sa sentimento sa kinabag-an batok nila, magpapating silang Corona ug kaubanan, kinahanglang andam ang pamunoang Aquino pagsubay ug paglahutay sa proseso sa hingpit nga pagpalingkawas sa institusyon sa Korte Suprema gikan sa nangalisbong mga gaway sa kawatang pamunoan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 24, 2011

Hukas sa publiko

Ang pagkisikisi sa mga turutot ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa pagpanggawas sa iyang mugshots nga kinuha sa kapolisan nakapahinumdom nako niadtong higayon nga si Arroyo naminaw sa iyang PR consultants ug nagsige  og usab-usab sa iyang imahe.  Sa usa ka semana, nikalit og kalumo ang iyang panagway, nilulot ang iyang mga mata, niaghop ang iyang tingog ug nideklarar sa iyang kaugalingon nga inahan sa nasud.  Pagka sunod semana, nigahi ang iyang tingog, nitig-a ang iyang dagway, nipakita sa iyang kumo ug nipasidaan nga iyang pulbuson ang Abu Sayyaf ug terorismo.

Pagligid sa laing semana, si Arroyo ang nangunay pagpresentar sa mga dinakpan sa kapolisan.  Ang mga dinakpan gideklarar ni Arroyo atubangan sa mga kamera nga pagmatuod sa determinado niyang kampanya batok sa krimen.  Pipila sa dinakpan inosente sa mga krimen nga gipasangil batok nila.  Apan gihukasan sila atubangan sa tibuok nasud kay naatlan nga niadtong semanaha pagka crime buster ang gisugyot sa image makers ni Arroyo.

-o0o-

Maapiki unta si Arroyo kon ang iyang salida gihimo pa sa laing nasud diin gidili ang paghingan, labi na ang pagladlad atubangan sa media, sa mga suspitsado nga wa pa kapasakai og kaso.  Sa uban ganing mga nasud, kanganlan lang ang mga dinakpan kon mahuman na ang pasiunang imbetigasyon sa piskaliya ug mapasaka na ang kaso sa hukmanan.  Wa hinuon nang balaora dinhi sa ato.  

Sama nga wa say balaod dinhi sa ato nga nagdili sa pagpublikar sa mugshots.  Maong way naglangas dihang gi-piyestahan ang mugshots ni kanhi presidente Joseph Estrada niadtong 2001.  Nga klarong may pagtugot, ug posible ganing gidasig ug gipasiugdahan sa pamunoang Arroyo.  Ambot nganong nikalit lang og kalami ang kampo ni Arroyo pagpaburot sa right to privacy.  Lahi gyod tingali ang bation kon ikay hukasan sa publiko.

-o0o-

Daghan nang gipatuong mugshots ni Arroyo nga nanggawas sa wa pa ipublikar ang labing uwahi niyang mga hulagway.  Bisan niadtong siya pa ang nagtungkawo sa Malakanyang, giwarawara na sa mga nagprotesta sa kadalanan ang ilang mugshots ni Arroyo nga gimarkahan sa mga krimen nga gipasangil batok niya.
Ang labing uwahing mugshots ni Arroyo klaro nga mao ang gikuha sa kapolisan sa luho niyang presidential suite sa St. Luke's Medical Center niadtong Sabado sa hapon.  Gilalisan na lang tukma ba ang mga marka ubos sa mga hulagway.

-o0o-

Usa sa gipresentar ni Arroyo niadto nasaypan lang.  Siyay whistleblower sa anomaliya sa bangko sa gobyerno.  Inay tul-iron, gipaundayonan ang sayop.  Giapil na lang pagkiha ang kawani nga angay untang pasidunggan.  Usa sab sa naigo sa watch list order ni Arroyo niadto mao ang aktibista nga sama niya og sakit sa bukog.  Wa kagawas kay way katakos ni koneksiyon sa Korte Suprema.
Silang duha, labaw sa bisan unsang mugshots, posibleng maoy tinuod nga naghamok karon sa kinatulgan ni Arroyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 22, 2011

        Morang doktor, M.D.


    Aron di ka maglibog sa tinuod nga kahimtang sa panglawas ni kanhi presidente Gloria Arroyo, palihug hunong na og paminaw sa "medical bulletins" nga giluwatan sa iyang mga abogado ug ubang mga alyado.  Kay sama nato kutob ra sila sa pangagpas ug pagbanabana.  Wa silay katakos sa pagsusi sa panglawas sa kinaham nilang pasyente.
    Ang labing kasaligang tinubdan sa kasayuran sa kahimsog ni Arroyo mao ang iyang mga doktor.  Nga gipangunayan niya pagpili ug hingpit nga gisaligan sa pag-atiman sa iyang panglawas.  Binayran silang Arroyo, di sa gobyerno, busa di kapasanginlan sa mga suod ni Arroyo nga tua kapusta sa pikas.

-o0o-

    Ug sukwahi sa paukyab nilang Atty. Ferdinand Topacio, Atty. Raul Lambino ug tigpamaba Elena Bautista-Horn nga luya si Arroyo, nga taas kaayo ang presyon sa iyang dugo, nga wa na siya mokaon, nga maglisod na siya pagbangon, nga nagsige siya og diarrhea, nga may infection siya sa tinai, nga gibombahan siya og antibiotics ug nga himatyon na siya, mas madasigon ang taho sa iyang mga doktor.
    Matod sa mga doktor sa St. Luke's Medical Center nga nagtinabangay pag-atiman ni Arroyo arang-arang na ang iyang panglawas.  Subli nilang gipasalig nga hingpit nang maayo ang pasyente sa mosunod nga unom ngadto sa walo ka buwan.  Gawas lang kon dunay motumaw nga grabeng komplikasyon.

-o0o-

    Si Dr. Juliet Gopez-Cervantes, ang pangu sa medical team ni Arroyo, nagdumili pagdason sa mga pangangkon nga nisamot kaluya, gikapoy pag-ayo ug hingpit nga nagmagul-anon si Arroyo human babagi sa iya untang paglarga sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 1 niadtong Martes sa gabii.
    Ambot nataligam-an ba lang, o pagbuot gyod sa kahigayonan, ang nahaunang certification ni Cervantes sa kahimsog ni Arroyo nasukip sa petisyon nga gisang-at sa Korte Suprema.  Nakumbinser ang mayoriya nga gipangulohan ni chief Justice Renato Corona sa pagpalarga ni Arroyo.  Apan nalilian ni Associate Justice Maria Lourdes Sereno ang nagkasungi nga pangangkon ni Arroyo ug sulti sa iyang mga doktor.

-o0o-

Niang mas detalyadong kasayuran sa ubang mga doktor:

• Si Dr. Mario Ver, orthopedic surgeon ni Arroyo, nipasalig nga "remarkable" ang "improvement" sa iyang "neurologic status" ug wa na sakiti sa iyang liog, mga bukton, mga kamot, o pagbanhod sa ibabaw nga bahin sa iyang lawas;
• Si Dr. Bernie Laya, Radiology Institute Director sa St. Luke's, nipahibawo nga ang "implant device" wa maluag ni mabalhin sa liog ni Arroyo, gani dunay nay bag-ong bukog nga nitubo sa anterior column gikan sa C3 ngadto sa C7 sa iyang cervical spine; ug
• Kon gipakaingon nimo nga gisakitan si Arroyo paglihok sa iyang liog, angay kang mahibawo nga ang halo vest gipulihan na sa mas humok nga brace ug gitambagan si Arroyo sa pagsige og lihok sa iyang liog aron mas daling mamaayo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 21, 2011

Sakpan, Your Honor


Nabisto nang tinuod nga baraha sa Korte Suprema.  O kon di man sa tibuok institusyon, nilang Chief Justice Renato Corona, sa mayoriya sa mga mahistrado ug sa ilang tigpamaba.  Di diay balido ang temporary restraining order (TRO) nga ilang giluwatan niadtong Martes sa gabii, nga maoy giwarawara ni kanhi presidente Gloria Arroyo aron unta makasibat ngadto sa gawas sa nasud.
Salamat sa pagbabag ni Justice Secretary Leila De Lima, nahibaw-an nga giluwatan ang TRO bisan wa katuman si Arroyo sa usa sa tulo ka panginahanglan nga gipahamtang sa Korte Suprema sa iyang paglarga.  Kon di pa tungod sa kaisog ni De Lima, makasibat unta si Arroyo tungod lang sa TRO nga gidalidali ug wa magkadimao.

-o0o-

Ang wa matuman ni Arroyo mao ang ikaduhang kundisyon nga gipahamtang sa Korte Suprema:  Ang pagtudlo og legal nga representante sa mga kaso nga ilang giatubang.  Ang mga rason?  Ang pagharab-harab ni Arroyo nga makalarga ug ang pagpaundayon sa Korte Suprema sa iyang gibati.
Ang Special Power of Attorney nga nagtudlo ni Atty. Ferdinand Topacio isip representante ni Arroyo, nga gidalidali paghimo human luwati sa Korte Suprema ang TRO niadtong Martes sa hapon, wa magkadimao.  Naapil ang mosunod nga kuwestiyonableng linya:  To produce summons or receive documentary evidence.  Nganong si Topacio man intawon ang moluwat og summons?  Klarong kalapasan sa ikaduhang kundisyon sa Korte Suprema.

-o0o-

Sa ato pa, absuwelto si De Lima.  Kadto diayng kopya sa TRO nga gipamugos paghatag sa mensahero sa Korte Suprema ngadto sa nangandado nang buhatan sa Department of Justice (DOJ) niadtong Martes sa gabii, nga gibalik na sab nila paghatag pagka Miyerkules sa buntag, depektuso ug busa di balido.
Unsa man karon ang kalapasan nga nahimo ni De Lima.  Sagpaon ba gihapon siya og contempt sa wa pagtuman sa depektusong TRO?  Multahan ug prisuhon ba gihapon ang taga Buro sa Imigrasyon nga niisnab sa TRO nga di balido?

-o0o-

Kinsay sad-an sa pagdalidali pagluwat og TRO bisan wa matuman ang ikaduhang kundisyon?  Ang clerk of court sa Korte Suprema.  Nga klarong nalipat tungod sa pagdalidali nilang Topacio ug ubang mga abogado ni Arroyo.
Kinsay laing sad-an?  Si Atty. Jose Midas Marquez, ang tigpamaba sa Korte Suprema.  Siyay nagsige og hudlat ni De Lima sa way pagsusi balido ba ang TRO.  Ug bisan naklaro nang depektuso ang TRO human sa dinaliang en banc session sa mga mahistrado niadtong Biyernes sa udto, si Marquez nangilad lang gihapon sa publiko nga epektibo ang TRO.
Kinsay mas dakong sad-an?  Si Corona.  Siyay utok sa pagpaggamit sa Korte Suprema sa iyang amo nga gigil-asan na sa daghan uyamot nga mga kaso nga nag-ung-ong batok niya.  Iyang giduhig ang tibuok institusyon pagbayad sa dakong utang kabubut-on.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 20, 2011

Tinuod nga sakit


Si kanhi Comelec chairman Benjamin Abalos Sr. gidali pagda sa tambalanan sa Mandaluyong sa wa pa matino nga hinungdan.  Wa siya maapil sa kasong electoral sabotage nga gipasaka ni Comelec Chairman Sixto Brillantes Jr. batok ni kanhi presidente Gloria Arroyo.  Apan ang paggawas na sa warrant of arrest batok ni Arroyo mahimong nakapapugwat ni Abalos nga sa mosunod nga mga adlaw maapil na siya ning kaso nga di kapiyansahan.
O tingali tungod sa edad.  Si Abalos, 76, mas hamtong kay ni Arroyo, 64.  Bisan si Brillantes, 71, gikatahong bag-o lang nakagawas sa ospital sa pagpasaka sa kaso batok ni Arroyo niadtong Biyernes.

-o0o-

Apan ang sakit mao nay kinaham nga panagang sa gamhanang mga politiko ug adunahang mga negosyante nga naapiki sa mga kaso.  Sa wa pa masakpi, mangangkon sa matag kahigayonan nga himsog sila ug way suliran sa panglawas.  Kon makiha, labi na kon padung nang posasan, modayon og tumaw ang bisan unsa na lang sakit--pulos ra ba gyod makamatay.
Si kanhi first gentleman Mike Arroyo isog ug baskog kaayong manaway nga diktadura nang pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino.  Apan matag higayon nga maapiki og bag-ong kaso, modayon og kaluya ug mopahinumdom sa tanang hingtungdan nga may grabe siyang sakit sa kasingkasing.  Way kalainan ni Celso delos Angeles, nga kalit gitugkan og kanser sa tutonlan pag-ulbo sa eskandalo sa iyang Legacy banks.

-o0o-

Hinaot nga sa ilang paningkamot paglikay nga kapasanginlan nga way kukaluoy nilang gigukod ang masakiton nga si kanhi presidente Arroyo, di masobrahan ang paghatag sa tanang pabor sa Malakanyang.  Dihang nakiglalis pa sa Korte Suprema, nangugat ang mga abogado sa gobyerno nga di himatyon si Arroyo.  Karong napugngan nang paglarga, kuwang na lang og diyutay nga ingnon ang kapolisan nga di ipatandog si Arroyo.
Bisan gidakop na, si Arroyo nagpabilin nga di himatyon.  Ug nagpabiling luho ang iyang kuwarto sa St. Luke's Medical Center.  Kasaligang mga tinubdan nagbutyag nga ang kuwarto ni Arroyo balor og P50,000 matag adlaw.

-o0o-

Labaw sa tanan, hinaot nga andam na gyod ang mga abogado sa gobyerno sa mosunod nga gubat sa korte uban sa labing banggiitan nga mga abogado ni Arroyo.  Hinaot nga ang diriyot nga pag-ikyas ni Arroyo nakapapugwat na sa pamunoang Aquino nga lisod nang pasabton ang katawhan kon maabtan na sab og laing 500 ka adlaw una makalihok ang uban pang mga kaso batok ni Arroyo ug sa iyang mga hinanib.
Sa pikas nga bahin, di hinuon mabasol silang Arroyo ug Abalos kon wa nay tarung kinatulgan.  Kay ang ilang mga alas sa Korte Suprema nalupig ra man og huwes sa Pasay.  Ambot unsaon pagtimbakuwas ni Chief Justice Renato Corona.  Karon tingali nakasabot na nganong ni-resign si kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 19, 2011

Suite ni Glo

Ang Mount Elizabeth Hospital sa Singapore maoy unang duawon ni kanhi presidente Gloria Arroyo kon makagawas siya sa Pilipinas.  Ang 373 ka higdaanan nga pribadong tambalanan nag-specialize sa cardiology, oncology ug neuroscience.  Apan wa ko magtuo nga mao nay nakapadani ni Arroyo.

Ni ang nahimutangan sa Mount Elizabeth.  Nga naa sa kinapusoran sa shopping district sa Singapore.  Kay bisan tuod nimatuod nang mga doktor ni Arroyo nga hapit na siya maayo, sukwahi sa mga pangangkon nga himatyon na, ug bisan sa iyang pananghid sa Korte Suprema nga moggawas siya di lang aron magpatambal kon dili aron sab motambong sa duha ka international conference, di maayong makit-an siyang mag-shopping:  Kay mahimong matsambahan sa media ug peligrong moislag ang ubang shoppers.

-o0o-

Nahadlok ko nga ang tinuod nga hinungdan nganong ang Mount Elizabeth ang napilian ni Arroyo mao ang talagsaong kaluho sa tambalanan.  Nga usa sa kinaham nga mga destinasyon sa labing adunahan ug gamhanan nga mga pasyente sa Asya ug ubang bahin sa kalibotan.  Gibuksan niadtong 1979, ang Mount Elizabeth gipanag-iya na karon sa Parkway Holdings Ltd.m ang labing dakong health-care provider sa tibuok Asya.
Kay ang kuwarta di man usa sa mga suliran ni Arroyo, mahimong gipa-reserba na niyang daan ang Royal Suite.  Kansang inadlaw nga bayranan, palihug panggunit sa imong lingkoranan, 8,316 Singaporean dollars, o P278 141.55.  Wa pay labot ang 7% nga GST (goods and services tax), susama sa atong value added tax (VAT).

-o0o-

Bisan sa iyang pagpatambal, nakakita gihapon og kahigayonan si Arroyo sa pagpaukyab sa dako niyang katigayonan.  Kinahanglan hinuon nga magpabilin si Arroyo og upat ka adlaw sa Royal Suite sa Mount Elizabeth aron malabwan ang gasto sa usa lang nila ka panihapon sa Le Cirque sa New York niadtong 2009 samtang nagbangotan ang katawhang Pilipinhon sa kamatayon ni Cory Aquino.
Ang usa lang ka adlaw nga bayranan sa Royal Suite makapatukod na og duha ka classrooms sa atong public schools.  Kansang kakuwang gisulbad sa iyang pamunoan pinaagi sa pag-doble o pag-triple sa mga klase sa buntag, hapon ug gabii.

-o0o-

Ang eskandalo sa mga sinumbong nga manglikay sa ilang kaso pinaagi sa kalit nga pagkasakit ug pagtago sa luhong mga ospital, labi nang salida ni Arroyo, nakahimong madanihon sa sugyot nga magpasar og balaudnon nga ang mga opisyal sa gobyerno kinahanglang magpatambal sa mga ospital sa gobyerno kon simbako mangasakit sila.
Kon si Presidente Noynoy Aquino adto magpatambal sa Philippine General Hospital, si Gobernador Gwen Garcia sa Vicente Sotto Memorial Medical Center ug si Mayor Mike Rama sa Cebu City Medical Center, segurong molambo ang kalidad sa kahimanan ug pangalagad sa public hospitals.
Ug di na ta mahasol nga maghunahuna diin gikan ang kuwartang ibayad ni Arroyo sa Royal Suite sa Mount Elizabeth.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 18, 2011

Di diay himatyon


Nisiwil ang sidsid sa saya ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa petisyon nga iyang gipasaka sa Korte Suprema batok sa pagdili sa Malakanyang sa iyang pagbiyahe aron magpatambal sa gawas sa nasud.  Apan ang mayoriya sa mga mahistrado sa labawng hukmanan nipili sa paglingiw ug pagyanguyango sa nagkasukwahi niyang mga pangangkon.
Niang usa sa siwil:  Ang petisyon ni Arroyo niinsistir nga ang iyang kapakyas pagbiya aron pagpagaan o paglikay sa paggrabe sa iyang hypoparathyroidism ug metabolic bone disorder nakapatumaw sa kakuyaw nga ang iyang sakit mahimong permanente ug di na maayo; apan gisukip ni Arroyo sa petisyon ang testimoniya sa iyang mga doktor, silang Dr. Juliet Gopez-Cervantes ug Dr. Mario Ver, nga ang pasyente hingpit nang maayo sa iyang spine surgery sa unom ngadto sa walo ka buwan, kon way komplikasyon.

-o0o-

Sa ato pa, ang pangangkon ni Arroyo nga himatyon na siya gipanghimakak sa iyang kaugalingon nga mga mananambal.  Silang Cervantes ug Ver di mga doktor sa gobyerno nga igo lang nakalili og kadiyot sa pasyente.  Gani, si Ver ang naghimo sa tulo ka sunudsunod nga operasyon sa iyang spine.  Silay gisaligan ni Arroyo sa iyang kinabuhi ug silay labing suhito sa tinuod nga kahimtang sa iyang panglawas.

Laing siwil:  Ang pangangkon ni Arroyo ug sa iyang mga turutot nga kinahanglan siyang magpakita sa labing daling panahon sa endocrinologists ug ubang mga espesyalista sa nagkalainlaing kanasuran, nga ang una ilang gikasabot nga pakigkitaan unta sa Singapore gahapon sa udto, gisukwahi sa kabahin sa iyang petisyon nga nananghid nga motambong sab siya og duha ka international conference.  Unsa pa may laing katuyoan sa biyahe ni Arroyo nga wa maglambigit sa iyang kahimsog?

-o0o-

Maayo na lang nga di tanang mahistrado sa Korte Suprema ang nagpaka buta ug bungol sa kuwestiyonableng mga pangangkon ni Arroyo.  Nakabantay sa mga buslot nga nahisgutan sa ibabaw ug daghan pang uban si Associate Justice Maria Lourdes Aranal Sereno. Kinsa uban sa laing upat ka mahistrado--Antonio Carpio, Jose Mendoza, Bienvenido Reyes ug Estela Perlas-Bernabe--niawhag nga unya na hukman ang petisyon kon mapaminaw nang mga argumento sa gobyerno ni Presidente Noynoy Aquino.

Apan ang awhag gisalikway sa mayoriya, silang Chief Justice Renato Corona, Associate Justices Presbitero Velasco Jr., Arturo Brion, Diosdado Peralta, Lucas Bersamin, Roberto Abad, Martin Villarama Jr. ug Jose Perez.  Kinsa nihukom pagluwat dayon og temporary restraining order (TRO) sa way pagpaminaw nilang DOJ Secretary Leila De Lima ug Solicitor General Jose Anselmo Cadiz.

Wa sab magdali silang Corona ug kaubanan, gitakda ang oral arguments unya pa sa Martes sunod semana.  Mas unahon pa hinuon pagtuki angay bang sagpaon og contempt si De Lima sa dinalidali nila nga en banc session karong adlawa.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 17, 2011

Korte ni Arroyo


Di makatabang sa ilang kawsa ang pagdalidali sa magtiayong Gloria ug Mike Arroyo paggawas sa nasud.  Makapalig-on lang ni sa pagtuo nga desperado silang molikay sa mga kaso nga nag-ung-ong batok nila.  Makapasamot lang sa pagduda nga nahadlok ang mga Arroyo nga gitinuod na gyong kampanya batok sa labing dagkong kawatan, apil o labi na nila.
Nalasaw ang kinaham nilang lusot, nga himatyon ang kanhi presidente ug nga sa gawas sa nasud ra siya matambalan, nalasaw tungod sa pangangkon sa ilang mga doktor nga ni-arang-arang nang iyang panglawas ug nga daghang espesyalista ug kahimanan sa mga tambalanan nga makaatiman niya dinhi.

-o0o-

Kon tinuod nga luya, di nang kalakaw ug himatyon na si Arroyo, nganong naghaguhago pa man siya pagkatkat sa ambulansiya ug pagsungasong sa bagang duot sa katawhan sa Terminal 1 sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) human gipahibawo ni Justice Secretary Leila de Lima nga gimandoan niyang Buro sa Imigrasyon pagbabag sa ilang biyahe?  Desperado na ba gyod silang moggawas?  O igo lang nisalida pagkuha og simpatiya?
Di makabasol ang mga Arroyo nga wa mokubit ang publiko sa ilang pagpaluoy-luoy.  Kay gawas nga wa silay angay, kadaghan na napaso ang katawhan sa daghan na uyamot nga sapawsapaw nilang inartista, pamakak ug pangilad.

-o0o-

Labaw nang di katabang sa pag-insistir sa Korte Suprema sa ilang kaligdong, atubangan sa sibaw nga mga pasangil nga pulos itoy ni Arroyo ang mayoriya sa mga mahistrado, ang (1) nasobrahang kamasaligon sa mga Arroyo ug ang (2) pag-inat sa labawng hukmanan sa mga lagda aron pag-ulog-ulog sa giisip nga tinuod nilang bosing.
Nag-book nang daan ang mga Arroyo og duha ka flights sa PAL bisan sa wa pa ipahibawo sa Korte Suprema ang resolusyon pagtugot sa ilang biyahe.  Ug nangabli ang labawng hukmanan hangtod sa gabii nang dako aron makapiyansa og P2 milyones ang mga Arroyo ug mahatdan og kopya sa resolusyon sa Department of Justice (DOJ).

-o0o-

Sa iyang pagpasaka og petisyon sa Korte Suprema batok sa watch list order (WLO) sa DOJ, si Arroyo nikuwestiyon sa iyang kaugalingong lagda, ang DOJ Circular No. 41, nga unang gipatuman sa iyang kanhi justice secretary, Alberto Agra, niadtong Mayo 25, 2010.
Sa pagtuki sa legalidad sa WLO, ang Korte Suprema mahimong mahigot sa ilang pagpabor sa samang mga lagda sa ubang mga buhatan:  Gipaboran nila ang pagluwat sa Presidential Commission on Good Government og hold departure orders batok sa gidudahang cronies ni kanhi presidente Ferdinand Marcos; ang ang deployment ban nga gipahamtang sa Department of Labor and Employment batok sa pipila ka overseas Filipino workers.
Sa ato pa, bisan sa wa pa silang Arroyo ug Agra, giila na sa labawng hukmanan nga ang pagdili sa pagbiyahe mapahamtang sa ubang buhatan, gawas sa mga hukmanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 16, 2011

        Asoy sa numero

    Mga dumadapig ni Juan Manuel Marquez, nga hangtod karon di pang kadawat sa lain niyang kapildehan ni Manny Pacquiao, nireklamo nga di makiangayon ang pagtutok sa kinatibuk-ang gidaghanon sa kumo nga naihap sa Compubox, ang computerized punches scoring system.  Kay ang mas daghang kumo ni Pacquiao (176 batok 138) nahimo sa hinapos nang mga round human sa pagdominar ni Marquez sa sangka.
    Apan ang mas detalyadong kuwentada sa compuboxonline.com nagpakita nga mas daghang kumo si Pacquiao nga nakaigo sa 11 sa 12 ka rounds nilang sangka niadtong Dominggo.  Nalabwan lang siyang Marquez sa ikawalo nga round ug tabla sila sa ikasiyam.  Sa power punches, labaw si Pacquiao sa walo ka rounds; nakabentaha lang si Marquez sa una, ikaduha, ikalima ug ikawalo.

-o0o-

    Ang dakong baligho mao nga sa unang duha nila ka sangka, segun gihapon sa Compubox, si Marquez ang mas daghan og kumo nga nakaigo (330 batok 305) ug nidominar sa mas daghang rounds (12 batok 9).  Tabla sila sa tulo ka rounds.  Nakabentaha hinuon gihapon si Pacquiao kay iyang gipatumba si Marquez og katulo sa unang sangka ug kausa sa ikaduha.
    Sama sa ikatulo nilang sangka, si Pacquiao ang mas kugihan sa unang duha.  Sama sa naandan, gipaboran sa mga huwes ang mas agresibong boksidor kay sa kaatbang nga mobawos lang kon unahan.

-o0o-

    Naluya na ba si Pacquiao?  Segun gihapon sa Compubox, nitidlom ang gidaghanon sa mga kumo ni Pacquiao sa ikatulong sangka nilang Marquez (48 matag round) kon itandi sa nagpungasi niyang mga kumo (79 matag round) sa pito ka sangka nga pulos niya gidaog human sa ikaduha nilang panag-abot ni Marquez.  76 ka kumo matag round ang iyang gibuhian batok sa welterweights nga silang Miguel Cotto, Joshua Clottey ug Shane Mosley.
    Mas hingigo ang jabs ni Pacquiao batok ni Marquez niadtong Dominggo (19%) kon itandi sa 13% ra sa nangaging mga sangka.  Nius-os ang iyang power punches nga nakaigo, 43% niadtong Dominggo batok sa 48% sa nangaging mga sangka.

-o0o-

    Naluya na ba si Marquez?  Nitidlom sab ang gidaghanon sa iyang kumo sukad sa ikaduha nilang sangka ni Pacquiao, 36 ka kumo matag round niadtong Dominggo kon itandi sa 60 ka kumo matag round sa nangaging mga sangka.
    Labing kugihan si Marquez sa ikasiyam nga hugna niadtong Dominggo, kanus-a nibuhi siya og 56 ka kumo.  Gilupig hinuon gihapon siyang Pacquiao nga nibuhi og 70 ka kumo sa samang round.  Nikalit pagtidlom ang gidaghanon sa kumo ni Marquez ngadto sa 36 ka kumo matag round sa kataposang tulo ka rounds.  Ambot tungod ba sa pasalig sa iyang trainer, Nacho Beristain, nga nag-una siya sa scorecards.  O gihahinumdoman sa iyang lawas nga 38 anyos na siya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 15, 2011

Nganong daog si Pacquiao


Kon pareha mo nako nga mas dako ang interes kay sa kasayuran sa scoring system sa boksing apan gustong moapil sa nagpadayong lalis makiangayon bang kadaogan ni Manny Pacquiao batok ni Juan Manuel Marquez, niang batakan nga mga lagda nga tumanon sa tulo ka huwes pagbanabana sa puntos sa mga boksidor:

• Kon ang huwes makakita nga mas daghang kumo ni Pacquiao nga nakaigo sa usa ka round, hatagan niya og 10 puntos si Pacquiao ug 9 puntos si Marquez;
• Kon si Marquez mapatumba ni Pacquiao, ang huwes mohatag og 10 puntos ni Pacquiao ug 8 puntos ni Marquez;
• Kon ang huwes makahukom nga way nakadaog sa round, hatagan niya og 10 puntos ang matag boksidor; ug
• Kon ang boksidor silotan sa referee (sama sa pag-igo ubos sa bakos) ang referee momando sa tulo ka huwes nga kuhaan og usa ka punto ang boksidor gikan sa score card sa maong hugna.

-o0o-

Mao ni sukaranan sa mosunod nga katin-awan sa mga dumadapig ni Pacquiao:

• Ang challenger kinahanglan nga maoy mo-atake kay sa higpit nga mga hugna ang defending champion maoy kasagarang hatagan og 10 puntos;
• Sa ilang sangka niadtong Dominggo, si Pacquiao ang kanunayng ni-atake samtang si Marquez naghuwat lang sa atake dayong bawos;
• Bisan kon daghan pang kumo si Marquez nga nakaigo (nga sukwahi sa naihap sa CompuBox, ang computerized punches scoring system nga giduma sa duha ka operators), 9 puntos lang gihapon ang makuha sa iyang pagdepensa ug si Pacquiao makakuha og 10 puntos sa pag-atake; sa ato pa
• Kay mas daghan man og "10" si Pacquiao, siya ang nidaog.

-o0o-

Ang tulo ka huwes buwag nga gipahimutang sa matag eskina sa ring.  Sa ikaupat nga eskina magpahimutang ang ring-side commissioner.  Maong masabot kaayo nganong managlahi ang score sa mga huwes kay lainlain man ang mga anggulo sa sangka nga ilang makita.

Ang referee mokolekta sa scorecards sa mga huwes human sa matag hugna ug itunol ngadto sa commissioner.  Human sa sangka, ang commissioner ang mokuwenta sa tanang puntos aron pagkab-ot og desisyon (daog, pilde, o tabla):

-o0o-

• Kon ang tanang huwes mopadaog ni Pacquiao, daog sa unanimous decision (UD) si Pacquiao;
• Kon ang duha ka huwes mopadaog ni Pacquiao ug usa ka huwes mohukom nga tabla, daog nga majority decision (MD) para ni Pacquiao;
• Kon duha ka huwes mopadaog ni Pacquiao ug usa ka huwes mopadaog ni Marquez, daog nga split decision (SD) para ni Pacquiao;
• Kon ang tanang huwes mohukom nga tabla, draw pinaagi sa unanimous decision (D-UD); ug
• Kon duha ka huwes mohukom og tabla ug usa ka huwes mopadaog sa usa ka boksidor, ideklar ang sangka nga majority draw (D-MD).  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 12, 2011

        Higanteng taytayan


    CTU Main Campus--Kabahin sa tibuok tuig nga kasaulogan sa Cebu Technological University (CTU) sa iyang sentenaryo mao ang pagtukod og bag-ong buildings nga kapahimutangan sa nagtubo niya nga populasyon.  Apil sa tukuron ang dugang classrooms, bag-o ug mas dakong canteen ug office spaces nga paabangan sa pribadong mga kompaniya pagdugang sa kinitaan sa eskuylahan.
    Way apil sa plano ang paghimo og taytayan.  Way nakita nga panginahanglan silang, Dr. Bonifacio Villanueva, CTU President, ug ubang kadagkoan, sa pagtukod og taytayan.  Apan sa niaging pila na ka tuig, ang CTU maoy nahimong taytayan di lang sa kabos nga mga tinun-an nga nakalingkawas sa kaburong ug kakabos kon dili, ug labi na, sa pag-abot sa mga tabanganan ug sa mga may katakos ug kasingkasing sa pagtabang.

-o0o-

Sa makausa pa, gipahigayon na sab dinhi ang labing dakong piyesta sa libreng mga pangalagad, ang Grand Halad sa Kapamilya.  Ang CTU maoy among napilian nga labing haom ug labing andam nga abotanan sa mga Sugbuanon nga nipili sa pagkuptanay inay sa pag-unay, sa pagtinabangay inay sa pag-iyahay.

Matag pahigayon sa Grand Halad sa Kapamilya dinhi, motuybo ang higanteng taytayan nga motapak sa dakong kang-a tali sa katawhan nga angay gyod untang mag-abot inay nga magbuwag.  Ang gamhanang mga puwersa nga nibuak-buak nila nalupig sa mas dakong tinguha sa pag-ilhanay, pagsinati sa usag-usa, paggakos sa managsamang kawsa ug pagdungan pagkab-ot sa ilang mga damgo.

-o0o-

Ang Grand Halad sa Kapamilya di na maangkon sa usa lang ka institusyon.  Di sa CTU.  Ni sa ABS-CBN.  Kay di ni makabarug sa samang gidak-on ug di makalahutay sa samang gilapdon sa mga pangalagad kon usa, duha, o pipila ray magtikaw-tikaw.  Ang nagkadaghan nga libreng mga pangalagad ug ang mas daghan nga natambalan, naalagaran ug natabangan maoy bayhon sa kinatibuk-an nga nagkadako nga katilingban nga nipili pagtukod, inay pagsunog, sa taytayan.

Ang Grand Halad sa Kapamilya ila na sa labing gagmay ug labing kabos nga nangahas pagtabang sa mas nagkinahanglan.  Ug labaw pa ning ila sa labing masakiton ug labing nagkalisudlisod kansang tumang kamapasalamaton nakadasig sa uban sa pagpalambo pa sa ilang pagtanyag sa ilang panahon, katakos ug katigayonan.

-o0o-

    Minilyon ka pesos ang balor sa mga hinabang ug pangalagad nga masaksihan sa matag Grand Halad sa Kapamilya.  Dako ra kaayo kon abagahon sa usa lang ka kompaniya o institusyon, bisan unsa pa kadako ug kaadunahan.  Apan tungod sa pagtampohay sa tanang nangapil--dagko man o gagmay--mas gaan ug mas sayon nga napatuman.
    Maong daghang salamat sa inyong pagtabang pagtukod ning higanteng taytayan sa pagtinabangay.  Bisan unsa kabangis sa baha ug kakusog sa bul-og sa mga pagsuway, may taytayan na tang kadangpan.  Busa, mahimo ba, di na gyod ta magbuwag ug mobalik sa atong karaang pag-iyahay?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 10, 2011

        Lumalabay ang gahom


    Di kabasol si kanhi presidente Gloria Arroyo sa katawhang Pilipinhon nga nagdumili pagkubit sa pangangkon sa iyang mga turutot nga kinahanglan siyang pagawason sa Pilipinas sa labing daling panahon aron matambalan sa iyang sakit.  Kay gawas nga nagkasukwahi ang kasayuran nga ilang giluwatan--may nangangkon nga labihan na niyang daota, may niingon nga maglisod na siya pagkaon, may nitug-an nga puti nang iyang buhok ug may nibutyag gani nga hapit na siya mamatay--nakaila ang katawhan ni Arroyo ug sa iyang mga hinanib.
    Nga pulos sila di kasaligan.  Kay sa sila pay nagtungkawo sa gahom, mas daghan bakak kay sa tinuod ang ilang gipamugos sa katawhan.  Ang kalainan mao nga niadtong higayona matuman ang bisan unsa nilang tinguha.

-o0o-

    Nagsugod og katukas ang konsabo sa bakak sa tinuod nga kahimtang sa panglawas ni Arroyo, nga malampuson nilang natago kay dugay na man siyang wa kapakita sa publiko, dihang nakaduaw sa iyang bay sa Quezon City ang iyang igsuon nga si Cielo Macapagal-Salgado.  Kinsa nipahibawo nga pulos sayop ang nahaunang kasayuran nga giluwatan sa mga alyado sa iyang manghod.
    Matod ni Salgado nga di tinuod nga nagtikig na sa kadaot si Arroyo, nga wa mawa ang iyang gana sa pagkaon, nga labihang itoma pa sa iyang buhok ug nga nag-anam na gani og balik ang kalagsik sa iyang panglawas human sa tulo ka sunudsunod nga operasyon.

-o0o-

    Ang palabilabi nga pangangkon sa mga turutot ni Arroyo nga grabe ug talagsaon kaayo ang sakit ni Arroyo nga katambalan lang sa mga doktor sa ubang kanasuran gipanghimakak sab sa iyang kaugalingong mga doktor sa St. Luke's Medical Center.
    Bisan ang labing batid nga mga eksperto nidason sa baruganan sa Philippine Medical Association (PMA) nga dakong insulto ngadto sa mga doktor ug mga tambalanan sa Pilipinas ang di makiangayon nga mga pasangil.  Ang sukwahi nga opinyon sa mga doktor nga wa sa payroll ni Arroyo wa katabang sa maniobra pagkuha sa simpatiya sa katawhan.

-o0o-

    Di hinuon makiangayon ang pagpanungo ni Arroyo.  Samtang masabot kaayo ang katawhan nga nangangkon nga ang sakit nga nitakboy ni Arroyo mao nay sinugdanan sa pagpaningil sa tanang nangalisbo niyang mga binuhatan sa way pupanagana niyang pahimus sa gahom sud sa daghan uyamot nga katuigan, angay gihapong ipatigbabaw ang Kristohanong mithi sa pagpangaliya sa kaayuhan sa mga masakiton ug pagpalingkawas nila gikan sa bisan unsang pag-antos.
    Apan hinaot nga mahimong leksiyon sa tanang opisyal sa gobyerno nga padayong nag-abuso sa katungdanan.  Ang tanang kahawod nga nahuptan ug tanang katigayonan nga natumpi wa kapanalipod ni Arroyo gikan sa kakulian sa panglawas.  Hinaot nga makaamgo sila, sa di pa uwahi ang tanan, nga ang gahom ug ang katigayonan di dumalayon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 9, 2011

Di na itoy


Kon si Cebu City Mayor Mike Rama ang pabut-on, angayng subayon sa Cebu City Council ang naandan nilang mga lagda sa pagpasar sa nangaging mga budget--hisgutan lang atol sa panihapon, hapsayon ang gahin sa matag departamento pinaagi sa budget conference, tukion sa sesyon sa konseho kon mahapsay nang tanan, aron nga dali ra kaayong maaprobahan.
Maong nakugang si Rama nga sa pagsugod pa lang sa pagtuki sa budget ang tibuok konseho na ang nahilambigit.  Gani, sa wa pa mapahigayon ang bisan unsang budget hearing gihukman nang daan sa mga konsehal nga way klarong sa P11.8 bilyones, gawas nga wa say klaro unsay gastohan.

-o0o-

Niangkon si Rama nga lahi ang labing unang budget nga gipangayo sa iyang pamunoan kay sa nangagi nga mga budget sa pamunoan ni kanhi mayor, karon Kongresista, Tomas Osmeña--nga gituyo nga gagmay ra kaayo ug gidasonan lang og supplemental budgets sa pagtumaw sa bag-ong mga panginahanglan sa pagdis-og sa tuig.
Nipasabot si Rama nga ang karaang sistema ni Osmeña nisangpot sa kalangay pagpatuman sa batakang mga pangalagad alang sa mga Sugbuanon, sama sa pagkolekta sa basura, pagpalambo sa kahimsog ug pagpugong sa mga baha.  Kay ang supplemental budgets wa dayon mapasar ug busa ang dinaliang mga panginahanglan wa dayon makuha.
Nipasalig si Rama nga kon ipasar sa konseho ang mas dakong budget maatiman ang labing batakang panginahanglan sa mga Sugbuanon sa tibuok 2012.

-o0o-

Klarong nakugang si Rama sa kadaghan sa mga pangutana sa konseho.  Sa akong pakighinabi niya sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya!, klaro nga di andam si Rama pagtuki sa mga detalye sa iyang budget.
Dihang ako siyang gipangutana unsay sukaranan sa kamasaligon nga modako pag-ayo ang kita sa Cebu City Medical Center (CCMC), City Traffic Operations Management (Citom) ug sa kamerkadohan, gipasaka ko niya sa department heads.  Dihang ako siya gipangutana sa lump sum appropriations, niingon nga unya na motumaw ang mga detalye kon patingugon na sa konseho ang department heads.

-o0o-

Kon paundayonan si Rama, kinahanglang itahan sa City Council ang tinguha sa matinud-anong pagsubli sa budget.  Niinsistir si Rama nga iya ang P11.8 bilyones nga budget, di kang City Treasurer Tessie Camarillo, busa iyang katungod ang pagtudlo ni Assistant Treasurer Emma Villarete pagpanalipod sa budget.  Gipahinumdoman ni Rama ang mga konsehal nga, ubos sa ilang lagda, igo lang silang mangutana sa department heads, di mangimbestigar ni manginsulto.
Di mabasol si Rama sa iyang pagtuo nga ang konseho magpa-ituy-itoy.  Nga maoy iyang gihimo isip konsehal sud sa siyam ka tuig ug isip bise mayor sud sa laing siyam.  Karong mayor na, gisubli-subli pagdeklarar ni Rama nga di na siya itoy.  Sa ilang makuting pagsubli sa budget, gideklarar sa mga konsehal nga di na sab sila mga itoy.  Ni Rama.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 8, 2011

        Ignorante sa budget


    Unsa ba kaandam si Cebu City Mayor Michael Rama nga manalipod sa iyang gisugyot nga budget alang sa sunod tuig?  Subli-subli niyang gipasalig nga gihashas nila pag-ayo ang P11.8 bilyones nga gahin sa wa pa isumiter ngadto sa Cebu City Council busa andam na kaayo siya ug ang tanang department heads nga manalipod ini.
    Apan ang sulti ni Rama sukwahi sa iyang mga lakang.  Tanang mga timaan nagpakita nga di ganahan si Rama nga manalipod sa iyang budget atubangan nilang Bise Mayor Joy Augustus Young ug mga konsehal.  Mas ganahan siyang manalipod ini atubangan sa mga sakop sa media.  Uban ang panghinaot nga di siya kinahanglang mohatag og detalye asa kuhaon ug unsay gastohan sa budget.

-o0o-

    Niang mga timaan nga nakakumbinser nako nga wa kahibawo si Rama sa iyang gipanulti nga kakinahanglanon ug kamakiangayon sa pinaburot pag-ayo niyang budget:

• Gidid-an niya ang department heads pagtambong sa pre-budget hearing nga gipatawag sa City Council Oktubre 27 uban ang pasalig nga andam na sila sa pagsugod sa pormal nga budget hearing;
• Dihang gisugdan nang pormal nga budget hearing niadtong Nobyembre 4, wa motambong si Rama ug igo lang gipada ang iyang kalihim aron maoy mobasa sa iyang mensahe sa budget ngadto sa konseho; ug
• Sa samang adlaw, gidid-an niya si City Treasurer Tessie Camarillo pagtambong ug gipa-walkout ang department heads dihang gipakuha ni Young si Camarillo.

-o0o-

    Kon tinuod pang andam si Rama pagpanalipod sa budget, gihangop unta niya ang tanang kahigayonan pagpasabot asa kuhaon ug unsaon paggasto ang iyang gipangayo nga P11.8 bilyones, ma-pasiuna o ma-pormal nga budget hearing man.
    Ang iyang pakiglalis sa technicalities kinsay manalipod sa budget ug ang iyang pasidaan sa mga sakop sa konseho sa di pagpangimbestigar sa department heads, bisan wa pa pormal nga makasugod ang pagsubli sa budget, nakapatumaw sa makapaalarma nga kahigayonan nga wa kasuhito ug busa maglisod pagpasabot sa budget silang Rama ug ang kasagaran sa department heads.

-o0o-

    Gisuwayan na sa pipila ka sakop sa media pagpangutana si Rama mahitungod sa mga detalye sa iyang budget apan abtik kaayo siyang nipasa nila ngadto sa department heads.  Posible kaha nga, sama sa nangagi niyang pataka nga mga pirma, nipirma na sab siya sa proposed appropriation ordinance sa way pagbasa ni pagtuki sa mga detalye?
    Pipila ka department heads nga nihangyo nga di lang gyod intawon ilhon nikumpisal nga nakugang sila sa dakong pagburot sa gahin sa ilang mga departamento.  Posible kaha nga di si Rama ray ignorante sa budget?  Gibalik-balik pagdeklarar ni Rama nga ang iyang budget mao ang budget sa katawhan.  Taliwa sa iyang beautification projects ug ubang salida, kanus-a man siya nakahigayon pagkonsulta sa mga Sugbuanon mahitungod sa budget?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com