Arangkada of Leo Lastimosa for December 22, 2011

Tabang sa Negros


Dumaguete City, Negros Oriental--Sa among pagtabok sa Tañon Strait paingon dinhi, akong nahunahuna ang managlahi nga dagway sa duha ka tampi sa dagat:  Sa usa ka bahin, ang Sugbo nga nagkahiusa pagpangaliya ug nabugkos sa hingpit nga simpatiya alang sa ilang silingang lalawigan nga nagusbat sa kabangis sa bagyong Sendong; ug sa pikas nga bahin, kining lalawigan nga inanayng nitimbakuwas gikan sa usa sa labing makalilisang nga katalagman nga ilang nahiagoman.
Nia ko dinhi aron pagtabang pag-apud-apod sa mga hinabang gikan sa mga Sugbuanon alang sa kaliboan ka pamilya sa Dumaguete ug ubang mga dakbayan ug kalungsoran sa Negros Oriental.  Ang pagbangotan sa mga biktima naibanan sa kasayuran nga wa sila pasagdi sa ilang silingan nga mas dakong lalawigan.

-o0o-

Bisan mas duol sa Sugbo, mas lisod ang pagda sa mga hinabang paingon dinhi.  Mas sayon ang pagpada sa mga hinabang alang sa Cagayan de Oro, nga mas nagrabehan ni Sendong, ug bisan sa Metro Manila nga gisantako ni Ondoy kapin sa duha ka tuig nang nilabay.  Kay mas daghan ang barko nga kapilian ug kapangayoan og tabang sa paghakot sa mga kargamento.
Una ka kaabot dinhi, kinahanglan unang mobiyahe og kapin sa tulo ka oras paingon sa pantalan sa Bato, Santander, tunga sa oras paglatas sa dagat ug laing tunga sa oras nga biyahe gikan sa Tampi, Amlan paingon dinhi.

-o0o-

Ang pasiunang listahan nga among nakuha gikan sa lokal nga mga opisyal naglakip lang sa kapin sa 10,000 ka pamilya nga naigo sa Dumaguete.  Apan sa akong pag-abot dinhi, nitubo nang gidaghanon sa naapektahang mga pamilya ngadto sa 2,800.  Kuwang kaayo ang pasiunang hinabang nga among nada.  Maong ang tulo ka labing dagkong barangay lang una ang among nahatagan.
Ang matag pamilya nakadawat og tagsa ka food pack, nga may duha ka kilong bugas humay, duha ka latang sardinas ug tulo ka putos nga noodles, ug usa ka sako nga puno sa mga sinina.  Samang mga hinabang ang amo nang nasugdan pagpada paingon sa Cagayan de Oro ug Iligan.

-o0o-

Ang naghakot sa among mga hinabang mao ang wing van ni Bise Mayor Wilson Wenceslao sa Santander.  Gilibre sang among plite sa Maayo Shipping.  Mga molupyo sa Liloan, amihanang Sugbo ang ni-repack sa mga hinabang sa ABS-CBN Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City ug ang mga tinun-an sa Silliman University ang nitiwas pag-repack sa mga hinabang dinhi.
Daghan pang hinabang ang umaabot dinhi.  Gawas sa Jagobiao, gihimo na sab namong pundohanan sa mga hinabang ang dakong gym sa Cebu Normal University (daghang salamat sa pagtugot nilang Dr. Marcelo Lopez, presidente sa CNU, ug ubang kadagkoan).  Wa say hunong ang pagbaha sa mga hinabang sa nagkalainlaing drop-off points sa Kapamilya Relief Campaign sa tibuok Metro Cebu.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 20, 2011

        Party ni Noynoy


    Fuente Osmeña, Cebu City--Samtang nagkapuliki ang Malakanyang pagpanagang sa mga pagsaway sa pagtambong ni Presidente Noynoy Aquino og christmas party inay pagpangunay pagsusi sa kahimtang sa mga biktima sa bagyong Sendong, nagkapuliki mi dinhi og dawat sa hinabang sa mga Sugbuanon.  Wa mi igong higayon sa pagpangandam sa paglusad sa Kapamilya Relief Campaign, apan ang katawhan sama sa naandan way bisan gamayng panagana sa pagsapnay sa mga biktima sa katalagman.
    Nagsugod ang among kampanya dinhi sa alas-6 sa buntag nga wa pa mi tolda.  Tanan namong gihangyo namalibad nga way makahakot ug makatukod og tolda sa adlawng Dominggo.  Apan wa ning kapugong sa mga Sugbuanon pagtultol namo ug pagtunol sa ilang hinabang.

-o0o-

    Sa akong pagsuwat ini, tunga sa milyon ka pesos na ang cash ug tseke nga among natigom.  Ginabanabang kapin sa milyon ka pesos ang balor sa sinakong bugas, kinarton nga sardinas, pinutos nga noodles, binotelyang tubig, mga sinina ug mga gamit sa panimay nga among nadawat.
    Tungod sa sibaw nga hangyo sa mga wa kaapas sa unang adlaw sa Kapamilya Relief Campaign, nakahukom mi sa pagpadayon sa kalihokan sa ikaduhang sunudsunod nga adlaw.  May mga kompaniya ug kahugpongan nga nipasabot nga kinahanglan pa nilang pagtugot sa ilang kadagkoan una makatunol sa mas makahuloganon nga hinabang alang sa mga biktima ni Sendong.

-o0o-

    Nakapada na mi sa unang hugna sa hinabang ngadto sa Cagayan de Oro.  Mga karton sa binotelyang tubig ang among nakarga sa ayroplano sa Mid-SEA Express gahapon sa hapon ug nadawat dayon sa ABS-CBN Northern Mindanao human sa tunga ra sa oras nga flight.
    Ang ikaduhang shipment sa mga hinabang alang sa Dumguete City ug ubang naapiki nga mga dakbayan ug kalungsoran sa Negros Oriental.  Mas paspas ang pagpada sa relief goods kay nagsige na mi og repack samtang nag-abut-abot ang mga hinabang.  Daghang shipping companies ang nitanyag nga libreng mohatod sa mga hinabang ngadto sa mga dakbayan sa Cagayan de Oro ug Iligan.

-o0o-

    Tinuod ang linya sa Malakanyang nga wa kinahanglana ang presensiya ni Presidente Aquino aron makahatag og hinabang ang mga buhatan sa gobyerno ngadto sa mga biktima sa katalagman.  Apan lisod sang sabton nganong wa kapakita ang presidente sa mga biktima hangtod karon.
    Kon may laing mahinungdanon ug dinalian nga kalihokan ang presidente, mapatin-aw ang wa niya pagpakita sa mga dapit nga nagusbat ni Sendong.  Apan wa siyay laing gitambongan nga kalihokan gawas sa party sa Presidential Security Group (PSG), kanus-a nangangkon ang artistang si Valerie Concepcion nga puwerteng katawa sa presidente sa iyang mga komedya.

Ang panagang sa Malakanyang nga di pa luwas ang pagduaw sa presidente di katabang sa ilang kawsa.  Kay ang nagpaabot niya mao ang makaluluoyng mga biktima, di bangis nga mga terorista.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 19, 2011

Nangiyugpos ni Sendong


Sa kadaghan sa higayon nga nag-usab-usab ang ruta sa bagyong Sendong, ug sa katalagsaon sa pagsimang ini ngadto sa mga bahin sa Mindanao nga tagsa rang maigo og bagyo, nahibung ko sa kahilom sa mga buhatan sa gobyerno.  Tinuod, wa magkuwang ang Pagasa pagpasidaan sa nag-usab-usab nga ruta ug oras sa pag-igo sa bagyo.  Apan taphaw rang pangandam sa gobyerno kon itandi sa nangaging mga bagyo nga niigo sa Metro Manila.


Tungod ba kay suok intawon ang mga lungsod sa Boston ug Canteel sa Davao Oriental nga maoy gitugpahan ni Sendong?  Tungod ba kay ang pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino, sama sa iyang mga gisundan, pabiling nagtuo nga ang Pilipinas magsugod ug matapos sa Metro Manila?


Tungod sa kalapad sa kadaot sa nagsunod nga mga bagyong Ondoy ug Pepeng, mas nangandam nang Malakanyang sa nisunod nga mga katalagman.  Dihang nisimang ang bagyong Basyang ug niigo sa Metro Manila sukwahi sa forecast sa Pagasa sa niaging tuig, gitaktak ni Aquino ang pangu sa ahensiya nga si Dr. Prisco Nilo.
Napakita sa pamunoang Aquino nga mas takos silang nipabakwet ug nitabang sa mga biktima sa mga bagyong Pedring ug Quiel.  Napakita sa bag-ong liderato sa Pagasa nga epektibo ang mas subsob nilang forecasts sa pagtugpa sa bagyong Ramon sa Southern Leyte, susama sa orihinal nga ruta ni Sendong nga moigo unta sa Sugbo.

-o0o-

Pagsegurong andam ang mga maagian ni Ramon, si Undersecretary Gilbert Yumul sa Department of Science and Technology (DOST) nihatag og press briefing sa nasudnong buhatan sa Pagasa hapit matag takna.  Nasipyat gihapon ang Pagasa--niabot si Ramon unom ka oras nga mas sayo kay sa forecast--apan alerto ang tanan ug namenosan ang kadaot.
Wa ni himoang Yumul o ni bisan kinsa sa Pagasa sa bagyong Sendong.  Si Pagasa Mactan Director Oscar Tabada mao ray nagsige og tawag sa media sa kahigayonan nga maigo ang Sugbo.  Ambot may opisyal ba sa mga buhatan sa Pagasa sa Mindanao nga sama kakugihan ug kamaayong mopasabot.


Hinay ang hangin ni Sendong.  Nga usa tingali sa mga hinungdan nganong ang nasudnong buhatan sa Pagasa wa mohatag og mas subsob nga mga pasidaan.  Ang websites sa NASA ug langyawng weather agencies ra ang nipasidaan sa kadaghan sa bawon niyang uwan.  Apan wa sila mabasahi ni matultoli sa kinabag-an sa mga biktima.


Nga nakatug na dihang nikalit pag-awas ang daghan ug dagkong suba sa amihanang Mindanao nga maoy gibundakan sa makalilisang nga uwan, labi na sa mga dakbayan sa Iligan ug Cagayan de Oro.  Hinaot nga ang gobyerno dina gyod  molugak sa pagpangandam sa umaabot nga dagkong katalagman.  Ma-Quezon City o ma-Malaybalay City man ang sunod nga maigo.  Simbako.  Layo ra to.  Tabukon og pito ka lawod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 18, 2011

Bagahe ni Corona


Kon mohinayon pag-atubang sa iyang impeachment trial sa Senado sugod sa sunod buwan, si Chief Justice Renato Corona magkabulingit sa di kaayo humot niyang track record.  Maduhig sab ang iyang asawang si Cristina.  Kinsa nitumaw nga maoy labing dakong bagahe sa pagpanalipod sa iyang kaugalingon gikan sa seryusong mga pasangil nga iyang gigamit ang Korte Suprema aron pagpanalipod ni kanhi presidente Gloria Arroyo.
Unya pa sa Enero 16 magtagbo pag-usab ang senator-judges, apan karon pa lang nagbaha na ang mga sugilanon sa kasikit ug kamabulukon sa relasyon sa magtiayong Corona uban sa mga Arroyo.  Ang umaabot nga pasko ug bag-ong tuig di hingpit nga malinawon alang nila.

-o0o-

Sa iyang pakigpung sa hawanan sa Korte Supema sa niaging semana, kanus-a iyang gipasanginlan si Presidente Noynoy Aquino nga inanay nang nagtukod og diktadura, pulos hapaw ang tubag ni Corona sa mga pasangil batok niya.  Atol sa impeachment trial, mapugos siya og detalye sa iyang panagang sa mosunod nga mga pasangil:

• Nga si Arroyo ang naggasto sa operasyon sa iyang bukubuko  bisan associate justice na siya sa Korte Supema ug busa independente na unta gikan sa Malakanyang;
• Nga niburot pag-ayong iyang katigayonan ug nagpasalipod sa lagda sa Korte Suprema sa di pagpakita sa ilang statements of assets, liablities and net worth (SALN) ngadto sa publiko; ug
• Nga iyang gigamit sa personal nga katuyoan ang Judicial Development Fund (JDF).

-o0o-

Mas daghang tulubagon si Corona sa mga eskandalo nga gipasangil batok sa iyang asawa:

• Si Cristina gitudlo ni Arroyo sa lima ka katungdanan sa John Hay Management Corporation (JHMC), isip chairperson, presidente, chief executive officer, chief operating officer ug sakop sa board of directors;
• Si Cristina nasakpan sa Commission on Audit (COA) nga nag-usik-usik sa kuwarta sa JHMC, gani nag-atubang karon og kasong kriminal;
• Si Cristina napamatud-an nga ilegal nga nanaktak sa mga kawani sa JHMC; ug
• Si Cristina nagpabilin sa JHMC bisan gitudlo nang Arroyo si Renato isip chief justice niadtong Mayo 2010, nibiya pagka Hulyo 12 na, kapin sa buwan human niasumir si Aquino sa Malakanyang.

-o0o-

Nangita si Corona og tigpamaba ug mga abogado nga makapanalipod niya.  Di lang sa impeachment trial sa Senado kon dili, ug labi na, sa korte sa public opinion.  Nahadlok hinuon ko nga uwahi nang tanan.  Ang iyang mga pakigpung nga way kalainan sa mga politiko nga way klarong depensa sa ilang mga bulilyaso ug mga artista nga nag-promote sa ilang mga pelikula o teleserye nakapasamot pagduot sa iyang kawsa.
Di sab katabang ni Corona ang sentimento sa publiko nga nitumaw sa labing uwahing survey sa Pulse Asia:  Siya ang labing ubos og popularity rating sa mga opisyal sa gobyerno; ug ang katawhan mas mabuot kay niya--gidayeg nilang Korte Suprema samtang gisalikway si Corona.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 17, 2011

        Wa nay panagana


    Usa sa mga nataligam-an tungod sa init nga binayloay og mga pung tali sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino ug sa kampo nilang kanhi presidente Gloria Arroyo ug Chief Justice Renato Corona mao ang di malalis nga mga timaan sa pagkahinog na sa liderato ni Aquino.  Ang iyang pagpa-priso ni Arroyo ug ang iyang pagpa-impeach ni Corona nakapahilom sa naandan nga mga pagsaway nga taphaw, tapolan ug wa siyay kabangkaagan.
    Pipila sa mga suod ni Aquino nakapaniid nga human sa daghang krisis nga nahiagoman sa batan-on niyang pamunoan, inanay nang nakat-on si Aquino unsaon paggamit ang iyang gahom.  Di na siya mapanagan-on.  Di na abtan og siyam-siyam una makakab-ot og desisyon.

-o0o-

    Ang kamapanagan-on ni Aquino sa unang tuig sa iyang pamunoan may abundang sukaranan.  Gipasidan-an siya sa makadaghan uyamot nga higayon nga angayng magbantay sa tanang higayon.  Tungod sa kadaghan sa "landmines" nga gibilin ug gipakatap ni Arroyo sa labing mahinungdanon nga mga buhatan sa gobyerno.
    Gipasidan-an si Aquino nga may mga heneral ug opisyal pa sa kasundalohan ug kapolisan nga tua pa kapusta ni Arroyo.  Nga hingpit gihapong gikontrolar ni Arroyo ang mga hukmanan, ang Civil Service Commission ug bisan ang Simbahang Katoliko.  Busa kon di maghunahuna og kadaghan, gihadlok siya nga segurong mabuwasot ug sa makausa pa mauwawan na sab.

-o0o-

    Makadasig ang pasiunang mga timaan human napriso si Arroyo ug na-impeach si Corona:  Way bisan gamay nga kisaw sa kasundalohan ug kapolisan gawas sa alingugngog ug wa nay motuo nga mga turutot ni Arroyo ug, gawas sa pipila ka taga Pampanga, way nagmartsa sa kadalanan pagkondenar sa iyang gihimo.
    Ang mga haligi sa simbahan, nga nisuway unta pagduyog sa awhag nga tugotan si Arroyong makagawas, nangahilom human nasakpan nga namakak diay si Arroyo sa kahimtang sa iyang panglawas.  Mga alyadong politiko ni Arroyo nangahilaw sab dihang nabisto nga mas daghan sa mga kanhi sinaligan sa niaging pamunoan ang namirma sa impeachment complaint.

-o0o-

    Ang talagsaong kataas sa popularidad ni Aquino makapasamot sa iyang kalig-on pagpasiugda sa gisaad niyang kampanya batok sa pangurakot ug sa katimawa.  Sa pikas nga bahin, makabugnaw sab ni sa bisan unsang plano sa kampo ni Arroyo pagpasiugda og kudeta, artipisyal nga kaguliyang ug ubang lipatlipat nga salida aron paglikay, o bisan paglangay na lang, sa nag-ung-ong nga adlaw sa panudya.
    Angayng magsaulog si Arroyo sa kadaogan nga iyang nakuha gikan sa sala ni Pasay City Regional Trial Court Judge Jesus Mupas--pagtugot nga makabuwad sa adlaw ug maka-ehersisyo gawas sa presidential suite sa Veterans Memorial Medical Center ug makada og radyo ug telebisyon sud sa iyang kuwarto.  Dako ang kahigayonan nga di na siyang kapaabot og mas dakong pabor gikan sa natultolan ug nanghungaw na niyang "landmines."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 16, 2011

        Bakak ni Corona


    Unsa may gihimo ni Presidente Noynoy Aquino nga nakahimo niyang diktador sa mga mata ni Chief Justice Renato Corona?  Alang sa usa ka labaw nga maghuhukom, makapahugno nga ang abundang mga pasangil ni Corona batok ni Aquino nihit kaayo og ebidensiya.  Seryuso ang iyang pasangil nga giisip nang Aquino ang iyang kaugalingon nga hari ug di motugot og pagsukwahi ni bisan kinsa, bisan sa labawng hukmanan.
    Gisaway ni Corona ang kapaspas sa iyang impeachment sa House of Representatives.  Apan bisan siya di kalalis nga gitakda sa mga probisyon sa konstitusyon nga ang articles of impeachment mahimong idiretso pagsang-at ngadto sa Senado kon paluyohan og ⅓ sa mga kongresista.  Sa kaso ni Corona, 95 ka boto ra ang gikinahanglan apan 188 ang namirma.

-o0o-

    Si anhing presidente Ferdinand Marcos gipasanginlan sab nga diktador:  Gideklarar niya ang martial law, gikandadohan ang Kongreso, gipriso ang tanan niyang politikanhong kaatbang ug gipahilom ang tanang pamantalaan ug tanang sibyaanan sa radyo ug telebisyon.  Giwatas-watas ni Marcos ang batakang balaod ug gisakmit ang gahom sa pagpanday og mga balaod.
    Giilog sang Marcos ang labing dagkong negosyo sa iyang mga kaatbang sa politika ug giapud-apod ngadto sa iyang kaparyentihan ug mga batabata.  Gitumbok sab si Marcos nga nitilok sa nasudnong panudlanan, nitumpi sa makalilisang nga katigayonan nga iyang gitagoan sa mga bangkong Swiss ug ubang kanasuran, maong hangtod karon wa pa mabawi ang tanan.

-o0o-

    Sa iyang bahin, napamatud-an ni Aquino ang makabungog niyang mayoriya.  Apan wa niya kandadohi ang House:  Wa niya pahiloma ang minoriya nga nipasangil niya nga utok sa "mother of all blackmails;" ni ang mga sakop sa majority coalition nga nipasangil nga gidalidali ang impeachment; ni ang mga senador nga nitulisok nga nailad siya sa taphawng mga magtatambag.

Sakto si General Manager Nigel Paul Villarete sa Mactan-Cebu International Airport:  Ang kagawasnon ni Corona nga nanaway sa presidente ug sa pipila ka kawani sa korte pagbiya sa ilang mga sala, pagpanon sa Korte Suprema ug pag-abiba sa ilang pangu maoy labing lig-ong ebidensiya nga di diktador si Aquino.

-o0o-

    Kon di diay ganahan og mga timaan sa diktadura si Corona, nganong wa man siya mo-ek sa pagluok ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa tanang impeachment complaints batok niya, ginamit ang samang makabungog nga mayoriya sa House nga iyang gipahimuslan niadto; ug sa paggapos sa tanang opisyal sa administrasyon nga gipatawag sa mga imbestigasyon sa Kongreso sa nangalisbo niyang mga transaksiyon?
    Kon mahigugmaon diay si Corona sa "rule of law," nganong gawas nga wa niya barawa ang pagpanudlo ni Arroyo og mga opisyal atol sa prohibited period (duha ka buwan sa di pang piniliay sa Mayo 2010) mahinangpon mang gidawat dihang nahimong usa sa midnight appointees?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 15, 2011

Apiki nga korona


Kon basehan ang kabugnaw sa reaksiyon sa mga huwes sa Sugbo sa gideklarar nga court holiday sa ilang kaubanan sa Manila, mas dako ang problema nga giatubang ni Chief Justice Renato Corona.  Gawas nga ang kinabag-an sa publiko way pagsalig niya, mahimo diay nga bisan ang kinabag-an sa iyang kaugalingong mga sakop di mounong sa iyang kawsa.
Dakong sagpa ni Corona kon bisan ang mga huwes managana sa pagpaluyo niya.  Wa diay sila mokalawat sa iyang pangangkon nga ang iyang impeachment wa lang itumong batok niya kon dili sa tibuok sistema sa hustisya.  Kon wa ilha sa iyang kaugalingong kahugpongan unsaon pagpresentar ni Corona ang iyang kaugalingon nga simbolo sa demokrasya?

-o0o-

Nikagar ang linya ni Corona nga ang impeachment makapahuyang sa institusyon.  Kay bisan ang kapaspas sa 188 ka kongresista pag-impeach ni Corona, linaktawan ang mga komitiba, nasubay sa mga probisyon sa konstitusyon.  Nga nipatigbabaw sa katungod sa mga magbubuhis pagpaningil sa mga nahimo o wa mahimo bisan sa labing tag-as nga opisyal sa gobyerno, apil nang mga mahistrado sa Korte Suprema.
Napawong ang linya nilang Corona ug kaubanan nga sila ang labing taas nga hukmanan ug busa angayng tahuron ang ilang mga desisyon.  May gahom diay nga labaw pa nila, ang katawhang Pilipinhon, nga mao say bosing ni Presidente Noynoy Aquino.  Ug sa mga senador nga maoy mohusay ni Corona.

-o0o-

Ang awhag sa pipila ka maghuhukom sa Manila pagdeklarar og court holiday, nga gitumong pagpasidaan nga di sila hingpit nga inutil, nisumbalik hinuon sa kawsa ni Corona.  Kay gawas nga wa tumana sa kinabag-an sa mga huwes, nakapugwat sa katawhan kinsay tinuoray nga nagtinguha paghasol sa sistema sa hustisya.
Si Aquino ug iyang alyadong mga kongresista igo lang nisubay sa demokratikanhong mga lagda sa impeachment process.  Ang pagkanselar sa mga husay, nga makapayagaw sa kaliboan ka kihante ug sinumbong sa tibuok nasud, makapasamot pagpakamang sa langay nang daan nga sistema sa hustisya.

-o0o-

Karong pormal nang natukod ang impeachment court ug nakapanumpa ang senator-judges, magsugod nag ligid ang lugway sa tubag ni Corona ug pagpalig-on sa articles of impeachment batok niya.  Bisan sa pasalig sa mga senador nga makiangayon nilang hukngayon ang mga ebidensiya, nahibawo na tang tanan nga ang labing lig-ong sukaranan sa ilang hukom mao ang pamolitika.
Ang di malalis nga kamatuoran mao nga ang impeachment duwa sa numero.  Kinsa may ilang dapigan:  Ang kanhi presidente kansang nagbuntaog nga katigayonan ug lapad nga koneksiyon makapalambo sa ilang politikanhong mga ambisyon apan piniriso; o ang naglingkod nga presidente nga maoy labing gamhanan nga tawo karon sa Pilipinas apan gihulagway ni Justice Secretary Leila De Lima nga di kamaong mamakak, ni manuburno?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 14, 2011

        Lahutay ni Corona


    Kanus-a man nahimong simbolo sa demokrasya si Chief Justice Renato Corona?  Nganong nangangkon man nga mameligro ang demokrasya karong na-impeach siya sa House of Representatives?  Mameligro ba diay ang kagawasan sa katawhan kon mapalagpot siya sa labing taas nga katungdanan sa labawng hukmanan?
    Kanus-a man nibarug si Corona alang sa demokrasya aron mahimong kampeyon niini?  Dihang nagpatudlo siyang kanhi presidente Arroyo isip chief justice sud sa prohibited period dayong eleksiyon sa niaging tuig?  Dihang gitugotan niyang itudlo ni Arroyo ang iyang asawa samtang naglingkod na si Corona sa Korte Suprema?  Dihang gigamit ang iyang katungdanan, sa makadaghan uyamot nga higayon, pagbayad sa iyang dakong utang kabubut-on ni Arroyo?

-o0o-

    Ang pasidaan ni Corona batok sa iyang impeachment way kalainan sa kinaham nga panalipod sa diktadura ni Ferdinand Marcos, nga maoy responsable sa paglugpit sa demokrasya sa labing ngitngit nga katuigan sa iyang martial law.  Sama ni Corona, nipaburot sab pag-ayo sa iyang importansiya.
    Matag higayon nga dunay mangahas pagprotesta batok ni Marcos, bisan unsa ka-lehitimo ug kamakiangayon, ihulagway dayon niya nga hulga sa nasudnong seguridad ug bungkagon ug pulpugon pinaagi sa puwersa.  Alang ni Marcos ang iyang personal nga mga interes maoy nasudnong interes.  Busa ang tanang nibatok niya gideklarar nga mga kaaway sa republika.
    Maayong pagkaliwat niya si Corona.

-o0o-

    Karong na-impeach na si Corona, maglihok ang mga hukmanan.  Di mamatay ni mahulga ang sistema sa hustisya.  Bisan si Corona padayong magtuman sa iyang katungdanan.  Kon may mapahigayon nga impeachment trial sa Senado sugod sa bag-ong tuig, di ihawon si Corona.  Hinunoa makapahimus sa tanang kahigayonan sa pagpanalipod sa iyang kaugalingon.
    Sa laktod, ang impeachment ni Corona kabahin, di hulga, sa demokratikanhong proseso.  Kay di man siya mapasakaan og kasarangang kaso sa mga hukmanan tungod sa iyang gipahimuslan nga immunity from suit, si Corona madutlan lang og impeachment complaint.  Nga mao ray kadangpan sa mga tawo nga nakumbinser nga usa siya sa nahibiling mga babag sa kampanya batok sa pangurakot.

-o0o-

    Ako ra ning pangagpas, ug di kong kapasalig ninyo nga may balido kong sukaranan:  Mo-resign si Corona.  Sundon niyang gihimo ni kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez, nga nibiya sa katungdanan human na-impeach sa House ug sa wa pa kasugod ang impeachment trial sa Senado.  Samang Gutierrez, si Corona di politiko ug maglisod pag-agwanta sa grabeng kauwawan nga moduhig sa iyang pamilya kon manggawas na ang tanan niyang baho dayong sugod ug atol sa husay.
    Mas dakong hinungdan nga di kalahutay si Corona:  Bangkarota ang iyang kawsa.  Sa kahilom sa iyang pag-inusara, sa mga gutlo nga makabati sa iyang tanlag, si Corona di makakumbinser sa iyang kaugalingon nga nakigbisog siya alang sa demokrasya ug nga angayng isugal ang bisan unsang nahibilin sa iyang kadungganan aron lang pagdupa ni Arroyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 13, 2011

        Taya ni Corona


    Mahimong mas sayo ang pasko ni kanhi presidente Gloria Arroyo karong tuiga.  Di na gani siya kinahanglang magpaabot nga aprobahan ni Pasay City Regional Trial Court Jesus Mupas ang petisyon nga tugotan siyang makapauli sa iyang bay sa La Vista Subdivision sa Quezon City.  Karong semanaha mahimong makagawas na siya.  Di lang sa Veterans Memorial Medical Center, kon dili mahimong mahinayon na gyod ang nabaraw niyang paggawas sa Pilipinas.
    Kana kon mangiyugpos lang ang Malakanyang sa gikahadlokan nga pagbasura sa Korte Suprema sa legalidad sa joint panel sa Department of Justice (DOJ) ug Commission on Elections (Comelec) nga maoy naghimo sa pasiunang imbestigasyon sa kasong electoral sabotage nga maoy nakapapriso ni Arroyo.

-o0o-

    Bisan sa kadaghan sa mga petisyon nga nag-ung-ong sa Korte Suprema, nga pulos nag-awhag nga di manginlabot si Chief Justice Renato Corona paghusay sa petisyon, mahimong si Corona gihapon ang mangu sa mga mahistrado pagtuki sa petisyon nga gipasaka nilang kanhi presidente Arroyo ug kanhi first gentleman Mike Arroyo.
    Sa iyang pagdeklarar og gubat sa giingong mga lakang pagpalagpot niya sa katungdanan, si Corona nipasidaan nga mohimo siya og mas determinadong mga lakang pagpanalipod di lang sa iyang kaugalingon kon dili ug labi na sa kaligdong sa institusyon sa mga hukmanan.  Gidasig niya ang ubang mga maghuhukom sa pagduyog sa iyang kawsa.

-o0o-

    Apan dunay igong numero si Presidente Noynoy Aquino sa House of Representatives pag-impeach ni Corona.  Ang lalisan na lang mao nga mahimo bang diretsuhon pagtuki ang impeachment complaint sa hawanan sa House, o kinahanglan pang iagi sa nagkalainlaing komitiba.  Bisan unsaon paglaktod ang impeachment process, mahimong makabiya na sa nasud si Arroyo ug dako ang kahigayonan nga di na mobalik pag-atubang sa nagbuntaog nga mga kaso batok niya.
    Di hinuon hingpit nga inutil ang mga kaatbang ni Arroyo.  Mahimo nilang apurahon ang Ombudsman pagpasaka sa mga kasong plunder sa Sandiganbayan.  Kon mahitabo na, way mahimo silang Corona ug kaubanan pagpugong sa pagluwat og laing arrest warrant batok ni Arroyo.

-o0o-

    Maniid ta sa timaan sa mosunod nga mga panghitabo.  Kon mo-inhibit si Corona, o kon ibasura sa Korte Suprema ang petisyon sa magtiayong Arroyo ug ipatigbabaw ang legalidad sa pagpasaka sa kasong electoral sabotage, mahibawo na ta kinsay unang mamilok ning bugno sa higanteng mga institusyon.
    Si Corona, bisan nagpailang maoy bag-ong kampeyon sa kaligdong ug hustisya, di kapapas sa iyang kagahapon.  Siyay chief of staff, presidential legal counsel ug executive secretary sukad sa pagka bise presidente ni Arroyo sa 1998 hangtod nga nakapuli sa Malakanyang.  Si Arroyo say nagtudlo niyang chief justice bisan gidili na unta niadtong 2010.  Kon tinuod nga duna siyay kaligdong ug nagtamod sa hustisya, nahibawo si Corona unsay iyang buhaton.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 12, 2011

        Libro ni Glo


    Dugayng mahuman ang librong gisuwat ni kanhi presidente Gloria Arroyo kon di uyonan sa korte ang iyang awhag nga pagamiton siya og laptop.  Ang unang 40 ka pahina nasuwat na niya pinaagi sa laptop sa P50,000 matag adlaw nga presidential suite sa St. Luke's Medical Center sa wa pa siya ibalhin sa Veterans Memorial Medical Center niadtong Biyernes.  Ang mosunod nga mga pahina iyang suwaton pinaagi sa ballpen ug yellow pad sa mosunod nga mga adlaw.
    Gipahibawo ni Arroyo nga ang iyang libro mag-ulohan og "Another Stone for the Edifice".  Nga iyang dason sa libro sa iyang amahan, anhing presidente Diosdado Macapagal, nga siya say naghatag sa ulohan nga "A Stone for the Edifice".

-o0o-

    Pipila sa mga nakabasa sa libro sa iyang amahan niingon nga si Arroyo ang labing naigo sa gisulti ni Macapagal nga, "I regard integrity and a capacity for self denial as the prime requisites for the presidency."  Nikanaog si Arroyo sa katungdanan uban ang kaligdong nga hingpit nga nabuong.
    Sa siyam ka tuig niya sa Malakanyang, samang palasyo nga giduma sa iyang amahan gikan sa 1961 hangtod sa 1965, si Arroyo wa pakita og bisan gamay na lang timaan sa pagsakripisyo sa iyang kaugalingong mga panginahanglan.  Hinunoa gigamit ang iyang buhatan pagpaburot pag-ayo sa iyang personal nga panudlanan.

-o0o-

    Ang ulohan sa libro nga gisuwat ni Arroyo gigamit na hinuon sa usa sa duha ka libro nga iyang gipagawas dayong kapupos sa iyang termino isip presidente niadtong 2010.  Ang "Beat the Odds:  Another Stone for the Edifice" gipa-edit ni Arroyo sa iyang kanhi tigpamaba nga si Gary Olivar.  Ang laing libro nag-ulohan og "Beating the Odds."  Ang duha ka libro pulos naglista sa mga nahimo sa siyam ka tuig nga pamunoan ni Arroyo.
    Hinaot nga di magbalikbalik ang mga unod sa mga libro ni Arroyo, sama sa nagbalikbalik nga mga ulohan.  Kay gilangaw na ang unang duha, ambot unsay dangatan sa ikatulo.

-o0o-

    Mopalit ug mobasa ko sa bag-ong libro ni Arroyo kon sa kataposan iya nang tubagon ang mosunod nga mga pangutana:

• Nganong siya may naunay sa iyang pagpangespiya ni kanhi Comelec commissioner Virgilio Garcillano aron kapugngan nga mobali sa oposisyon?;
• Giunsa man gyod niya pagkuha ang kapin sa milyon ka boto nga mayoriya batok ni Fernando Poe Jr.?;
• Pila man gyoy iyang nabolsa sa NBN-ZTE nga gibiyaan mang himatyon niyang bana aron pagsaksi sa pinirmahay sa kauyonan sa Hainan, China niadtong 2007?;
• Nganong nakaako man siya pagbukubuko sa iyang kandidato pagka presidente sa 2010 nga si kanhi defense secretary Gibo Teodoro?; ug
• Kinsa man ang mga kardinal ug mga obispo sa Simbahang Katoliko nga iyang natental og dagkong suburno ug tagpila man?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 10, 2011

        Pagbalhin ni Gloria


    Ang kampo ni kanhi presidente Gloria Arroyo, nga wa pa gyong kadawat nga napakyas ang Korte Suprema pagpalayas sa ilang idolo gikan sa nagbuntaog nga mga kaso nga ilang giatubang, nagsige og balikbalik nga sundon nila ang tanang kamandoan sa mga hukmanan.  Apil nang sa Pasay City Regional Trial Court nga nipabalhin ni Arroyo gikan sa St. Luke's Medical Center ngadto sa Veterans Memorial Medical Center.
    Apan nabantang atol sa pagbalhin ni Arroyo nga sila diay magbuot unsaon pagpatuman ang sugo sa korte.  Kon imong paminawon ang mga turutot ni Arroyo nga gipangulohan ni Ma. Elena Bautista-Horn, silay magbuot unsay sakyan ni Arroyo ug unsang orasa sila mobiyahe.

-o0o-

Inay itugyan ngadto sa kapolisan ang katungod sa pagpili sa labing maayong paagi ug labing tukmang oras sa pagbalhin ni Arroyo, silay nagsige og pabuwa sa ilang baba.  Kay gawas nga maoy gitahasan ni RTC Judge Jesus Muplas pagbalhin ni Arroyo, ang kapolisan sab ang labing takos nga nihikyad sa kinatibuk-ang seguridad ug nisubay sa labing hapsay nga ruta.

Nikalit lang sab pagkahimong eksperto sa kahimtang sa panahon silang Horn ug kaubanan.  Silay nagbuut-buot pagdeklarar nga di luwas ang pagpasakay ni Arroyo sa chopper tungod sa pagsigeng uwan.  Mas kusog ang uwan dihang nilupad ang among ayroplano gikan sa NAIA paingon sa Mactan.  Luwas ang among biyahe ug dako pa kong buhi nga nagsuwat ini.

-o0o-

Di hinuon mabasol si Arroyo nga magduda sa kaluwas sa choppers sa kapolisan.  Kay siya ang labing suhito sa mga pasangil nga gibaligya sa iyang bana ang duha ka ginamit nga choppers isip brand new ngadto sa kapolisan.  May sukaranan siyang magduda sa pasalig ni DILG Secretary Jesse Robredo nga mas bag-ong chopper ang pasakyan niya.

Hilas paminawon si Horn nga ang dakong gasto sa gobyerno pag-andam sa chopper mas kapuslan unta kon giapud-apod pa sa mga kabos.  Klarong napakyas si Horn pagbaraw sa daghan uyamot nga mga transaksiyon sa pag-usik-usik nga nahimong sukaranan sa daghang kasong plunder nga napasaka na batok ni Arroyo.

-o0o-

    Bisan nahinayon ang pagbalhin ni Arroyo, nagsige og pasangil silang Horn ug kaubanan nga gituyo ni Presidente Noynoy Aquino ang paglangay sa biyahe.  Aron maka-organisar ang mga kaatbang ni Arroyo sa paglusad og mga protesta sa kadalanan nga maagian sa convoy.  Wa gyod silang kaamgo nga way kalangay nga nahitabo kay ang sugo sa korte mao man nga ibalhin siya sa Biyernes--sa ato pa, gikan sa alas-12:01 sa kadlawon hangtod sa alas-11:59 dayong tungang gabii.
    Nitanyag si Horn nga mag-taxi na lang si Arroyo paingon sa VMMC.  Klarong nakalimot siya, o si Horn mismo wa motuo sa iyang pasangil, nga dunay "Oplan Put the Little Girl to Sleep."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 5, 2011

Kurog ang DepEd?


Ang pagpanikas sa National Achievement Test (NAT) usa ka seryusong kalapasan.  Gawas nga di makiangayon ngadto sa mga tinun-an, apil na ang nagtinarung pagtubag sa mga pangutana ug ang mga gitudloan sa tubag o gihatagan og kodigo sa pasulit, mapangahason sab ning sabotahe sa mga paningkamot sa gobyerno sa makanunayon nga pagsubli ug pagpalambo sa sistema sa edukasyon sa nasud.
Ang NAT nga gipakuha sa pipila ka mga tinun-an sa elementarya ug high school sa publiko ug pribadong mga tulonghaan matag Marso matag tuig mohatag sa Departamento sa Edukasyon (DepEd) og kasayuran unsay nakat-onan sa mga bata sa nagkalainlaing subjects.  Kon tikason ang NAT, malikoy ang giya sa DepEd paghimo og mas makahuloganon nga curriculum.

-o0o-

Mao nga dihang nabisto ang pagpanikas sa NAT dinhi sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud naalarma pag-ayo ang mga ginikanan ug ubang nagpakabana nga mga sektor sa katilingban.  Ang mga magtutudlo maoy gitahasan sa pag-umol sa panghunahuna sa atong kabataan.  Unsa may kaugmaon ning nasura kon pagpangopya ug pagpanikas nay ilang itudlo?
Nisaad dayon ang DepEd og makuti nga imbestigasyon.  Kaingon gyod nako nga ilang tinud-on.  Apan nahilom ang mga imbestigasyon sa ubang mga lalawigan.  Labihang langaya sa imbestigasyon sa mga pasangil dinhi sa Sugbo.  Ug dihang napamatud-an nga may tikas gyong nahitabo, igo rang gisuspenso ang tigpasiugda.

-o0o-

Ang Cebu City Division maoy nakadawat sa pasangil nga si Jessica Abayon, prinsipal sa Ramon Duterte Memorial National High School, nanghatag og kodigo ug pagkaon sa mga tinun-an nga nikuha sa NAT niadtong Marso 2010.  Naabtan og Disyembre ang buhatan ni Superintendent Rhea Mar Angtud pagrekomendar og silot batok ni Abayon.
Apan ang silot labihang gaana.  Morang bugalbugal.  Human yak-i ang kaso og siyam ka buwan, gideklarar nilang Angtud ug kaubanan si Abayon nga sad-an og "simple negligence."  Kasaba ray silot nga ilang gisugyot.

-o0o-

Nakapangawot og di katol si DepEd 7 Regional Director Recaredo Borgonia.  Di niya mahimong tumanon ang rekomendasyon nilang Angtud atubangan sa kaseryuso sa nagpamatud-an nga pagpanikas ni Abayon sa NAT.  Gisugo ni Borgonia ang mga abogado sa iyang buhatan pagsubli sa kinatibuk-ang imbestigasyon.  Naabtan sila og 11 ka buwan una nakakita og mas bug-at nga silot batok ni Abayon:  Tulo ka buwan nga suspenso tungod sa "simple dishonesty."

Ambot unsay nakapalikoy sa DepEd ning kaso ni Abayon.  Ang hulga bang Abayon nga mosumbalik siya og kiha.  O ang gidungog bang kasuod ni Abayon ni Cebu City Vice Mayor Joy Augustus Young.  Kinsa kusganong nihimakak sa pasangil apan nihatag og dugang sukaranan sa pagduda.  Dihang nisumbalik pagpasangil si Young nga igo lang gibawosan si Abayon sa mga magtutudlo nga nasakpan nga ligoy sa pagduma sa ilang mga klase.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 4, 2011

Suwat ni Glo


Hinigugma kong mga Sugbuanon,
Ayaw mo kahibulong nganong larino kong mag-Binisaya.  Nakapuyo mi sa Iligan ug sige kong duaw sa Sugbo niadtong DTI undersecretary, senador, bise presidente ug presidente pa ko.  Pasayloa nga di na kong kaduaw ninyo kay hapit na ko nila ibta gikan diri sa nindot kaayo nakong kuwarto sa St. Luke's Medical Center aron ibalhin sa Veterans Memorial Medical Center nga nanimahong uk-ok.
Pahinumoman mo nako sa kapin sa milyon ka boto nga mayoriya nga inyong gihatag nako niadtong 2004 (dako hinuon kog gasto kay hapit tanang kandidato akong gigastohan).  Pero samang mayoriya inyong gihatag sa laing kandidato pagka presidente sa 2010.  Siya karoy nagdaugdaog nako.  Maong nagsuwat ko pagpahibawo nga balimbing mong dagko!

-o0o-

Nagsuwat sab ko aron pagklaro nga way bisan usa sa inyong mga politiko, nga kaniadto sipsip kaayo nako ug sa akong pamilya, ang niduaw ug nangumusta.  Nahadlok tingaling makit-an o mahibaw-an sa mga naglingkod ron sa Malakanyang.  Labaw pa silang balimbing!
Kay wa pa man ko kuhaig cellphone ug internet, akong nahibaw-an nga gibuhi sa bag-ong Ombudsman ang karaan nang mga kaso sa gikuwestiyon nga mga transaksiyon sa Sugbo nga giyak-an ni Merci Gutierrez (kon nahibaw-an pa nako nga labihan diayng talawana, maayo pag lain akong gitudlo).  Di layo ang kahigayonan nga maposasan ang mga hingtungdan.  Ngadto nilang tanan, mirisi!

-o0o-

Nagpabilin hinuong matinud-anon ang mga opisyal sa simbahan.  Silay labing unang nituo nga grabe akong sakit (bisan gibisto sa naapiki nakong mga doktor ngadto sa Pasay City Regional Trial Court nga maayo na ko).  Silay dagko kaayog tingog nga palargahon ko (bisan nabisto nang sipyat sa amaw nakong abogado nga kuwang diayng among requirements).  Ug silay labing unang nidason nga i-house arrest lang ko.
Wa gyod diay maanugon ang binilyon ka pesos nga pundo sa PCSO.  Bahala na nga ang uban nahibaw-an nga namalit og luhong mga sakyanan.  Mas daghan ang nahatagan nako og mas dagko nga naghilumhilom lang.  Ginoo na lay bahala nila.

-o0o-

Pahinumdom sab sa dagko nakong proyekto.  Apil nang North Coastal Road sa Paknaan (wa hinuon kapusli tungod sa binuang nga rerouting sa Mandaue) ug decorative lampposts (anugon wa kaapil og pirma si Tommy Osmeña).
Nahibawo kong may makabasa ini nga hasulon sa konsiyensiya.  Ug mahuwasan sa amnesia nga puwerteng daghanang pabor nga akong nahatag nila.  Tagsatagsa lang mog duaw kay mas apiki akong kuwarto sa Veterans.  Istoryahan nato nga nasakpan gyod diay ni KC si Piolo sa kuwarto.  Hangyo:  Ingna nang politiko sa Sugbo nga ganahanng magkanta-kanta nga ayaw paduawa.  Kay tingalig matinuod ang giimbento nga Elena Bautista-Horn nga "Oplan Put the Little Girl to Sleep."
Nagmingaw,
Gloria
(Dinasig sa Professional Heckler)  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 2, 2011

Unli nga bakak


Kon tuohan ang pangangkon sa kampo ni kanhi presidente Gloria Arroyo nga dunay mga hulga batok sa iyang kinabuhi, tigpaminaw sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya! nisugyot nga ang labing haom nga pahimutangan niya di ang St. Luke's Medical Center.  Ni ang iyang bay sa La Vista Subdivision sa Quezon City.
Kon dili ang Southern Police District (SPD) headquarters nga dunay hurisdiksiyon sa Pasay City, diin nahimutang ang korte nga mohusay sa iyang kasong electoral sabotage, ug sa Taguig City, nga maoy nahimutangan sa iyang kinaham nga tambalanan.  Kay 24 oras matag adlaw ug pito ka adlaw matag semana nga dunay mga polis nga magbantay niya.

-o0o-

Apan nakit-an ni Pasay City Regional Trial Court Jesus Mupas nga ang kuwarto nga gi-andam sa SPD alang ni Arroyo--nataoran na tuod og bag-ong aircon, nabag-ohan na tuod og pintal ug napalitan na tuod og mas hunulhunol nga higdaanan--way iyang kaugalingong pansayan.  Bisan unsa pay imong tan-aw ni Arroyo, mouyon tingali kang Mupas nga di makiangayon nga paipunon si Arroyo sa kumon nga pansayan sa mga polis ug mga piniriso sa SPD.
Maong way nisupak sa napilian ni Mupas nga balhinan ni Arroyo:  Ang Veterans Memorial Medical Center (VMMC).  Bisan si Arroyo maglisod pagbalibad.  Kay ang VMMC man ang iyang gipahimutangan ni kanhi presidente Joseph Estrada niadtong siya pag nagtungkawo sa gahom.

-o0o-

Salamat na lang nga si Mupas wa ma-influencia sa bisan unsa na lang nga mga pangangkon sa mga turutot ni Arroyo.  Sa iyang sala nabisto nga di tinuod nga himatyon si Arroyo, nga maayo na diay ang iyang panglawas, ug nga di gani diay angayng magpabilin sa tambalanan.
Klarong gitumong paglibog ni Mupas ang pagdalidali pagpaggawas ni Elena Bautista Horn, ang gikaintapan nga tigpamaba ni Arroyo, sa giingon niyang "Operation Put the Little Girl to Sleep."  Naggusbat na pag-ayong kaligdong nilang Horn ug sa iyang amo nga nahimong lang hinuong kataw-anan ang labing uwahi nilang pangangkon.

-o0o-

Ang siyam ka tuig nga pamunoan ni Arroyo nabulit sa pamakak--gikan sa pagpasiugda sa higanteng maniobra pagpalagpot ni Estrada sa Malakanyang sa 2001, sa iyang panumpa nga di modagan sa 2004, sa iyang pagsabotahe sa piniliay batok ni anhing Fernando Poe Jr., hangtod sa tanang eskandalo nga iyang giluto sa palasyo hangtod sa kataposang mga gutlo sa iyang pamunoan sa 2010.
Tukma kaayo nga samang way kukaikog nga pamakak ang padayon niyang gikapyotan karong nawagtang na sa Malakanyang.  Gipakaingon tingaling Arroyo ug sa iyang mga turutot nga labihang bugoa na lang gyod sa katawhang Pilipinhon.  Nga human nila tikasi, kawati, abusohi, pahimusli ug yatakyataki sud sa siyam ka tuig, magpatara, mangiyugpos ug magyanguyango lang gihapon pagpaabot sa mosunod pa ug way kinutoban nila nga pagpanikas, pagpangawat, magpangabuso, pagpahimus ug pagpanamastamas.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 1, 2011

Husay ni Bonifacio



Niang kabahin sa testimoniya ni Andres Bonifacio sa court martial nga giduma nilang Koronel Pantaleon Garcia ug Major Lazaro Makapagal niadtong Mayo 4, 1897 sa Naic, Cavite nga nisilot niya og kamatayon sa pasangil nga naglaraw paglumpag sa gobyerno ug pagpapatay ni Emilio Aguinaldo (ang kinatibuk-ang transcript gimantala ni Teodoro Kalaw niadtong 1926):
"Ang mga sundawo niabot sa bay nga akong gipuy-an (sa Limbon, Indang, Cavite).  Ang ilang pangu (si Koronel Agapito Bonzon) nananghid nga makigsulti nako.  Nisaka siya sa hagdanan ug nipasabot nga gisusi nilang mga huhungihong nga ang akong mga sakop mobanhig nila.

-o0o-

"Pagkakita niya nga ang akong mga sakop nagpabilin sa ilang mga bay, nangayo siya og pasaylo.  Ako siyang gipasaylo ug gipasanginlan ang mga kaaway nga maoy nangintriga.  Nagsawo mig kaon ug dihang nanamilit ako siyang gipabawonan og pipila ka kahang sigarilyo.

"Human sa pila ka gutlo, gipahibawo kong gilibotan sa mga sundawo ang akong mga sakop, way usa nilang gipabiya ug gisakmit ang mga armas sa mga nibiya.  Gisiksik ang kabalayan ug gidakop ang mga magamit nga saksi.  Akong gipasusi ang kasayuran.  Nagpada ko og tulo ka mensahero, silang Kapitan Martin sa Silang, Santos Nocom ug pagka alas-10 sa gabii si Dorong Puti.  Giingnan sila nga di kinahanglang mopasabot ang mga sundawo.  

-o0o-

"Pagka sunod buntag, ang mga sundawo ni Koronel Yntong (Agapito Bonzon) nagpabuto og kalima ginamit ang Mauser.  Wa mobawos ang akong mga sakop.  Gisinggitan nako si Major Benito Torres nga way magpabuto kay ang mga sundawo among mga igsuon ug angayng magsabot ang mga opisyal sa duha ka pundok.

"Apan gitionan sa mga sundawo ang akong mga sakop ug gisiyagitan nga ang way uwaw nga "Supremo," nga nikawat sa ilang kuwarta, kinahanglang moatubang nila.  Akong giduol ug gigakos ang mga sundawo ug giingnan,  "Akong mga igsuon, wa koy gihimo nga pakauwaw ug wa manghilabot og kuwarta."

"Nagpabuto ang sundawo nga gisugo sa usa ka major.  Ang bala niagi sa akong abaga ug niigo sa dughan sa tawo sa akong luyo.  Nisinggit na sab ko, "Mga igsuon, tan-awa ang inyong gipatay.  Tagalog siya sama ninyo."  Wa sila maminaw, namusil hangtod nga natumba ko.  Giduol ko og opisyal ug gibunalan sa akong tutonlan.

-o0o-

"Si Koronel Yntong nipugos sa akong asawa pagkuyog niya sa bay nga way laing tawo aron pagbuong sa iyang kadungganan.  Salamat sa pagpugong sa ubang opisyal, wa matuman ang daotan niyang tinguha.

"Pag-abot namo sa Indang, ang major nisuway pagsakmit sa akong asawa, nga nag-atiman sa akong samad.  Salamat sa iyang pakiluoy ni Tomas Mascardo, nga naatol nga didto pagkahitabo, wa siya makuha.

"Mao ra ni ang akong ikasulti sa ngan sa Ginoo ug sa akong Yutang Natawhan.  Ang katawhan sa Limbon ug bisan ang mga opisyal ug mga sakop ni Koronel Yntong makamatuod sa akong gipanulti."