Arangkada of Leo Lastimosa for February 25, 2012

Bayaning Pilipino


Sa unang adlaw sa klase isip tinun-an sa medisina sa Cebu Institute of Medicine (CIM) sa Dakbayan sa Sugbo, si Roel Z. Cagape gipangutana sa iyang magtutudlo nganong mag-doktor siya.  Lahi sa kasagaran sa iyang classmates nga niangkon nga gusto silang mag-dato ug makahatag og haruhay nga kaugmaon sa ilang pamilya, si Roel niingon nga gusto siyang mobalik sa iyang lalawigan sa Sarangani aron makatambal sa labing kabos nga mga pasyente.

Gikataw-an si Roel sa iyang classmates.  Giingnan gani sa iyang magtutudlo nga mausab rang iyang panglantaw kon maglisod na pagtiwas sa medisina.  Dihang na-doktor na, sukwahi sa pasidaan sa iyang kaubanan, si Roel nibalik sa Sarangani ug nagsugod pagpanambal sa mga pasyente nga di kabayad niya.

-o0o-

Human sa 20 ka tuig, si Roel nagpabilin pa sa Sarangani.  Inay maghuwat sa labing nagkinahanglan nga mga pasyente, siya ang nikatkat sa kabukiran aron pagpangita ug pagtambal nila.

Tungod sa kalayo sa mga tambalanan gikan sa bukirang mga barangay, ug sa kakuwang sa sakyanan, ang mga pasyente gilukdo intawon sa ilang kaparyentihan.  Maong kasagaran di nang kaabot ang mga pasyente nga buhi, ug hastang mga naglukdo mamahimo na sang pasyente tungod sa grabeng kakapoy inig abot sa patag.  Mao ni nakaaghat ni Roel pagsugod sa "Ambulansiyang Kabayo."

-o0o-

Gipakaingon ni Ellen Nisperos nga igo nang iyang pagsilbing interpreter alang sa pipila ka bungol nga may kaso sa korte, subay ni sa proyekto sa ilang simbahan pagtabang sa katawhang may kakulian sa panglawas.  Hangtod nga namatikdan ni Ellen ang pagdaghan sa mga bungol nga gipamatay ug gipanglugos sa Malaybalay City, Bukidnon.

Gawas sa pagtudlo nila, si Ellen nakakita sa panginahanglan pagtukod og dormitoryo nga kapuy-an sa mga tinun-an aron nga mas luwas gikan sa mga tawong di kasabot ug magpahimus nila.  Napugos si Ellen pagpananghid sa iyang tinuod nga pamilya aron itingob ang panahon pagduma sa dormitoryo, pagtudlo ug pagsilbing tingog sa bungol niyang mga tinun-an.

-o0o-

Silang Dr. Roel Z. Cagape ug Ellen Nisperos duha lang sa mga gipasidunggan sa Gawad Geny Lopez Jr. Bayaning Pilipino Awards (Regional Level alang sa tibuok Kabisay-an ug Mindanao) niadtong Huwebes sa gabii sa ABS-CBN Broadcast Complex, sa Jagobiao, Mandaue City.
Ubang gipasidunggan mao silang Dr. Ramon G. Zarceno sa Iloilo City; Carlito "Karl" M. Gaspar sa Redemptorist Seminary, Cebu City; Rodelio "Waway" Linsahay Saway, Sr. sa Lantapan, Bukidnon; Joesie Abo-Abo Durango sa Cabadbaran, Agusan delo Norte; Zoilo Jayobo Pinongcos, Jr. sa Leganes, Iloilo; Rebecca G. Ouano sa Banilad, Cebu City; Nelly Tabor Mantac sa Matalam, Cotabato; ug Noaima D. Dimangadap-Metmug sa Kalawi, Lanao del Sur.
Taliwa sa naghitak nga mga eskandalo sa pagpahimus ug pangurakot, sabyag sa lab-as nga tubig ang mga sugilanon sa mga Bayaning Pilipino.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 24, 2012

Cuevas ug Enrile


Hangtod karon, daghan pang nahibung sa desisyon ni Senate President Juan Ponce Enrile pagbabag sa testimoniya sa opisyal sa Philippine Airlines mahitungod sa daghang pabor nga padayong gipahimuslan ni Chief Justice Renato Corona ug sa iyang asawang si Cristina gikan sa PAL samtang nag-ung-ong sa Korte Suprema ang kaso sa kompaniya sa negosyanteng si Lucio Tan.
Ang House Prosecution Panel niingon nga sukwahi ni sa pagtugot ni Enrile sa ilang mga ebidensiya nga wa direktang mahisguti sa Article 2 sa kasong impeachment.  Ang mga abogado ni Corona niingon nga gipul-an na si Enrile sa pag-abuso sa prosekusyon sa "liberality" sa impeachment court.

-o0o-

Duna koy itanyag nga katin-awan sa makapahibung nga pagbalitok ni Enrile sa ilang nasugdan nga pagdawat sa tanang ebidensiya nga makatabang sa senator-judges paghusay sa mga pasangil batok ni Corona.  Nikalit lang og kasuko si Enrile sa prosekusyon dihang sunudsunod nga nabisto ang tinuod niyang edad:

• Gisukmatan niyang Sugbuanong private prosecutor nga si Arthur Lim kon nagtuo bang gi-angu-ango na siya sa pangedarong 88 human nakalimot nga maoy nagsugo sa opisyal sa Bank of the Philippine Islands pagtugyan og mga dokumento, dihang gisubli ang transcript sa husay napamatud-an nga sakto si Lim; ug
• Gikasab-an niyang batan-ong House prosecutor, si Sherwin Tugna, sa pagtawag sa "sunod" nilang saksi sa Article 3 kay niinsistir nga "una" to nilang saksi, human sa pila ka gutlo napamatud-ang sakto si Tugna.

-o0o-

Wa pa gani kabuylo sa pagsaulog silang Lim ug Tugna sa ilang kadaogan batok ni Enrile, namatikdan nga mas taas nang tingog ni Enrile, mas masuk-anon nang iyang sinultihan ug mas kusog nang hapak sa gavel.  Timaan na diay to sa iyang pagpul-ong sa Article 3.
Dihang gibalibaran ni Enrile ang testimoniya ni PAL Vice President Enrique Javier, wa niya tuguti si Tugna sa pagpasabot sa iyang baruganan.  Dihang nitabang pagpasabot si Lead House Prosecutor Niel Tupas Jr., gisalikway sab siyang Enrile ug gitawag na hinuon ang Article 3 nga "basura."

-o0o-

Sa mga sipyat ni Enrile, gidasonan siyang retired justice Serafin Cuevas.  Ambot nag-ulug-ulog ba lang, o managsama gyong nakalimot, gipasaligan ni Cuevas si Enrile nga wa siya mangayo og mga dokumento sa BPI ug nga si Javier ang unang saksi sa Article 3.  Dihang napamatud-ang sayop si Enrile, wa nay tingog si Cuevas, bisan ek na lang.
Bisan sa mga pasidungog sa iyang katakos ug kalantip, si Cuevas dunay iyang bahin sa mga bulilyaso.  Iyang cross examination ni BIR Commissioner Kim Henares nakabisto ug nakabasura sa ilang plano pag-usab sa statement of assets, liabilities and net worth (SALNs) ni Corona ug si Cuevas ang nitanyag pagkuha sa tanang bank records ni Corona sa BPI, nga iyang gidalidali pagbakwi human tawgi ni Corona.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 23, 2012

Mas maayong sulbad


Bisan nagkayamukat ang pagpatuman sa orihinal nga Pantawid Pasada Program, ang paghatag og fuel subsidy ngadto sa mga drayber sa public utility jeepneys (PUJs) ug tricycles sa niaging tuig, gipahibawo sa Malakanyang ang pagpatuman sa ikaduhang hugna sa programa karong buwana.  Kay wa may gipahibawo nga bisan unsang kausaban sa mga lagda, may sukaranan ang kahadlok nga samang kaguliyang ang masinati karong tuiga.
Maong mabanhaw na sab ang mga pangutana kon nagtinguha ba gyod ang pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino pagtabang sa transport sector, nga maoy direktang naigo sa way hunong nga pagsaka sa presyo sa lana.  O gusto lang makapanagang nga wa sila magpatara sa krisis sa lana.

-o0o-

Bisan morag puol na, apan kay gibungulbungolan man sa Malakanyang, tuguting among balikon ang mga buslot sa programa nga nakapatumaw sa pagduda kon pagtabang ba sa PUJ ug tricycle drivers ang tuyo sa Pantawid Pasada:

• Gamay rang subsidy (P1,050 sa matag PUJ driver ug P150 sa matag tricycle driver) apan hasol ug langayng makuha;
• Dagkong dakbayan ug kalungsoran ray may kahimanan pagbasa sa smart cards, nga maoy agian sa subsidy, busa maglaway lang intawon sa benepisyo ang mas tabanganan unta nga mga drayber sa hilit nga mga dapit; ug
• Ang gipanghatagan sa smart cards mao ang operators, nga ang pipila wa motugyan sa benepisyo sa ilang drivers.

-o0o-

Ang Department of Energy (DOE) nipahibawo nga nasudlan na og kuwarta ang 1,200 ka smart cards.  Gipasabot sa DOE nga anam-anam ang pagpasud sa kuwarta pinasikad sa kataposang numero sa license plate numbers gikan sa 0 ngadto sa 9.
Sama sa naandan, hanap ang pahibawo sa DOE.  Lukop nasud bang pagpasud sa kuwarta?  O magsugod lang gihapon sa Metro Manila ug pila pa ka buwan gikan karon modagayday sa Sugbo ug ubang mga lalawigan?  Maong nahadlok ko nga, sama sa niaging tuig, mahurot na sang krudo sa mga drayber pagsusi nasudlan na bang ilang cards o wa pa ba.

-o0o-

Makumbinser lang ni Presidente Aquino ang katawhang Pilipinhon nga lunsay ang iyang tinguha pagtabang sa mga naigo sa krisis sa lana kon usbon ang salikwaot nga pagtuo nga ang PUJ ug tricycle drivers ray biktima.  Gawas sa transport sector, igo ang tanan, apil nang mga mag-uuma ug mga mamumuo, nga maoy kinabag-an sa populasyon, kay ang kamahal sa lana nisangpot sa pagsaka sa presyo sa inadlawng palaliton ug paghiyos sa tinuorayng bili sa inadlawng kinitaan.
Sa ato pa, mas kapanalipdan ang katawhan sa krisis sa lana pinaagi sa pagsubli sa hingpit nga kagawasan sa mga kompaniya sa lana pagpaburot sa ilang ginansiya ug sa pagpaburot sa expanded value added tax nga makolekta sa gobyerno sa matag saka sa presyo sa matag litro sa lana.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 22, 2012

Nanghuy-ab ni Enrile


Si Senate President Juan Ponce Enrile nakalimot sa iyang trabaho isip presiding officer sa impeachment trial.  Si Enrile nakalimot nga si Chief Justice Renato Corona ang ilang gihusay.  Gipakaingon ni Enrile nga siya pa gihapon ang berdugo sa martial law nga mahimong mangespiya sa bisan unsang misteryo nga makadapit sa iyang pagtagad.
Nga maoy usa sa posibleng katin-awan nganong nikalit lang paghukom si Enrile nga siya ray mangutana sa ilang gipatawag nga mga opisyal sa Philippine Savings Bank (PSBank) sa unang duha ka takna sa husay niadtong Lunes.  Gipasal-ot lang niya og kadiyot si Senador Miriam Defensor Santiago.  Nga, sama niya, napakyas pagpugong sa higanteng panghuy-ab sa salida.

-o0o-

Gilamian pag-ayo si Enrile sa iyang pagsukitsukit nga human siya nahutdan og pangutana ni PSBank Katipunan Branch Manager Anabelle Tiongson, gipapuli niya sa witness stand ug gisunod paggaling ang PSBank President Pascual Garcia III.  Alang ni Enrile, labaw siya sa ubang senator-judges nga may limitasyon sa oras sa ilang mga pangutana ug mga diskurso.  Tuod man, way bisan usang nangahas pagbaraw ni Enrile.  Napugos lang si Enrile sa kasamtangang pagputol sa duka niyang salida sa labing menos duha ka higayon, kanus-a gidudahang nituman siya sa sugo sa lawas.
Dihang nakabantay sa kataas na sa oras nga iyang nausik, napugos si Enrile pagpasabot nga ang iyang mga pangutana motukas sa misteryo sa tinubdan sa dokumento nga gisumiter sa prosekusyon pagpa-supina sa dollar accounts ni Corona.

-o0o-

Gipakaingon ni Enrile nga natuman ang iyang tahas dihang niangkon si Pascual nga gi-audit sila sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) ug Anti-Money Laundering Council (Amlac) gikan sa Oktubre hangtod sa Disyembre 2010 ug nga ang representante sa Amlac, si Jerry Leal, nangutana mahitungod sa bank account ni Corona sa Katipunan Branch.
Haskang lipaya sa mga abogado ni Corona.  Kon kapamatud-an ni Enrile nga ang Amlac ug di "small lady" ang tinubdan sa dokumento, kapasanginlan ang pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino nga nigamit na sa kinatibuk-ang puwersa sa gobyerno paggukod sa iyang kaatbang.

-o0o-

Wa pa ganing kasugod pagsaulog ang mga dumadapig ni Corona, napawong dayon.  Kay, sa way hikuhiko, gipasabot sa BSP nga ang ilang audit wa mangayo ni hatagi og bank accounts ni Corona ug nga si Leal igo lang nagpakisayod nganong wa maapil si Corona sa listahan sa PSBank sa politically exposed personalities (PEP).  Gawas pa, ang audit gihimo kapin sa tuig sa wa pay naghisgot sa impeachment ni Corona.

Sa kataposan, nakapadayon nang husay sa merito sa kaso.  Apan napandol ra sab dayon.  Kay si Enrile, 88, nakalimot nga siya diay nagsugo pagpakita sa mga dokumento sa bank accounts ni Corona sa Bank of the Philippine Islands.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 21, 2012

Gapos sa SALNs


Sa di pa molampos silang Chief Justice Renato Corona ug iyang agawon nga si kanhi presidente Gloria Arroyo paglipat sa katawhan, angay natong hinumdoman ang napakita nang mosunod nga buslot sa statement of assets, liabilities and net worth (SALNs), nga gitagoan ni Corona hangtod napugos sa senator-judges ang clerk of court sa Korte Suprema pagtahan nila:

• Tanang SALNs ni Corona wa maglakip sa pirma sa iyang asawa nga si Cristina, bisan klarong may luna alang ini;
• Pipila ka SALNs ni Corona wa maghisgot nga nagtrabaho sa gobyerno ang iyang asawa sa katuigan nga si Cristina gitudlo ni kanhi Arroyo sa John Hay Management Corporation; ug
• Ang SALNs wa maglakip sa mga yuta ug kabalayan nga iyang napalit.

-o0o-

Karong naablihan nang peso bank accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank (PSBank) ug Bank of the Philippine Islands (BPI), nabisto sang dakong kang-a tali sa cash in bank nga gideklarar ni Corona sa iyang SALNs ug sa aktuwal niyang mga deposito sa duha ka bangko:  P3.5 milyones sa SALN sa 2010 ug P31.75 milyones sa lima ka peso accounts sa BPI ug lima ka peso accounts sa PSBank.
Wa pa ni labot sa dollar accounts sa PSBank nga nasupinahan apan di pa maablihan sa Senado tungod sa temporary restraining order sa labawng hukmanan nga giingong may $700,000 ug sa laing dollar account sa laing banko nga may $300,000.

-o0o-

Nakakuha pa gyod og bonus ang House Prosecution panel:  Laing tulo ka peso accounts ni Corona nga gi-boluntaryo pagpahibawo sa presidente sa PSBank nga si Pascual Garcia III, may deposito nga P32.6 milyones, nga pulos gitak-opan ni Corona niadtong Disyembre 12, 2011, ang adlaw sa pagka-impeach niya sa House of Representatives.
Nakamatngon sa kakadudahan sa lihok ni Corona, iyang mga abogado nidalidali pagpasabot nga ang tinuod nga tag-iya sa kuwarta mao ang Basa-Guidote Enterprises nga gipanag-iya sa iyang asawa.  Nga nakapahagbong nila sa laing gahong.

-o0o-

Nganong gibutang man sa ngan ni Corona ang kuwarta nga di iya?  Nganong nisugot man nga maoy mohupot sa giingong kuwarta sa korporasyon nga hagbay rang giwagtang sa Securities and Exchange Commission?  Iya man o sa kompaniya sa iyang asawa ang P32.6 milyones, nganong wa man ideklarar ni Corona sa iyang SALN?
Niangkong mga abogado ni Corona nga may kasaypanan ang iyang SALNs.  Apan niinsistir sab nga gitugotan siya sa pagtul-id sa kasaypanan.  Klarong wa mahunghongi ni Corona ang iyang mga abogado nga may mga desisyon nang iyang Korte Suprema sa susamang mga kaso.  Nga ang mga sinumbong nga nangangkon nga nasayop sa ilang SALNs pulos gitaktak sa ilang puwesto sa gobyerno.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 20, 2012

Ginawongan ni Gloria


Si Chief Justice Renato Corona di na maoy nagkontrolar sa iyang kaugalingon.  Dihang nagdumili siya pag-resign human gi-impeach sa House of Representatives niadtong Disyembre 12, 2011, bisan sa daghan niyang tinagoan nga katigayonan ug ubang personal nga mga sekreto, si Corona nitahan na sa iyang kapalaran ngadto sa mas gamhanang mga tawo, kansang mga interes mapanalipdan kon magpapating siya sa katungdanan.
Ang mga diskurso ni Corona, nga mas kaamgid sa pangampanya sa nanggungis nang politiko kay sa ligdong nga mahistrado, di iya.  Ang gamhanang makinarya sa propaganda nga nakabuylo na paglubog sa mga isyu batok niya gipalihok sa mga niisip ni Corona nga kataposang babag sa ilang pagkadunot sa prisohan.

-o0o-

Si kanhi presidente Gloria Arroyo ang labing dakong pildero kon makonbikto si Corona sa impeachment trial sa Senado.  Kon mapalagpot si Corona sa katungdanan, wa nay makabaraw sa mga kasong plunder nga nag-ung-ong batok ni Arroyo.  Mahimong masakmitan si Corona sa ilegal niyang katigayonan, apan si Arroyo kinahanglang magpasakitsakit sa tanang higayon aron di mabalhog sa tinuod nga selda.
Maong si Arroyo, labaw ni Corona, ang determinadong nanglawgaw sa impeachment trial.  Gawas sa way kinutobang paglangaylangay sa husay, ginamit ang pipila ka itoy nga senator-judges, gisabwag pa gyong daghang libuglibog sa gawas sa husay.

-o0o-

Duha ang timaan nga ang makalilisang nga makinarya sa propaganda ni Arroyo ang naglihok karon alang ni Corona:

• Kasagaran sa mga linya sa propaganda gisunod ra sa nahalin nang mga linya sa niaging kampanya sa piniliayng presidensiyal--nga Hacienda Luisita ang ngan sa labing dakong inhustisya batok sa mga mag-uuma ug nga may depekto gyod sa pangutok si Presidente Noynoy Aquino; ug
• Kasagaran sa mga politiko, komentarista ug kolumnista nga nagpabuwa sa ilang baba pagbalaan ni Corona mao ra sab ang mga nibaligya sa ilang kalag kaniadto pagdupa sa matag nangalisbo nga transaksiyon ni Arroyo ug sa iyang mga kakonsabo.

-o0o-

Gawas nga pan-os nang mga linya ug wa nay motuo sa mga propagandista, dunay mas dakong problema ang kampanya pagpahumot ug pagluwas ni Corona:  Si Corona sama ni Arroyo wa mopahibawo sa labing baho niyang mga sekreto.  Mga turutot ni Arroyo niadto nagkapuliki sa nagsunudsunod nga Hello Garci, fertilizer, NBN-ZTE, Jose Pidal, poll automation ug ubang eskandalo, samang mga turutot nagkarakara karon pagtabon sa bag-ong bank accounts ug mga transaksiyon nga kalit lang mabisto.
Ngadto sa mga sinuholan:  Wa pa ba mo pul-i og pamakak?  Wa pa ba mo mauwaw nga hagbay rang gisalikway sa kinabag-an sa katawhan?  Palabihon ba lang gihapon ang kuwarta kay sa kamatuoran?  Ug hangtod kanus-a man nga magpaugat pagpabilin sa sayop nga bahin sa kasaysayan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 19, 2012

Sumbalik ni Corona

Si Chief Justice Renato Corona, sama ni Presidente Noynoy Aquino, di ganahang magpatara samtang nagpadayon ang impeachment trial sa Senado.  Usa ka adlaw human nideklarar si Aquino nga di na kasaligan ug angayan nang palagputon si Corona sa katungdanan kay napamatud-an na sa prosekusyon nga namakak sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), nisumbalik si Corona pinaagi sa pagluwat sa mosunod nga mga demanda:

• Ipakita ug ipasabot sab ni Aquino ang kinatibuk-an niyang SALNs ug bank accounts;
• Ipakita ug ipasabot sab ni Aquino ang iyang psychological records; ug
• Ipasabot sa kabataan nganong gihukman na siyang Aquino bisan wa pang katubag sa mga pasangil batok niya.

-o0o-

Angayng pahinumdoman si Corona nga siya ang sinumbong sa impeachment trial ug dili si Aquino; nga, sama sa ubang magbubuhis, gawasnon siyang mopasaka og impeachment complaint batok ni Aquino sa House of Representatives; ug nga, lahi niya, wa tagoa ni Aquino ang iyang SALNs sukad sa kongresista ug senador pa siya.

Angay sang pahinumdoman si Corona nga isyu sa kahimtang sa panghunahuna ni Aquino natuki na atol sa kampanya ug gibasura sa mga botante sa niaging piniliayng presidensiyal.  Mas makatabang sab niya kon mapangutana sa mga abogado unsay gidangatan sa kandidatura ni Senador Manny Villar naghimuhimo ang iyang kampo og pekeng psychological report ni Aquino.

-o0o-

Mas dako og angayng ipasabot si Corona ngadto sa kabataan.  Labi na sa iyang kaugalingong mga anak.  Diin man gikan ang dakong katigayonan nga iyang gipakaon nila ug gipamalit og yuta ug kabalayan alang nila?  Nganong gikan sa 2002 hangtod sa 2010 nagsige man siya og pamakak sa iyang kabtangan?
Sa pikas nga bahin, si Aquino, sama sa ubang magbubuhis, gawasnon nga mopadayag sa iyang baruganan sa nagpadayong impeachment trial.  Ang pagdili sa pagtuki sa merito sa kaso gipahamtang lang batok sa senator-judges ug mga abogado sa depensa ug prosekusyon.  Kon gawasnon si Coronang maghilak-hilak nga inosente siya, nganong hikawan man sa samang katungod ang mga sukwahi og baruganan?

-o0o-

Sukwahi sa pangangkon ni Corona nga andam siyang motubag, pulos pagtabon ug paglangay-langay ang iyang gihimo.  Gibabagan sa iyang mga abogado ang pagpagawas sa iyang SALNs, sa mga titulo sa yuta ug kabalayan, income tax returns (ITRs) ug bank accounts.  Nilampos gyod gani paggamit sa Korte Suprema aron di maablihan ang iyang dollar accounts.
Taphaw ang iyang mga tubag:  Dako silag kabilin, dakog natigom sa niaging 40 ka tuig ug ang tanang katigayonan bunga sa ilang kakugi.  Kon mao, nganong nagdumili man pagbutang sa tanang kabtangan sa iyang SALN?  Ug kon tinuod nga labihang datoa, nganong nanabi man sa iyang kaubanan nga wa siyay kuwarta ug si kanhi presidente Arroyo ang nagpatambal sa iyang bukubuko dihang mahistrado na sa Korte Suprema?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 18, 2012

Pagkumbinser sa 16


Alang sa pipila ka sakop sa House Prosecution panel sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona, may igo na silang ebidensiya pagkonbikto sa sinumbong.  Busa mahimo na silang mohunong pagpresentar og mga saksi ug ebidensiya pagmatuod sa Article 2, nga nipasangil nga namakak si Corona sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), sa wa nay pagtandog sa uban pang Articles of Impeachment.
Matod nila imposibleng kapanalipdan ni Corona ang higanteng kang-a tali sa iyang gideklarar nga cash in bank sa iyang SALN nga P3.5 milyones ug sa aktuwal niyang peso deposits nga P31 milyones (bisan di na maablihan ang dollar accounts nga gikatahong may deposito nga $1 milyon).

-o0o-

Apan ang ubang prosecutors nipasidaan nga mahimong wa pang kaabot og 16 ka senator-judges (ang gikinahanglan nga ⅔ nga mayoriya) ang ilang nakumbinser pagkonbikto ni Corona.  Naglaom silang makahipos og mas lig-ong ebidensiya sa mosunod nga mga adlaw nga makapapas sa nagpabiling pagduda sa pipila ka senator-judges.
Matod ni House Deputy Speaker Lorenzo "Erin"  Tañada III, tigpamaba sa prosecution panel, nakatabang pagpalig-on sa ilang kaso ang kasayuran nga gi-boluntaryo sa Philippine Savings Bank nga may laing tulo ka peso accounts si Corona nga gitak-opan dihang gi-impeach siya sa House of Representatives niadtong Disyembre 12 sa niaging tuig.

-o0o-

Gipanghimakak ni Tañada ang pasangil sa mga turutot ni kanhi presidente Gloria Arroyo, nga klarong padayong gipalihok pagdupa ni Corona, nga si Bise Presidente Jejomar Binay ang usa sa target.  Kanhi presidential spokesperson Rigoberto Tiglao niingon nga kon si Associate Justice Antonio Carpio nay chief justice, sayon rang ipatigbabaw ang election protest ni Transportation Secretary Mar Roxas batok ni Binay.
Matod ni Tañada layo pang piniliay sa 2013 ug labi na sa 2016 aron makaduhig sa impeachment trial.  Masaligon siya nga silang Senate President Pro Tempore Jinggoy Estrada ug ubang mga alyado ni Binay ganahan sab nga mosusi sa kamatuoran.

-o0o-

Nikumpisal si Tañada nga naapil sab sila og kakugang sa ilang nahipos nga mga ebidensiya batok ni Corona.  Kay dihang gipa-supinahan sa Senado ang SALNs, mga titulo sa kabtangan, income tax returns (ITRs) ug bank accounts ni Corona, wa silay klarong kasayuran unsa kamapuslanon ang ilang mahipos.
Kay gilumloman pag-ayong Corona ang iyang SALN ug bank accounts.  Bisan ang Bureau of Internal Revenue (BIR) nakugang sa ilang nakaplagan sa ITRs ni Corona, sa iyang asawa, mga anak ug umagad.  Gipanghimakak ni Tañada nga nagpalaban sila sa dakong gahom sa Malakanyang pagkuha sa ilang mga ebidensiya.
Wa lang gyod tingali aso nga makumkom.  O may Ginoo lang gyong nagtan-aw nga di makatugot nga magpadayon ang mga binuang.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 17, 2012

Binay ug Corona


Kabahin sa desperadong mga lakang ni Chief Justice Renato Corona pagsalbar sa iyang kaugalingon sa nagpadayong impeachment trial mao ang pagbuwang sa mga kampo nilang Bise Presidente Jejomar Binay ug Transportation Secretary Mar Roxas, duha sa labing gamhanang mga pundok nga nagpaluyo sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino.
Naglaom sila nga kon hingpit nang mosilaob ang dugay nang nag-alintabo nga linigwatay nilang Binay ug Roxas, duha ka kadaogan ang ilang ma-iskor:  Gawas nga mas lisod nang kuhaon ang 16 ka boto nga mayoriya sa Senate Impeachment Court pagkonbikto niya; mapiang pa gyod ang pamunoang Aquino kon ang bise presidente mas apurado nang mopuli niya.

-o0o-

Si Corona mismo ang nagdagkot sa pabilo pagkumbinser ni Binay nga mas makaayo alang sa iyang politikanhong mga ambisyon kon magkonsabo sila.  Nipasangil si Corona nga tulo ka puwersa ang nagkahiusa pagtangtang niya:  Ang mahistradong nangambisyon pagpuli niya; ang napildeng kandidato pagka bise presidente nga nipasaka og protesta batok ni Binay; ug ang pamilyang naigo sa pag-apud-apod sa Hacienda Luisita ngadto sa mga mag-uuma.
Klarong iyang gitumbok silang Senior Associate Justice Antonio Carpio, Roxas ug ang pamilyang Aquino.  Gipasidan-an niya si Binay nga silang Carpio ug Roxas ang labing dagkong hulga sa iyang damgo nga mag-presidente sa 2016.

-o0o-

Ang "script" ni Corona nga giwarawara sa mga turutot sa iyang bosing nga si kanhi presidente Gloria Arroyo ngadto sa tanang gustong maminaw:

• Kon mataktak si Corona, segurong itudlo ni Aquino si Carpio isip chief justice;
• Mas paspasan ni Carpio ang pag-irog sa protesta ni Roxas batok ni Binay;
• Mas sayon nang maniobrahon ni Carpio, isip pangu sa presidential electoral tribunal, ang pagpapas sa 730,000 ka boto nga mayoriya ni Binay batok ni Roxas; ug
• Kon si Roxas nay bise presidente, mas tungason ang kahigayonan nga si Binay ang makapuli ni Aquino sa 2016.

-o0o-

Kon tuohan si kanhi senador Ernesto Maceda, nikubit na si Binay sa "script" ni Corona.  Gipahibawo ni Maceda nga modagan pagka senador ubos ni Binay sa piniliay sunod tuig silang Chiz Escudero, Loren Legarda, Gringo Honasan, Koko Pimentel ug Jack Enrile, anak ni Senate President Juan Ponce Enrile; ug gipilian nga mamahimong runningmate ni Binay mao silang Jinggoy Estrada, Bong Revilla ug Escudero.  Ang tanang ginganlan ni Maceda pulos nipabor sa temporary restraining order sa Korte Suprema pag-abli sa dollar accounts ni Corona.

Kon magkakonsabo gyod, magkabulingit si Binay uban ni Corona nga namakak sa iyang katigayonan ug mahimong mosunod sa gidangatan sa mas kawatang bosing ni Corona.  Mas makaayo alang ni Binay ang pagbarug batok sa pangurakot ug pagsandig sa dakong bentaha nga siyay incumbent batok ni Roxas sa ilang panagbangga upat ka tuig gikan karon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 16, 2012

Lipatlipat ni Corona


Gi-impeach si Chief Justice Renato Corona sa House of Representatives ug nag-atubang karon sa impeachment trial sa Senado tungod sa pasangil nga nangurakot siya sa katungdanan, nitago ug namakak sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), nagtipig og ilegal nga katigayonan ug nidapig sa iyang katungdanan aron pagpanalipod sa mga interes ni kanhi presidente Gloria Arroyo.
Apan kon imong paminawon ang nagpatuong mga eksperto sa balaod mas mahinungdanon alang nila giunsa pagsuwat ang articles of impeachment, unsa kasuhito sa mga lagda ang House Prosecution Panel, di si Corona ray namakak sa iyang katigayonan ug niburot sab pag-ayo ang kabtangan ni Presidente Noynoy Aquino.

-o0o-

Mas gihatagan nila og dakong pagtagad ang pagpangita sa small lady nga giingon sa prosekusyon nga nihatag nila sa dokumento sa dollar accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank ug kon peke ba gyong dokumento, suma sa pasangil sa taga PSBank, bisan nitakdo ang lima ka peso account numbers ug lima ka dollar account numbers.
Gipasanginlan nila ang prosekusyon nga nagsalig lang sa mga supina sa Senate Impeachment Court paghipos sa dakong bahin sa ilang mga ebidensiya sa way paghatag og kredito nga bisan sa kabanga sa prosecutors napakita ang SALNs, mga titulo sa kabtangan, income tax returns ug bank accounts ni Corona.

-o0o-

Ang labing direkta nga tubag sa nagbuntaog nga mga ebidensiya batok niya naggikan ni Corona mismo.  Sa iyang sinuwat nga pamahayag karon lang semanaha, giangkon ni Corona nga nakapanunod siya ug ang iyang asawa og dakong bay maoy hinungdan nga dako ang ilang natigom nga kuwarta sa niaging 40 ka tuig.  Sa way paghatag og tukmang kantidad ni dugang detalye, gitataw ni Corona nga ang ilang katigayonan bunga sa matinud-anon nga paningkamot nilang magtiayon.
Wa na maghisgot si Corona sa iyang orihinal nga pangugat nga lima ray iyang kabtangan.  Wa sab mopasabot si Corona sa dakong kalainan sa iyang SALN, mga titulo sa kabtangan ug ITRs.

-o0o-

Atong nasaksihan sa nagpadayon nga impeachment trial ang way kinutoban nga paglikay-likay ug paglipat-lipat.  Kay lisod mang panalipdan ang nabisto nga pamakak ni Corona sa iyang kabtangan, nilikoy na lang ang mga tigdupa niya, apil nang pipila ka senator-judges, pagpalusot nga di monopoliya ni Corona ang pagkasayop sa SALNs ug nga ang bisan unsang kasaypanan mahimong makurhian.
Naa ra nato kon magpalipat ba.  O motutok sa tinuod nga isyu sa nagpadayong impeachment trial nga mao ang kahaom ni Corona sa pagpabilin sa katungdanan.  Kon makonbikto, di ilhong kriminal, di mapriso ug di makamulta si Corona.  Igo lang siyang tangtangon.  Aron nga makalingkawas ang Korte Suprema ug ang hukmanan sa nasud gikan sa nangalisbo niyang liderato.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 15, 2012

Duha ka sayop


Ang sayop di matul-id pinaagi sa paghimo og laing sayop.  Sayop ang pagpanghilabot sa Korte Suprema sa pagsupina sa Senate Impeachment Court sa dollar accounts ni Chief Justice Renato Corona sa Philippine Savings Bank.  Nisamot pagburot ang sayop tungod sa pagtahud sa mayoriya sa senator-judges sa temporary restraining order (TRO) nga giluwatan sa labawng hukmanan.
Bisan sa pasalig ni Senate President Juan Ponce Enrile nga panalipdan ang supina atubangan sa Korte Suprema, gipaubos sa Senado ang iyang kaugalingon sa pagsubli sa laing institusyon.  Gibudhian sa 13 ka senador ang mandato sa konstitusyon nga iya sa Senado ang bugtong gahom paghusay sa mga kaso sa impeachment.

-o0o-

Inay pahinumdoman ang Korte Suprema nga wa silay labot sa impeachment trial, labi na kay ang ilang pangu nga si Chief Justice Renato Corona ang sinumbong, niduko silang Enrile ug kaubanan aron kalikayan ang panagbangga sa duha ka institusyon.  Igo ba ning sukaranan sa pagtahan sa eksklusibong gahom sa impeachment court?
Kon--simbako, layo ra to, tabukon og pito ka lawod--mahigam ang labawng hukmanan ug moluwat na sab og TRO batok sa impeachment trial mismo, nga maoy gipangayo sa petisyon ni Corona, unsaon man pag-insistir sa impeachment court sa pagpadayon?  Nga ang 13 ka mga senador nitangtang na mang daan sa ilang hagunghagong?

-o0o-

Usa sa lig-ong mga argumento nga magamit sa Senado atol husay na unya sa Korte Suprema mao ang sukaranan ni Associate Justice Antonio Carpio sa iyang pagsupak sa pagluwat og TRO batok sa pagpaabli sa dollar accounts ni Corona.
Matod ni Carpio ang mga pagdili sa Foreign Currency Deposit Act of the Philippines (Republic Act No. 6426) nasapawan na sa mas bag-ong balaod, ang Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees (Republic Act 6713) nga nagmando nga ang mga opisyal ug mga kawani sa gobyerno dunay obligasyon sa pagpakita sa ilang kabtangan ug ang publiko may katungod pagpakisayod sa ilang kabtangan.

-o0o-

Salamat nga way senador nga nidason sa lain na sang tagawtaw ni Senador Miriam Defensor Santiago nga hingpit nang pahilumon ang mga sakop sa media ug ang publiko sa pagtuki sa nagpadayon nga impeachment trial.
Kay gawas nga lisod ipatuman, unsaon man sa Senado pagpaminaw ang tanang sibya sa radyo ug telebisyon ug pagbasa ang tanang pamantalaan ug blogs, Twitter, Google+ ug Facebook updates sa internet mahitungod sa impeachment trial, di sab mahimong lugpitan ang katungod sa katawhan sa pagpanginlabot pinaagi sa media sa way pagbuong sa tinuorayng katuyoan sa impeachment trial, nga gituyo sa konstitusyon nga mamahimong politikanhong proseso aron ang mga magbubuhis makapaningil sa dagkong mga opisyal sa gobyerno nga di madutlan og ordinaryong mga kaso.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 14, 2012

Pagkahagsa ni Corona


Ang tinuoray nga tuyo sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona sa pagsul-ob og puwa, pagpatawag og kinalit nga press conference niadtong Dominggo sa gabii ug pagpasangil nga manghatag ang Malakanyang og P100 milyones matag senador aron pagsalikway sa temporary restraining order (TRO) sa Korte Suprema batok sa pag-abli sa dollar accounts ni Chief Justice Renato Corona, mao ang paghilo sa panghunahuna sa publiko.
Labaw sa paghudlat nang daan sa senator-judges, nga ilang gilaoman nga managana na pagbasura sa TRO sa kahadlok nga dudahan nga nakadawat sa giingong suburno gikan sa palasyo, ang kampo ni Corona desperadong nanglabay og lapok pangiyawat nga may mopilit ug magkabulingit.

-o0o-

Kay si Corona wa nay kapilian.  Nahagba siya sa higanteng mga buslot sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Ang iyang gilistang yuta ug kabalayan wa motakdo sa mga titulo sa Land Registration Authority (LRA) ug sa income tax returns (ITRs) sa Bureau of Internal Revenue (BIR):  Lima ray iyang giangkon apan 45 ang nalista sa LRA ug 24 ang mapamatud-an sa House prosecution panel.

Bisan ang kuwarta sa bangko nga iyang giangkon nabiya sa nabisto niyang bank accounts:  P3.5 milyones ray iyang gideklarar sa SALN; apan P31 milyones ang peso deposits sa BPI ug PSBank ug giingong $700,000 ang dollar deposits sa PSBank.

-o0o-

Iya bang dasonan ang pasumbingay sa iyang abogado, si kanhi justice Serafin Cuevas, nga moangkon ug mangayo og pasaylo sa kasaypanan sa iyang SALN aron makurhian?  Apan unsaon niya pagpasabot ang dakong kang-a sa iyang giangkon ug sa aktuwal niyang katigayonan?  Ug sa pagbalikbalik niya sa dakong kasaypanan sud sa daghan uyamot nga katuigan gikan sa 2002 ngadto sa 2010?
Iya bang itug-an diin gikan ang iyang katigayonan?  Kon nakapanunod og dakong katigayonan sa iyang mga ginikanan ug mga ugangan, o kon nakadaog sa lotto, o kon naka-gordo sa negosyo, nganong wa man niya itug-an sa SALN?  Naatol ba lang nga niburot ang iyang katigayonan human gitudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa Korte Suprema?

-o0o-

Maong ang iyang kadangpan mao na lang ang labawng hukmanan.  Nga, kay wa man siya mo-resign ni mobakasyon, padayon niyang giduma.  Bahala na kon bakikaw nga ang iya ra sang suod nga kaubanan ang mohusay sa iyang gipasakang mga petisyon.  Ug bahala na kon kadudahan ang pagpanghilabot sa Korte Suprema sa impeachment trial nga, ubos sa konstitusyon, iya ra sa Senado.
Laing gihimo mao ang pagpangangin sa nag-ung-ong niyang kaalaotan.  Kay nalubong na man sa tunaan, nanglabay og lapok sa Malakanyang ug sa senator-judges.  Uban ang panghinaot nga may matsambahan ug makumbinser ang katawhan nga pulos sila nagkabulingit.  Desperado si Corona.  Hinaot mohunong nag kapyot sa mga institusyon aron mohagsa uban niya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 12, 2012

Halad sa Negros Oriental


Fuente Osmeña, Cebu City--Nagbunok ang uwan, kusog ang huros sa hangin, labihang tugnawa, mingaw ang rotunda.  Apan way pagkutat ang pagpangabot sa mga hinabang sa mga Sugbuanon alang sa mga biktima sa linog sa Negros Oriental.  Sukad niadtong Miyerkules sa hapon, kanus-a gilusad ang Kapamilya Relief Campaign, wa gyod magmingaw ang mga tolda ug gamayng luna nga gipahuwaman ni Cebu City Mayor Mike Rama namo.
Sa akong pagsuwat ini, niabot na og kapin sa P2 milyones ang mga hinabang nga among nadawat human lang sa upat ka adlaw nga kampanya.  Naglakip ni sa cash donations nga P1,120,042.25 ug mga pagkaon, tubig, tambal ug sinina nga mobalor og P1,065,862.50.

-o0o-

Mao ni labing paspas nga relief campaign nga among napasiugdahan sukad masukad.  Tungod tingali sa kaduol sa nahitaboan, o sa kadaghan sa mga may paryente nga naapektahan, o kay ang mga Sugbuanon nabiktima sab sa kusog nga tay-og niadtong Lunes sa udto.
Ang labing dakong hagit mao ang paghatod sa labing daling panahon sa mga hinabang ngadto sa mga biktima, latas sa naputol nga kadalanan ug nangaguba nga mga taytayan sa naigo nga mga dapit.  Gibahin namo og kaduha ang Negros Oriental:  Ang Tayasan, Ayungon ug kasilinganan gisilbihan sa ABS-CBN Central Visayas; samtang ang Guihulngan ug tapad nga mga lungsod giatiman sa ABS-CBN Western Visayas.

-o0o-

Usa ug tunga ka Kaoshiung buses nga mga hinabang ang among nakarga sa barko sa Philippine Navy sa pantalan sa Naval Forces Central (Navforcen) sa Lapulapu City niadtong Huwebes sa gabii.  Apan nadaot ang generator sa barko maong gibalhin ang kargamento sa BRP Heneral Emilio Aguinaldo nga nidunggo sa pantalan sa Tsuneshi sa Balamban Sabado sa hapon.
Apan dagko kaayong bawod maong wa kabiya ang barko alang sa tulo ka oras nga biyahe paingon sa gamayng pantalan sa Bolado sa Guihulngan City.  Ang laing kalangay nakahatag hinuon namo og higayon sa pagkarga og dugang food packs sa mas dakong barko.

-o0o-

Nakakarga na mi og duha ka trak sa food packs (matag putos dunay duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka latang sardinas) ug binotelyang tubig sa George and Peter Lines Ferry 2 nga nibiya sa Sugbo Sabado sa gabii ug niabot sa Dumaguete City Dominggo sa kadlawon.
Daghang salamat sa nipahuwam og mga sakyanan:  Van sa New Yutek Hardware ni Vicky Chan Sy sa Parian, Cebu City; wing van sa ARA Cargo Forwarder ni Mayor Albert Ator sa Siaton, Negros Oriental;  trak ni Engr. Raymond Condor sa San Isidro, Talisay City; Kaoshiung buses sa Cebu City Hall; double cab ni Mrs. Young (inahan ni Cebu City Vice Mayor Joy Young) ug trak sa Barangay Tabunok, Talisay City.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 11, 2012

Kainutil sa SC


Kon nagtuo ang walo ka mahistrado nga alyado ni Chief Justice Renato Corona sa Korte Suprema nga pasundayag sa puwersa ang ilang pagluwat og temporary restraining order (TRO) batok sa pagpaabli sa Senado sa dollar account ni Corona sa Philippine Savings Bank (PSBank), sayop sila.  Ang TRO igo lang mopabantang sa tanang hingtungdan sa ilang kahuyang.  Ug kainutil sa pagpanghilabot sa impeachment trial.
Kay di mahitabo nga motuman ang senator-judges sa TRO sa mga konsabo ni Corona.  Ug way mahimo silang Corona ug ang walo ka mahistrado sa pagpatuman sa TRO.  Di nila mahimong pakasab-an ang Senado sa tigpamaba nga si Jose Midas Marquez, nga di gani kapugong sa natualing mikropono.

-o0o-

Kon mosupak sa TRO ang senator-judges, silang Corona ug walo ka mahistrado mahimong mosagpa og contempt sa mga sakop sa Senado.  Apan kon pikatan silang Senador Bong Revilla, ginamit ang ngan nga iyang gipalambo sud sa daghang katuigan, ug ni Senador Lito Lapid, nga naglibog pa sa kalainan sa loan ug cash advance, wa silay mahimo.
Bisan ang kang Corona nga 5,000 ka dumadapig, nga tinuod tingaling mga demonstrador kay wa man manghipos sa ilang plakard pagbiya sa media ug tinuod tingaling taga Iglesia ni Cristo kay wa man angkona sa kadagkoan sa relihiyusong kahugpongan, di kapamugos pagpatuman sa TRO.

-o0o-

Makaangkon lang og braso silang Corona ug walo ka mahistrado kon mobalitok nilang mga polis ug mga sundawo.  Kansang commander in chief, nga taguon lang nato sa ngan nga Presidente Noynoy Aquino, klarong wa kapusta sa ilang kawsa.
Apan mobalitok lang ang mga polis ug mga sundawo kon (1) makumbinser sila pagsimpatiya sa kapait sa P24.6 milyones nga peso deposits ug sa kamakaluluoy sa P30 milyones nga dollar deposits ni Corona; ug (2) nahimangod sila sa sunudsunod nga uminto sa suholan ug mga benepisyo nga gihatag ni, nakatag-an ka, Aquino.

-o0o-

Way senador nga naghunahuna pa sa iyang politikanhong kaugmaon (o sa kaso nilang Senate President Juan Ponce Enrile ug Senador Edgardo Angara, sa pamolitika sa ilang mga anak), way labot ang mga itoy ni Gloria Arroyo nga sa 2016 mapupos ang termino, nga moduko sa TRO sa Korte Suprema.
Gawas lang tingali ni Senador Joker Arroyo.  Nga nagsublisubli sa pagmatuod, aron wa na gyoy malipat, nga mas Corona pa siyang Corona.  Klarong nakalimot nga ang mga argumento sa prosekusyon pag-abli sa bank accounts ug sa ubang senator-judges batok sa bisan unsang pagpanghilabot sa Korte Suprema mao ra sab ang iyang mga argumento, isip pangu sa House Prosecution Panel, atol sa impeachment trial ni kanhi presidente Joseph Estrada niadtong 2001.  O nakalimot nga, usa niana ka higayon, siyay bida ug si Enrile ang berdugo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 10, 2012

Krisis sa SC


Di mangahas ang Korte Suprema paghunong sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona.  Ni sa pagbadlong sa senator-judges sa pagpaabli sa bank accounts ni Corona, labi na sa dollar accounts nga di ganahang ipakita sa PSBank.  Ni sa pagbasura sa legalidad sa kinatibuk-ang husay, nga pormal nga gisugdan niadtong Enero 16.
Klaro sa batakang balaod:  Ang Senado dunay eksklusibong gahom paghusay sa mga kaso sa impeachment.  Di makabadlong ang Malakanyang.  Ni ang Korte Suprema.  Ang House of Representatives kinahanglang mosumiter sa hurisdiksiyon sa Senado sa prosekusyon sa articles of impeachment.
Sa sulti pang Senate President Juan Ponce Enrile, bisan wa tugoti sa lagda, ang militar ray makapahunong sa impeachment trial.

-o0o-

Segurong ibasura sa Korte Suprema ang mga petisyon ni Corona.  Gawas lang kon pilion sa mayoriya sa mga mahistrado ang hingpit nga pagguba sa bisan unsang nahibilin nga kaligdong sa institusyon tungod ug alang sa naapiki nilang pangu.
Apan bisan sa sibaw nga mga pagduda hain kapusta ang mayoriya sa mga mahistrado, nga pulos tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo, ako nagtuo nga di sila hingpit nga mobudhi sa ilang gipanumpaan paglingkod sa labawng hukmanan.  Di tungod kay nahigugma sila sa nasud.  Kon dili tungod sa ilang kahadlok sa katawhang Pilipinhon nga segurong maningil kon, sa makausa pa, molikoy na sab sila.

-o0o-

Kumbinsido sab ko nga di pasamotan sa mga mahistrado sa Korte Suprema ang bakikaw nang daan nilang kahimtang tungod sa pagdumili ni Corona pagbakasyon samtang nagpadayon ang impeachment trial.  Si Corona ang sinumbong sa husay, si Corona ang nipasaka sa petisyon sa Korte Suprema, si Corona ang nidawat sa petisyon nga iyang gipasaka ug si Corona ang motakda sa husay sa petisyon nga iyang gipasaka.
Ang bugtong konsuylo nga gihatag ni Corona mao ang pagsaad nga di manginlabot sa paghusay sa iyang petisyon.  Apan isip chief justice, siya gihapoy mo-kalendaryo kanus-a husayon ang petisyon, nga segurong iyang itakda sa labing daling panahon ug di unya pa sa Septiyembre.

-o0o-

Maong way sukaranan ang mga pasidaan sa nag-ung-ong nga krisis sa konstitusyon kon magkabangga ang Senado ug ang Korte Suprema.  Ang mga pasidaan klarong gipaburot sa mga pundok kansang mga interes maoy labing mameligro kon matangtang si Corona sa katungdanan.  Ang mga pasidaan klarong gitumong paghudlat sa mga senador nga kon ilang apikihon si Corona silay mamahimong responsable sa constitutional crisis.
Si Corona ang klarong dunay krisis.  Naablihan nang pipila sa iyang bank accounts ug nabisto nga ang iyang mga deposito, sama sa iyang mga bay ug yuta, wa motakdo sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Wa ko magtuong duphan si Corona sa ubang mahistrado.  Di tungod kay ligdong sila.  Kon dili tungod kay bisan ang pagpapating may kinutoban.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 9, 2012

Way tsunami


Wa maapil ang Sugbo sa listahan sa tsunami-prone areas sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs).  Naapil hinuon ang laing tulo ka lalawigan sa Central Visayas, ang Bohol, Negros Oriental ug Siquijor.  Kini tungod kay, bisan unsaon nimo og tuali ang mapa, ang Sugbo nasalipdan sa tag-as nga mga bukid ug kasilinganan nga mga isla.
Segun sa Phivolcs way kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa tsunami gikan sa ubang kanasuran ug langyawng kadagatan.   Nipasidaan hinuon ang Phivolcs nga mahimong maigo sa langyawng mga tsunami ang hapit tanang lungsod sa kabaybayonan sa Bohol, ang habagatan-silangan nga ngilit sa Negros Oriental ug ang kabaybayonan sa Siquijor.

-o0o-

Sa pikas nga bahin, ang buwag nga mapa nga gimantala sa website sa Phivolcs nagpakita nga may kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa lokal nga tsunami.  Matod sa Phivolcs may gamayng tsunami sa kadagatan nga gitaliwad-an sa Bohol, Negros Oriental ug Sugbo pila na ka dekada ang nilabay.
Mao ni sukaranan sa Phivolcs pagluwat niadtong kontrobersiyal nga Tsunami Alert Level 2 niadtong Lunes sa udto pila ka gutlo human sa kusog nga linog.  Gani, ikalima na tong tsunami alert nga ilang naluwatan karong tuiga.  Apan maoy labing taas, Level 1 ra ang alerts nga giluwatan human sa mga linog sa Vanuato, Northern Sumatra, Santa Cruz Island Region ug Honshu, Japan.

-o0o-

Matod sa Phivolcs ang labing bantang sa lokal nga mga tsunami mao ang mga nag-atubang sa Pacific Ocean, South China Sea, Sulu Sea ug Celebes Sea.  Ang labing makalilisang nga tsunami sa kasaysayan sa Pilipinas nahitabo niadtong Agosto 17, 1976 nga namugna sa 7.9 magnitude nga linog sa Moro Gulf.  Kapin sa 5,000 ang nangamatay ug nangawagtang sa Zamboanga, Pagadian ug ubang bahin sa habagatan kasadpang Mindanao.
Laing tsunami ang namugna human sa kusog nga linog sa Mindoro niadtong Nobyembre 15, 1994.  78 ang namatay sa maong katalagman.

-o0o-

Ang lokal nga tsunami kasagaran mahitabo duha ngadto sa lima ka gutlo human sa linog.  Sa ato pa, wa nay panahon sa pagpangandam ang mga biktima.  Maong nagsige gyod og tambag ang Phivolcs nga kon dunay linog mopalayo gyod dayon sa mga baybayon ug di angayng mopaduol pagtan-aw kon modako ba ang dagat.
Sa ato pa, kon may tsunami pang namugna human sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto, gibanlas na untang kabaybayonan sud lang sa duha ngadto sa lima ka gutlo.  Di human sa duha ka oras, suma sa gituohan sa mga nanagan gikan sa downtown paingon sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Lunes sa hapon.  Ni human sa pila ka adlaw, suma sa gikahadlokan sa taga Sugbo ug Negros Oriental nga wa pa mamalik sa ilang pinuy-anan hangtod karon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 8, 2012

Tabang sa Negros


Nag-anam kamakalilisang ang hulagway sa kadaot sa atong silingang lalawigan sa Negros Oriental, nga maoy labing naigo sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto.  Sa akong pagsuwat ini, kapin na sa gatos ang nangamatay ug missing sa Dakbayan sa Guihulngan ug sa mga lungsod sa Tayasan, Jimalalud ug La Libertad.
Gawas sa 30 ka bay nga natabonan sa pagdahili sa yuta sa Sitio Moog, sa Barangay Planas, sa Guihulngan, dunay laing 100 ka bay nga gikatahong natabonan sa pagdahili sa yuta sa La Libertad ug bukid nga giingong nahulpa sa Barangay Bangkal sa Jimalalud.  Lisod ang pagkubkob ug pagtultol sa natabonan nga mga biktima tungod sa kakuwang sa kahimanan.

-o0o-

Si Mayor Ernesto Reyes sa Guihulngan City nipasidaan og bag-ong krisis.  Ang 29 ka patayng lawas nga nabangalan sa Planas ug laing 10 ka patayng lawas sa national highway gikahadlokan nga mapun-an pa kon moawas ang suba sa bukid nga naalihan sa pagdahili sa yuta.  Gipabakwet na ni Reyes ang mga molupyo sa upat ka barangay sa ubos sa Planas nga maoy mabahaan kon moawas ang suba.
Nakiglumba sab sa panahon ang 400 ka sundawo ug sibilyan nga rescue workers, apil nang mga boluntaryo gikan sa Sugbo.  Magkadugay nga malubong ilawom sa yuta ang mga biktima, magkagamay ang ilang kahigayonan nga makalingkawas.

-o0o-

Ang tambalanan sa Guihulngan nga may 50 ka higdaanan naghuot na pag-ayo sa mas daghan nga naangol kay nahagsaan sa ilang mga panimay tungod sa nagsunod nga linog ug pagdahili sa yuta.  Bisan ang tambalanan sa silingang lungsod sa Bindoy naghuot na sab.  Ang mga pasyente kinahanglang ibalhin gikan sa usa ka ambulansiya ngadto sa lain, sa di pa mada sa mas dakong tambalanan sa Dumaguete City, kay di pa maagian ang ilang taytayan.
Tubig.  Pagkaon.  Tambal.  Mao ni nag-una ug labing dinalian nga mga panginahanglan sa mga biktima sa linog.  Mao ni gipaningkamotan namong mahipos sa labing daling panahon.

-o0o-

Maong gilusad namo ang Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa linog sa Negros Oriental.  Giablihan namo gahapon ang booth sa Fuente Osmeña, Cebu City aron mas sayon alang sa mga Sugbuanon ang paghatod sa ilang mga hinabang.  Mahimo sang ipada ang mga hinabang sa ABS-CBN Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City.
May gamay ming hangyo.  Kon mahimo, pinutos nang daan ang hinabang nga mga pagkaon, nga ang matag putos dunay duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka lata nga sardinas, aron mas dali nga mahakot gikan sa Sugbo paingon sa Negros Oriental.  Ang among drop-off points dumalahon sa mga kawani sa Bantay Bata 163 Cebu nga mohatag og official receipts alang sa cash donations.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com