Arangkada of Leo Lastimosa for March 18, 2012

Pabaga ni Corona


Sa makausa pa, napasundayag na sab ang kamapahimuslanon ni Chief Justice Renato Corona.  Nasakpan sa mga sakop sa media nga sakyanan sa Korte Suprema ang naghatod ug nagkuha ni Demetrio Vicente gikan ug padung sa iyang bay sa Marikina ug sa Senado sa Pasay City.
Sa di pang kapanghimakak si Atty. Jose Midas Marquez, nga nagsilbi nang turutot ni Corona bisan sa kaso nga way labot ang labawng hukmanan, nakuha sa reporters nga nag-cover sa impeachment trial ang license plate number sa sakyanan:  SEJ 953.  Ug ilang napamatud-an nga ang beige nga Toyota Camry narehistro sa ngan sa Korte Suprema.  Si Vicente mismo niangkon nga si Corona ang naghatod-kuha niya.

-o0o-

Kinaham nga depensa ni Corona sa mga pasangil batok niya nga adunahan siya ug iyang ikapasabot ang tanang katigayonan nga nalista sa iyang ngan.  Siyaro wa kahunahuna si Corona pagtipak og diyutay sa dako uyamot niyang katigayonan aron pagtabang sa transportasyon sa iyang ig-agaw sa way pagpanghilabot sa kuwarta sa mga magbubuhis?
Dako og gikatabang ang testimoniya ni Vicente sa kawsa ni Corona.  Naibanan og pito ang mga kabtangan nga wa ikapatin-aw ni Corona.  Apan di ni igong hinungdan nga ang katawhang Pilipinhon, nga maoy tinuorayng tag-iya sa tanang kuwarta ug kabtangan sa labawng hukmanan, maoy iyang patakiliron aron pagpadayag sa iyang hingpit nga pagpasalamat.

-o0o-

Wa gyoy makabaraw ni Corona sa paggamit sa kuwarta ug kabtangan sa Korte Suprema pagpanalipod niya sa nagpadayon nga impeachment trial.  Kay wa may makalili sa ilang mga transaksiyon.  Bisan ang Senado, nga mao ra untay may gahom paghusay sa mga kaso sa impeachment, nagdumili man pagsupina sa mga mahistrado ug sa mga dokumento sa hukmanan.

Nangangkon ang tanang abogado ni Corona nga libre ang ilang serbisyo.  Nga nanalipod silang Corona aron lang pagpatigbabaw sa kamatuoran ug sa kaligdong sa mga hukmanan.  Apan wa ta matawo gahapon.  Bisan tinuod pang wa sila hatagi ni Corona og bisan usa ka dako, mas dako ang bayad nga ilang madawat.  Kon magpabilin si Corona sa katungdanan, lisod nang pildehon silang retired justice Serafin Cuevas ug kaubanan sa bisan asang hukmanan.

-o0o-

Pipila sa senator-judges, ug bisan ang pipila ka prosecutors, nakumbinser sa kamatinud-anon ni Vicente sa pagpanalipod sa iyang pagpalit sa pito ka luna ni Cristina Corona bisan hangtod karon, 20 ka tuig na human sa transaksiyon, wa pa mabalhin ang mga titulo sa iyang ngan.

Nasipyat lang hinuon si Corona.  O tingali tungod kay may Ginoo nga makanunayong nagtino nga way bakak nga hangtod sa hangtod nga matagoan.  Ang mga kabtangan nga napalit ni Vicente naapil pa sa statement of assets, liabilities and net worth (SALN) ni Corona duha ka tuig human sa giingong transaksiyon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 17, 2012

        Nukus-nukos ni Corona


    Human gipugngan sa Korte Suprema ang Senado sa pagtan-aw sa iyang dollar accounts, nisaad si Chief Justice Renato Corona nga iyang ipakita ang mga dolyar sa tukmang panahon.  Dayong sugod sa turno sa depensa pagpresentar sa ilang mga saksi ug ebidensiya, nipasalig si Corona nga ang tukmang panahon mao na karong semanaha.
    Apan natapos nang semana, unya na sab sa Lunes ipadayon ang impeachment trial, nagpabiling misteryo ang dollar accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank.  Ang labawng hukmanan utrong wa mag-apura sa paghusay sa kontrobersiya.  Bisan nakasang-at na og tubag ang Senate Impeachment Court ug House Prosecution panel pagpatin-aw sa kamakiangayon sa pag-abli sa dollar accounts.

-o0o-

    Nipasalig sab si Corona nga iyang tubagon ang tanang pasangil batok niya.  Apan ang pangu sa iyang mga abogado, si retired justice Serafin Cuevas, nabalaka nga matuki lang ang mga isyu nga way labot kay di man silang kapugong bisan unsay ipangutana sa senator-judges.
    Si Corona nisubli pagpasalig, atol sa iyang pagtabuktabok og pakighinabi sa mga estasyon sa radyo ug telebisyon, nga moatubang siya sa Senado kon mosugot ang iyang mga abogado.  Lain niyang abogado, si Jose Roy III, nitataw nga di mapugos sa senator-judges si Corona ug nga way panginahanglan sa iyang pag-atubang sa impeachment court.

-o0o-

    Ang pagsige og balitok ni Corona di makatabang sa iyang kawsa.  Segurong mahimangod di lang ang senator-judges kon dili hasta ang katawhan nga nagsunod sa impeachment trial sa wa matuman niyang pagpalaom, sa nagsud-gawas niyang depensa ug sa taphaw niyang mga panganti sa kaandam pagpanalipod sa iyang kaugalingon.
    Sa pikas nga bahin, ang postura ni Corona nagmatuod sa kaubos sa iyang pagtan-aw sa katawhan ug sa institusyon nga mao ray gitahasan sa konstitusyon sa paghusay sa mga kasong impeachment.  Hangtod karon nagtuo gihapon si Corona nga way makahilabot niya.  Nga ang hingpit niyang pagkontrolar sa Korte Suprema makapanalipod niya gikan sa bisan unsang pagsuway pagpaningil sa iyang mga pakauwaw.

-o0o-

    Kon di gyod ipakita ni Corona ang iyang dollar accounts, way mahimo ang Senado.  Inutil ang mga senador, nga nahinayak na pagtahud sa temporary restraining order, kon sunod tuig pa husayon sa Korte Suprema ang kontrobersiya.  Labaw nang wa silay mahimo kon di molingkod sa witness stand si Corona.
    Di katuohan bisan ang pasalig ni Corona nga nisumiter siya sa hurisdiksiyon sa Senado ug nga nisalig siya sa kamakiangayon sa senator-judges.  Kay nag-ung-ong pa hangtod karon ang iyang petisyon nga nag-awhag sa labawng hukmanan pagbasura sa legalidad ug pagpahunong sa impeachment trial.  Ambot unsay sunod nga himuon nilang Senate President Juan Ponce Enrile ug kaubanan kon human pakan-a sa ilang kamot, aron paglikay nga magkabangga ang duha ka higanteng institusyon, lamyon pag-apil ni Corona ang ilang siko.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 15, 2012

        Baliko nga LTFRB


    Kapin sa duha ka libo ka taxi units sa Sugbo ang nasakpan nga kolorum.  Ang ilang prangkisa nahibaw-an nga gipalusot sa lokal nga mga opisyal sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) sa Central Visayas.  Bisan sa ban sa pagluwat og bag-ong mga prangkisa sa taxi nga gipahamtang sa Department of Transportation and Communications (DOTC).
    Inilang taxi operators sa Sugbo ug dagkong opisyal sa LTFRB 7 ang gilambigit sa eskandalo.  Nasakpan sila ni kanhi LTFRB 7 director Benjamin Go, nga bag-o pa lang niasumir sa katungdanan niadtong higayona.  Kay wa may bisan gamayng labot sa karaang mga tagduma, gawasnon si Go nga nibutyag sa anomaliya pinaagi sa media.

-o0o-

    Nahugno hinuon si Go sa pasiunang mga reaksiyon sa iyang expose.  Ang hingtungdan nga taxi operators nihulga pagkiha niya atubangan sa Visayas Ombudsman.  Iyang kaubanan sa LTFRB 7 nipasangil nga nagpasikat lang siya.  Labaw sa tanan, ang ulohang buhatan sa LTFRB niisnab sa seryusong kasayuran nga iyang nahipos.
    Naabtan og pila ka semana una nakapada ang ulohang buhatan sa LTFRB og mga imbestigador dinhi sa Sugbo.  Hilom ug tak-om sila nga nisubli sa mga dokumento nga unang nalilian ni Go.  Matod ni Go napamatud-an nila ang iyang nahaunang mga pagduda.  Nibalik sila sa kaulohan sa way pagluwat og dugang kasayuran.

-o0o-

    Si Go mismo wa magdugay sa LTFRB 7.  Gipulihan siya sa direktor karon nga si Ahmed Cuizon.  Nagduda si Go nga girelibohan siya sa katungdanan tungod sa kadagko sa mga kalyo nga iyang natumban.  May nagtuo hinuon nga naatol lang nga maoy paglusot sa appointment ni Cuizon, ubos sa rekomendasyon ni Kongresista Tomas Osmeña, ug nga ang Sugbo maoy labing haom nga pahimutangan niya.
    Nalagpot si Go sa habagatang Mindanao nga wa kahibawo unsay lakang sa ulohang buhatan sa iyang mga rekomendasyon.  Niretiro na lang ang gipasanginlang mga opisyal sa LTFRB 7 ug nailisan ang nasudnong liderato sa LTFRB, wa pay bisan usa nga nakiha ni nasilotan sa eskandalo.

-o0o-

    Si Cuizon nanghunaw og bisan unsang kasayuran unsa nay nahitabo sa expose ni Go.  Si Richard Cabucos, ang pangu sa Metro Cebu Taxi Operators Association (MCTOA), maoy nakahatag namo sa labing bag-ong kalamboan sa kaso.  Sa way paghingan og mga ngan ni pagluwat og dugang detalye, nipasumbingay si Cabucos nga magpadayon pagdagan ang kapin sa 2,000 ka taxi units nga kolorum.
    Ang hinungdan?  Nipasabot si Cabucos nga nakaggasto na ang hingtungdang taxi operators ug busa paundayonan na lang ang ilang operasyon.  Mao ba ni hubad sa LTFRB sa lagda sa "tul-id nga dan" ni Presidente Noynoy Aquino?  Gamhanan ba gyod diay ang nasakpan nga taxi operators nga gawas nga napalagpot nila sa Go napahilom pa gyod ang nasudnong liderato sa LTFRB?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 14, 2012

        Pork sa Sugbo


    Tungod sa pagkalambigit sa pork barrel sa mga kongresista sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona, akong gisusi giunsa paggasto sa mga kongresista sa Sugbo ang ilang pundo.  Segun sa Department of Budget and Management (DBM) ang P70 milyones sa matag kongresista mahimong gastuhon sa mosunod:

• Priority Development Assistance Fund (PDAF) sa scholarships, medical assistance, livelihood, IT equipment ug water supply;
• Financial Subsidy sa Local Government Units (FS-LGUs);
• Department of Public Works and Highways (DPWH) alang sa kadalanan ug taytayan, flood control, school buildings, hospitals ug public markets.

-o0o-

    Ang mosunod nga mga kongresista naluwatan na sa tibuok nilang pork barrel sa 2011:  Eduardo Gullas sa unang distrito; Benhur Salimbangon sa ikaupat nga distrito; Red Durano sa ikalimang distrito; Luigi Quisumbing sa ikaunom nga distrito; Raymond Mendoza sa Trade Union Congress of the Philippines (TUCP); ug Pastor Alcover Jr. sa Alliance for National Democracy (Anad).
    Si Cutie del Mar sa unang distrito sa Dakbayan sa Sugbo naluwatan na og P69.5 milyones; si Tommy Osmeña sa ikaduhang distrito sa Dakbayan sa Sugbo, P60.2 milyones; si Pablo Garcia sa ikaduhang distrito, P55 milyones; managsama silang Arturo Radaza sa Lapulapu City ug Cresente Paez sa Cooperative-National Confederation of Cooperatives (COOP-NATCO), P35 milyones; ug si Pablo John Garcia sa ikatulong distrito, P30 milyones.

-o0o-

    Ang labing dako og gahin alang sa infrastructure projects pinaagi sa Department of Public Works and Highways (DPWH) mao ang mosunod:  Durano, P55 milyones; Salimbangon, 53 milyones; Pablo, P48.5 milyones; Quisumbing, P42.6 milyones; Gullas, P41.5 milyones; del Mar, P39.5 milyones; ug Osmeña, P37.2 milyones.
    Labing talagsaon nga proyekto nga gikuha gikan sa PDAF mao ang pagpamalit ni Kongresista Osmeña og tablets nga tag-P22,000 matag usa sa tanang barangay sa iyang distrito, gawas sa iyang gipuy-an nga Guadalupe nga nakadawat og mas dakong hinabang.  Sa iyang bahin, si del Mar nihatag og tag-P100,000 nga hinabang sa tanang barangay sa amihanang distrito.

-o0o-

Nadapit sang akong pagtagad sa paggasto sa party-list representatives nga gikan sa Sugbo sa ilang pork barrel:  Way bisan usa ka dako nga ilang gigahin alang sa Sugbo.

• Si Mendoza nihurot pagbubo sa iyang P70 milyones nga pork barrel sa North Cotabato, nga ang gobernador mao ang iyang asawa nga si Emmylou "Lala" Taliño-Mendoza;
• Si Paez ni-apud-apod sa P35 milyones sa mga kooperatiba sa nagkalainlaing bahin sa nasud, gawas sa Sugbo ug Central Visayas; ug
• Si Alcover niggahin sa P70 milyones sa Albay, Cordillera, Ilocos Sur ug Quezon, itlog alang sa Sugbo.

    Ilang responsibilidad ang pag-atiman sa ilang sektor sa tibuok nasud.  Angay hinuon silang pahinumdoman nga gisaaran sab nila og pangalagad ang mga mamumuo, mga kooperatiba ug mga anti-komunista sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 13, 2012

        Buslot sa bombero


    Kasagaran, mag-motorsiklo si SFO4 Cesar Labaya kon ipatawag og tigom sa buhatan sa Bureau of Fire Protection (BFP) sa Pahina Central, Cebu City.  Dihang gipatawag siya og tigom ni Cebu City Fire Marshall Aderson Comar niadtong Sabado sa buntag, usa ka adlaw human sa dakong sunog sa Suba, nisakay siya sa firetruck sa iyang giduma nga Pardo Fire Substation ug gida ang tanang nag-duty nga bombero.
    Mao nga dihang niulbo ang sunog sa Upper Lusimba, nagdinaganay ang mga biktima paingon sa fire substation nga duha ra ka eskina ang gilay-on.  Maong nahugno pag-ayo dihang wa silay nakita nga bisan anino na lang sa mga bombero ni fire truck.

-o0o-

    Nipasabot si Labaya nga nahibaw-an nilang depektuso ang fire truck dihang ilang gipaandar sa alas-6 sa buntag.  Matod niya palyado ang makina ug naguba ang cooling system.  Ang nauwahi, nipasabot si Labaya, gikinahanglan aron makalahutay ang mga bombero sa pag-atraka sa sunog.
    Maong gida niya ang fire truck sa Pahina Central nga maoy nahimutangan sa motorpool ug mga mekaniko sa BFP.  Inay siya ray gipatawag sa tigom, gida ni Labaya ang tulo ka nag-duty niyang mga sakop.  Nga niya pa kinahanglang mokuyog gyod bisan asa ang trak.  Pangandam sa kahigayonan nga makasugat sila og alarma sa sunog atol sa ilang pagbiyahe.

-o0o-

    Si Comar, sa iyang bahin, niangkon nga mahimo ra untang padad-an og mekaniko ang Pardo Fire Substation.  Apan kay nagdungan-dungan man og kaguba ang fire trucks, ug naatol man sab nga duna silay tigom, gipada na lang niya ang trak sa Pardo ngadto sa Pahina Central.
    May mga timaan hinuon nga di lunlon tinuod ang gisulti nilang Comar ug Labaya:  Sa iyang pag-alerto sa mini fire truck sa Pardo, si Labaya wa maghisgot og daot sa trak; ang pag-abot nila sa Pahina Central nagmatuod nga di palyado ang makina; ug ang paglahutay sa trak pagpawong sa kayo hangtod sa alas-7 sa gabii nagmatuod nga di inutil ang cooling system.

-o0o-

    May nahibaw-an hinuon ming mas dagkong buslot sa kabomberohan:

• 30 anyos na ang fire truck sa Pardo, segun ni Labaya, nga mao say pangedaron sa ubang trak sa kabomberohan ug busa di kalikayan nga mas daghan nang aberiya;
• Kuwang ang fire trucks sa Cebu City, segun ni Comar, ug mayoriya sa kalungsoran sa Pilipinas wa pang kakita og bisan anino na lang sa fire truck;
• Tulo ra ka operators ang tigtubag sa upat ka linya sa telepono ug radyo sa BFP sa 24 oras nga shift, busa di dayon matubag ang mga tawag kon magkadungan ang mga alarma;
• Maong di kalikayang kalangay kay ang BFP mopadagan lag fire trucks kon makadawat og duha o mas daghang tawag gikan sa samang dapit.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 12, 2012

Mga bakak ni Corona


Magsugod na si Chief Justice Renato Corona pagpresentar sa iyang mga saksi ug ebidensiya sa pagpadayon sa impeachment trial.  Mapugos siya pagpasabot sa dakong kang-a tali sa iyang statements of assets, liabilities and net worth (SALNs) ug sa nagbuntaog niyang katigayonan segun sa iyang mga titulo sa kabtangan, income tax returns ug bank accounts.
Nakasamot sa kalisod sa tahas ni Corona ang pagkabugkos sa nahauna niyang mga pamahayag.  Wa pa gani siyang katubag og bisan usa ka pangutana gikan sa prosekusyon ug senator-judges, napamatud-an na ang mosunod nga mga pamakak sa labing taas nga opisyal sa Korte Suprema:

-o0o-

Una, niinsistir si Corona nga lima ra ang iyang kabtangan.  Apan napamatud-an sa House Prosecution panel nga duna siyay 24 ka kabtangan ug kinatibuk-ang 45 ka kabtangan kon gitugotan pa lang unta sila sa Senado pagpresentar og mga ebidensiya sa ill-gotten wealth ni Corona.
Ikaduha, niangkon si Corona nga iyang gisugo ang clerk of court sa Korte Suprema, si Enriquetta Vidal, pagtugyan sa iyang SALNs sa Senado.  Apan si Vidal nagkurog ug kahilakon nga nangiliyupo sa senator-judges nga di lang siya pugson.  Kay tingalig silotan ubos sa lagda sa labawng hukmanan nga di ipakita ang SALNs nilang Corona ug kaubanan gawas lang kon may pagtugot sa mayoriya sa mga mahistrado.

-o0o-

Ikatulo, nipasabot si Corona nga iyang gitak-opan ang tulo niya ka bank accounts sa Philippine Savings Bank nga dunay pundo nga P37 milyones niadtong Disyembre 12, 2011, ang adlaw sa pagsumiter sa articles of impeachment batok niya sa Senado, kay nawad-an na siya og pagsalig sa bangko human nasayri nga gipakita sa mga tagduma ang iyang bank documents sa ubang mga tawo.
Hingpit gyod diay tingali nga nawad-an og pagsalig si Corona kay segun sa presidente sa PSBank, Pascual Garcia III, ang nakuha ni Corona nga P37 milyones gikan sa tulo ka gitak-opan nga savings accounts, giipon sa samang adlaw, Disyembre 12, sa usa ka checking account sa samang bangko.

-o0o-

Ug ikaupat, gipanghimakak ni Corona nga gitionan niya og armas si Pedro Aguilon, ang 83 anyos nga tigbantay sa kabtangan sa Pamilyang Basa niadtong 1997.  Matod ni Corona ang iyang mga suod makamatuod nga di siya makahimo pagpanion ug pagpanghulga og armas.
Apan ang Kampo Crame nibutyag nga si Corona dunay armory sa iyang bay--duna siyay 18 ka pistola, unom ka rebolber, duha ka machine pistols, duha ka shotguns, usa ka submachine gun, usa ka high-powered rifle, usa ka carbine, usa ka Uzi, usa ka Beretta, ug usa ka Glock.  Gawas sa affidavit ni Aguilon, way laing ebidensiyang nanion siya og armas.  Kinahanglan hinuong ipasabot ang kapakyas pagdeklarar sa 31 ka armas sa iyang SALNs.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 11, 2012

Dear Sister Flory

Hapit na ko mosurender sa impeachment process.  Morag way kapaingnan.  Ang depensa nilampos pagtabon sa mga ebidensiya.  Ang prosekusyon nagkapandul-pandol.  Pipila ka senator-judges nilingiw samtang giyatakan ang mga lagda sa kaligdong.  Sama nimo, gitugyan na lang nako sa Ginoo ang pagpahamtang sa hustisya sa Iyang panahon.

Apan ang imong pamilya nipakita.  Gipakauwawan kang Corona, hapit na lang pasanginlang gi-angu-ango.  Dihang nakita tika sa TV, gihabolan ka sa kalinaw.  Nga mamugna lang sa tinuorayng pagpasaylo.  Determinado ang imong tingog--pintok ug lumo.  Matod nimo ang pagka manggihatagon nakaaghat nimo pagpasaylo sa mga Corona, apan ang hustisya nakapugos nimo pagbutyag sa kamatuoran mahitungod ni Renato Corona.

Gawas nga maayo nimo, gipakita sa Ginoo ang dakong kaluoy sa katawhan.  Samtang daghang hamtong masakiton, gigasahan kag himsog nga panglawas ug tin-awng panghunahuna.  Tungod sa talagsaong katuyoan.  Dihang ang pakigbisog hapit na mapukan, niabot ka sama sa hayag nga bituon pagpahinumdom namo sa di pagpakawa sa paglaom.

Salamat sa imong kaisog pagsangyaw sa kamatuoran.  Dihang gipamugos siya ni Gloria Arroyo sa Korte Suprema, mahimong nilampos si Corona pagtago sa iyang baho gikan sa Judicial and Bar Council ug sa iyang kaubanan nga nipatigbabaw ang iyang midnight appointment.  Wa ko magtuong iyang mapawong ang nagdilaab nga kamatuoran nga imong gikuptan.

Palihug lingkod sa witness stand.  Palihug itug-an giunsa ining nangangkon nga iyang katungod ang pagka Chief Justice pagpahamtang og inhustisya sa iyang mga paryente sud sa 30 ka tuig.  Palihug tug-ani ang mga senador giunsa paggamit ang gahom nga way kaligdong batok sa katawhan nga angay untang silbihan ug panalipdan.  Ikaw, nga tiguwang na, kansang bugtong hinagiban mao rang kamatuoran, makatudlo sa mga nahubog sa gahom sa leksiyon sa pagpaubos.

Tingali sobra ra ning among gipangayo gikan sa 90 anyos nga alagad sa Ginoo.  Apan among kaugmaon ug sunod nga henerasyon ang nahilambigit.  Kon palabyon kining panamastamas, sama rang gibaligya ang atong kalag ngadto sa yawa.  Unsa may atong gitudlo sa mga bata?  Nga kon katagoan sa mga lagda sa korte, mahimo rang magbinuang?  Nga mamintaha basta madaog lang sa korte?  Nga yatakan ang katarung kay dunay banggiitang mga abogado nga molungi sa kamatuoran?  Mao ba ni atong tinguha alang sa nasud?  Palihug ingna mi nga dili, Sister Flory.  Alang sa kaayuhan sa nasud, palihug ingna mi nga dili.

Kon pakauwawan ka sa Senado, ug simbako dunay daotang mahitabo nimo, momartsa ko sa kadalanan bisan mag-inusara, ug mangilaba sa Ginoo nga ablihan ang dagat ug lamyon ang Senado ug tanang nilawog ining nasura sa kaalaotan.

Ang Ginoo naa nimo.  Naa mi nimo.  Tarung nga mga Pilipinhon naa nimo.  Di ta magpabilin sa kangitngit.  Naa nimong kahayag.  Giyahi mi sa kaluwasan sa nasud.  Panalanginan ka sa Ginoo, Sister Flory.

(Suwat ni DEN alang ni Sister Flory Basa nga gidasonan na sa kaliboan nga nakabasa ini sa social media networks)  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 10, 2012

Di na mag-unay


Di angayng mag-unay ang mga pasahero ug mga drayber sa PUJs ug taxis.  Pulos sila mga biktima sa pinatuyangan nga pagsaka sa presyo sa lana.  Apan sud sa daghan nang katuigan sayon ra kaayo silang gibuwang sa lalis sa uminto sa plitehan.  Hinaot nga kahatagan ni nila og kinutoban sa labing daling panahon.
Kon sunudsunod ang pagsaka sa presyo sa lana, ang transport groups mangayo og usbaw sa plitehan.  Ang mga pasahero masuk-anon nga mopadayag sa ilang pagsupak.  Ilang panagbangga mosangpot sa init nga lalis.  Hinaot nga sa di pa ni mahitabo karon makaamgo ang mga drayber ug mga pasahero nga managsamang ilang interes ug mas kapanalipdan sa ilang panaghiusa.

-o0o-

Human sa labing uwahing hugna sa dagko ug subsob nga uminto sa krudo, gasolina ug ubang produkto sa lana, nakapasaka dayon og mga petisyon sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ang taxi ug PUJ operators:  Niawhag sila og P10 nga patong sa P40 nga flagdown rate ug P1.50 ngadto sa P2 nga patong sa P7.50 nga minimum nga plite sa PUJs.
Mga pasahero nisumbalik dayon pinaagi sa pagpahibawo sa media nga mosamot sila og kaapiki kon tugotan ang dagkong uminto sa plitehan.  Ang Consumers Right for Economic Welfare (Crew) nipasidaan nga ang pagsaka sa plitehan mopamahal sa inadlaw nga mga palaliton.

-o0o-

Pulos sakto ang transport ug consumer groups:  Ang taxi ug PUJ drivers ang direktang naigo ug di mahimong ila lang um-umon ang dakong uminto sa lana; mas makaluluoy ang mga pasahero kay wa silay kapasahan sa dugang gasto sa plitehan.  Ang mga drayber ug mga pasahero managsamang masugamak sa mas mahal nga mga palaliton.
Mas makaayo alang sa transport ug consumer groups ang pagdawat sa kamatuoran nga ang mas makiangayong tubag sa krisis sa lana di ang uminto sa plitehan, nga mopasamot lang sa ilang kalisod, kon dili ang pag-ugkat sa gamot nga mga hinungdan.

-o0o-

Matag unay sa transport ug consumer groups, magkatawa ang higanteng mga kompaniya sa lana ug mga opisyal sa gobyerno nga nibunal og dagkong buhis sa mga produkto sa lana.  Gisusi na sa usa ka independenteng komitiba sa gobyerno ug pribadong sektor ang mga pagduda nga gipaburot sa mga kompaniya sa lana ang ilang ginansiya.  Gisubli pa sa Kongreso ang mga probisyon sa Oil Deregulation Law nga nitugot sa pinatuyangan nga pag-uminto sa lana.
Angayng maghiusa ang transport ug consumer groups pag-apura sa gobyerno paghimo sa mas dinaliang sulbad sa krisis:  Ang paglaslas sa buhis (Evat) sa mga produkto sa lana, aron nga di na kapasanginlan nga niapil og pahimus sa mga konsumidor sa matag usbaw sa presyo sa lana pinaagi sa pagkolekta og mas dakong Evat.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 9, 2012

Kaamguhan ni Mar


Kumbinsido si Transportation Secretary Mar Roxas nga gikinahanglan niya ang Sugbo, nga maoy labing daghan og mga botante gawas sa Metro Manila, kon ganahan siyang mag-presidente sa 2016.  Hugot siyang nagtuo nga ang suporta sa mga Sugbuanon dako og matabang niya pagsugakod sa nagkalig-on nga makinarya ni Bise Presidente Jejomar Binay.
Mas daghan ang boto ni Roxas sa Sugbo kay sa natigom ni Presidente Aquino bisan kon si Gobernador Gwen Garcia lunod patay nga nangampanya alang ni kanhi defense secretary Gibo Teodoro.  Maong, upat ka tuig sa di pang sunod nga piniliayng presidensiyal, gipaningkamotan ni Roxas nga madugangan ang iyang mga dumadapig sa Sugbo, di makuhaan.

-o0o-

Sa hiktin nga panglantaw ni Roxas ug sa mga naglibot niya sa kaulohan, dakong hulga sa iyang politikanhong ambisyon ang panagbuwag nilang Kongresista Tommy Osmena ug Cebu City Mayor Mike Rama.  Maong ginamit ang iyang maayong relasyon sa duha ka pundok, nisuway si Roxas paghilot sa panagsungi nilang Osmena ug Rama.

Kasaligang tinubdan nagbutyag nga nitanyag si Roxas nga magbaylo og puwesto silang Osmena ug Rama sa 2013:  Mag-mayor si Osmena ug mag-kongresista si Rama.  Si Rama niuyon.  Apan si Osmena nitataw nga iyang pildehon si Rama bisan unsay daganan aron makaila kinsay tinuod nga hawod sa politika sa Sugbo.

Gikatahong mao ni hinungdan sa pagsiningkahay nilang Roxas ug Osmena sa ilang panagtagbo sa Sugbo.

-o0o-

Human sa tigom, nideklarar si Osmena nga wa kinahanglana sa Bando Osmena-Pundok Kauswagan (BO-PK) ang Liberal Party (LP).  Gidasonan sang Osmena ang reklamo sa ubang mga dumadapig ni Aquino nga napasagdan sa Malakanyang ang Sugbo.  Apil sa gipangluoran ni Osmena mao ang pag-isnab ni Aquino sa iyang girekomendar nga pipila ka alyado.
Ang alyansa nilang Mayor Rama ug kanhi kongresista Tony Cuenco nga pulos nangangkon nga silay opisyal nga mga kandidato sa LP nakapalig-on sa pagduda nga magkabuwag nang BO-PK ug LP ug maputol nang suod nga relasyon nilang Roxas ug Osmena.

-o0o-

Apan sa niaging semana, si Rama ni-amen ni Binay atol sa pinirmahay sa kauyonan sa pipila ka luna nga naapil sa Provincial Ordinance 93-1.  Gitangkil pang Rama ang iyang alyadong mga konsehal nga silang Edgar Labella ug Joey Daluz.
Sa iyang pagduaw sa Sugbo karong semanaha, si DILG Secretary Jesse Robredo, nga mao say bise presidente sa LP, nakigtagbo nilang Osmena, kanhi kongresista Raul del Mar ug ubang sakop sa LP sa Sugbo, apil nang mga nangapilde sa niaging piniliay.  Apan wa imbitaha ni Robredo silang Rama, Cuenco ug kaubanan.
Akong ubos nga hubad:  Nakadawat na si Roxas sa kamatuoran nga di mahitabong magkahiusa pagbalik silang Osmena ug Rama; ug nakaila na siya kinsa sa duha ang tinuod nga masaligan sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 8, 2012

Depensa ni Corona


Sama sa naandan, ang labing uwahing pagtubag ni Chief Justice Renato sa mga pasangil batok niya nakapatumaw na sab sa dugang mga pangutana.  Kay gawas nga gipili ra ang mga pasangil nga tubagon, nihit kaayo sa mga detalye.  Nga nakapasamot lang hinuon sa mga pagduda nga determinado gyod siyang motabon sa kamatuoran.
Nipasalig si Corona nga iyang mapatin-aw hangtod sa kataposang usa ka dako ang tanang kuwarta ug kabtangan nga nalista sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Apan way giluwatan nga bisan unsang detalye.  Gawas sa pag-ingon nga dato na siyang daan sa wa pa mo-asumir og bisan unsang katungdanan sa gobyerno.

-o0o-

Di ni ang unang higayon nga nangangkon si Corona sa iyang ka-adunahan.  Sa usa sa iyang mga diskurso sa nataran sa Korte Suprema, nipahibawo siya nga dako ang kabilin nga napanunod niya ug sa iyang asawa mao nga dako kaayo ang ilang natigom sa niaging 40 na ka tuig.  Gahapon, niangkon si Corona nga dako ang iyang natigom gikan sa iyang pagduma sa pribadong mga kompaniya sa wa matudlo sa gobyerno.
Way makalalis sa maayong kapalaran ni Corona.  Wa siyay nahimong krimen sa pagdawat sa dakong kabilin ug dagkong suholan.  Apan nganong wa man ideklarar ang kinatibuk-an nga katigayonan sa iyang SALN?

-o0o-

Nipasumbingay nang daan ang mga abogado sa depensa nga angkunon ni Corona nga nasipyat ang iyang SALNs ug, inay konbiktuhon sa Senate Impeachment Court ug palagputon sa katungdanan, angayng ipatigbabaw ang iyang katungod sa paghimo sa tukmang kausaban.  Karong bag-o, gihisgutan nilang dugang mga detalye sa depensa:

• Ang abogado ug accountant ni Corona maoy naghimo sa SALN ug maoy nakahimo sa tanang kasaypanan ug igo lang gipapirma si Corona; ug
• Ang clerk of court sa Korte Suprema, nga custodian sa SALNs ni Corona ug ubang mga mahistrado, maoy dunay katungdanan sa pagsubli sa kamatinud-anon sa SALNs, busa di angayng silotan si Corona sa kapakyas sa laing opisyal pagtuman sa iyang trabaho.

-o0o-

Nasimhotan na diayng daan sa House Prosecution panel ang mga depensa ni Corona.  Matod ni House Deputy Speaker Erin Tanada, tigpamaba sa prosekusyon, di makapanghunaw og responsibilidad si Corona sa kasaypanan sa iyang SALNs.  Matod ni Tanada lisod tuohan nga ang clerk of court ug ang abogado ug accountant ni Corona dunay hingpit nga kasayuran sa tanan niyang katigayonan ug mga utang.
Laing timaan nga di gyod hingpit nga andam si Corona pagtubag sa mga pasangil batok niya:  Nitataw nga andam siyang moatubang sa senator-judges apan mag-agad ra sa iyang mga abogado.  Wa tingali nakahunghong ni Corona nga naunhan na siya sa samang linya sa iyang mga abogado:  Nga si Corona ray ilang agdon molingkod ba sa witness stand o dili.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 7, 2012

Kawat ni Miriam


Ang kamapalabilabihon nga manulti ni Senador Miriam Defensor-Santiago nisumbalik na niya.  Daghan na uyamot ang iyang mga pakauwaw ug panginsulto batok sa mga nangahas pagsukwahi sa iyang baruganan. o bisan sa mga nagdumili lang pagpaminaw niya.  Nga iyang gihimo di lang kausa, kaduha, katulo kon dili sa hapit tanang hugna sa impeachment trial nga iyang gitambongan.
Maong kasarangan lang nga may napuno na sa nagbuwa niyang mga pangasaba, may gipul-an na sa way pupanagana niya nga pagwarawara nga mas maayo siya kay ni bisan kinsa kon mga lagda na sa paghusay sa mga kaso ang hisgutan, ug may nagsusi na unsa kamatinud-anon ang iyang mga pangangkon.

-o0o-

Ang blogger nga "uniffors" naka-utingkay og gamayng bahin sa kasaysayan sa kinabuhi ni Santiago nga nisukwahi sa iyang mga pangasaba sa impeachment trial.  Sa usa sa iyang maisugon nga pagbarug, gipasanginlan ni Santiago silang Kongresista Reynaldo Umali ug Kongresista Jorge Banal nga mga "mga kawatan" tungod sa ilang paghupot sa signature card sa dollar accounts ni Chief Justice Renato Corona sa Philippine Savings Bank.
Si Banal niangkon nga nakadawat og photocopy gikan sa wa mailhing tinubdan niadtong Enero 31.  Gibilin lang ang dokumento sa gate sa iyang bay sa Quezon City.  Sa iyang bahin, si Umali nakadawat og kopya sa dokumento niadtong Pebrero 2.  Gihulagway niya nga "small lady" ang nagtunol sa dokumento.

Gi-sermonan silang Santiago nga di angayng modawat lang og papel gikan ni bisan kinsa.  "Kon di kang kapasabot giunsa nimo pagkuha ang dokumento, klaro kaayo nga imo nang kinawat!," nisingka si Santiago.

-o0o-

Segun sa website sa Ramon Magsaysay Award (http://www.rmaf.org.ph/Awardees/Biography/BiographySantiagoMir.htm), dihang editor pa si Santiago sa Philippine Collegian sa University of the Philippines (UP), nagsuwat siya og editorial pinasikad sa usa ka kinawat nga dokumento.

Gibutyag ni Santiago ang kalambigitan sa UP sa Dow Chemical Company sa pagtuon sa chemical weapons alang sa Vietnam.  Base sa dokumento nga, niya pa, sekretong gihatag usa ana ka tungang gabii, ang  editorial, "Dow is Here," nibisto nga ang kompaniya nangabang sa research facilities sa UP College of Agriculture sa Los Baños.

-o0o-

Ang editorial gipatik sa iyang kinatibuk-an sa usa ka pamantalaan sa Manila.  Haskang uwawa sa presidente sa UP niadtong higayona nga si anhing Heneral Carlos Romulo.  Gihangyo niya si Santiago sa pagbutyag sa iyang tinubdan.  Nagdumili si Santiago.

Gipasigarbo ni Santiago ang panghitabo, human siya nakadawat sa Ramon Magsaysay Award, isip ebidensiya sa iyang kaisog.  Nganong gitulisok na man niya karon silang Umali ug Banal?  Kapasanginlan ba diay dayong nangawat tungod lang kay nagdumili pagbutyag sa tinubdan sa ilang dokumento?  Nga igo ra man diay silang nisunod sa gihimo ni Santiago?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 6, 2012

Konsabo sa lana

           May polis nga namadlong sa mga bugoy sa eskina.  Nga gipasanginlan nga nangulata sa mga molupyo nga nanglabay.  Ang polis nitampok sa iyang dughan ug nipadayag og simpatiya sa mga biktima.  Maisugon sab nga nipasidaan sa mga bugoy nga angayng hunungon na ang ilang pangabuso batok sa inosenteng mga sakop sa katilingban.
           Apan kutob ra sa sulti ang pasidaan sa polis.  Way bugoy nga nasilotan.  Padayon ang ilang pagpanghasi sa labing kabos nga mga molupyo nga way katakos pagpanalipod sa ilang kaugalingon.  Nakapasamot sa eskandalo mao nga, luyo sa pagpadayag sa polis og simpatiya sa mga molupyo, nabisto nga ni-ambit diay sa pagpatid sa mga biktima.

-o0o-

    Ang polis way kalainan sa gobyerno.  Ang mga bugoy way kalainan sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Ang makaluluoy nga mga biktima mao kitang kabos nga mga konsumidor nga maoy labing nabuktot sa matag higayon nga ipahamtang ang makalilisang nga usbaw sa presyo sa mga produkto sa lana.
    Kutob ra sa pasidaan ang gobyerno.  Way bisan usa ka kompaniya sa lana nga nasilotan.  Padayon ang ilang panaugdaog sa mga konsumidor nga di kapanagang sa ilang gibunal nga mga uminto.  Nakapasamot sa eskandalo mao nga, luyo sa pagpaka-aron-ingnon nilang Presidente Noynoy Aquino ug ubang opisyal sa gobyerno, ni-ambit sab diay sila og pangilkil sa mga biktima.

-o0o-

    Mao ni ang nangalisbo nga kamatuoran:  Sa matag usbaw sa matag litro sa krudo, gasolina ug kerosene ug sa matag kilo sa liquified petroleum gas (LPG), moburot sab ang koleksiyon sa gobyerno sa 12% nga expanded value added tax (Evat) nga gipahamtang sa tanang produkto sa lana.
    Sa yanong pagkasulti, dako kaayo ang tentasyon sa gobyerno sa paglingiw-lingiw lang, kon di man sa pagdasig gyod, sa subsob ug dagkong uminto sa lana kay mas modako man sab ang ilang koleksiyon sa Evat.  Mahimong pagarpar lang diay ang ilang pagpadayag og simpatiya, kay mahinangpon man sab diay silang nitabang pagbunal sa mga konsumidor.

-o0o-

    Sama sa mga bugoy, ang mga kompaniya sa lana nagpatuyang sa pangabuso.  Kay nahibawo man nga, gawas sa hingpit nilang kagawasan pagpaburot sa ginansiya ubos sa oil deregulation law, ang gobyerno tua kapusta nila.
    Sama sa nagpa-poging polis, ang gobyerno di sab makabadlong sa pagpahimus.  Kay gawas nga nakahimo na og balaod nga naggapos sa ilang kamot, ang gobyerno nahibawo nga ang pagsamot sa pagpa-buktot sa mga konsumidor nagkahulogan sa mas dakong kita sa ilang panudlanan ug mas adunahang tinubdan sa ilang galastohan.

Makapanghunaw silang Presidente Aquino ug ang Sugbuanong Energy Secretary nga si Rene Almendras nga igo lang nilang napanunod kining eskandalo sa nangaging mga pamunoan.  Apan, sama sa ilang gisundan, di sila mapasaylo sa pagpa-undayon pagpahimus sa labing kabos sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 5, 2012

Depensa sa amnesia


Ang desisyon nilang Chief Justice Renato Corona ug mga abogado nga di siya palingkuron sa witness stand sa pagpadayon sa impeachment trial sunod semana di makatabang sa ilang kaso:

• Nagpasabot ni nga ang mga abogado ni Corona, inay moisip niya nga labing lig-on nga saksi pagpanalipod sa iyang kaugalingon gikan sa tanang pasangil sa prosekusyon, nakumbinser nga makadaot ang ilang kliyente sa ilang depensa;
• Nagmatuod ni nga si Corona mismo, sukwahi sa iyang pasalig sa wa pa magsugod ang husay nga andam motubag sa mga pasangil batok niya, nabalaka nga ang pagpangunay paghatag sa iyang testimoniya makapatumaw lang hinuon sa dugang pagduda sa iyang kahaom sa katungdanan.

-o0o-

Kon di motubang si Corona sa 23 ka senator-judges, unsaon man niya pagpasabot ang dakong kang-a tali sa iyang gideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) nga P3.5 milyones ang iyang kuwarta sa bangko ug sa nabisto na niyang peso accounts nga mokabat og P31.5 milyones?
Kon patuyangan si Corona, ipahamtang niyang lapad nga amnesia.  Gusto niya nga kalimtan sa senator-judges ug sa tanang nagsunod sa impeachment trial ang nabisto niyang peso accounts sa Philippine Savings Bank.  Niinsistir si Corona nga ang pagdawat sa mga ebidensiya gikan sa PSBank dakong kalapasan sa iyang katungod sa privacy.

-o0o-

Nipasangil ang mga abogado ni Corona nga ang duha ka supina nga giluwatan ni Senate President Juan Ponce Enrile batok sa PSBank, nga maoy nakapabisto sa dagko niyang peso accounts, gipasikad sa usa ka pekeng dokumento nga gipresentar sa prosekusyon.  Kini bisan napamatud-an na sa buwag nga imbestigasyon sa Senado nga tinuod ang dokumento ug nga susihunon na lang kinsay naghatag ini sa prosekusyon.
Hukman sa Senado ang mosyon ni Corona dayong sugod sa presentasyon sa depensa karong Marso 12.  Kon ipabilin sa senator-judges ang labing lig-ong mga ebidensiya sa prosekusyon, apiki si Corona.  Kon ibasura, mag-ngisi siya.

-o0o-

Sa pag-umol sa taktika sa depensa, klarong wa mangonsulta si Corona sa iyang katiguwangan.  Nga nakahunghong unta niya nga ang tinagoan nga nabisto na lisod na kaayong tabonan pagbalik.  Mas makaayo niya kon mangandam na pagtubag inay mo-insistir nga pakalimtan ang mga pasangil batok niya.
Nga makiangayon lang.  Kay di motugot ang katawhan, ang tinuorayng bosing sa impeachment trial ni Corona, nga hukman ang kaso sa technicalities, sinalikway ang tinuorayng unod sa kasayurang nahibaw-an sa husay.  Ang kaugmaon ni Corona di angayng hukman pinasikad sa kangilngig sa mga abogado sa depensa ug sa prosekusyon, ni sa kahimtang sa panghunahuna sa pipila ka senator-judges, kon dili sa kamatinud-anon ni Corona pagsilbi sa katawhan ug sa iyang kahaom pagpadayon pagduma sa Korte Suprema.  O sa kakuwang nila.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 4, 2012

Si Miriam sa ICC


Nikatap ang text messages nga nagpasidaan nga makahatag og dakong kauwawan sa nasud si Senador Miriam Defensor Santiago kon mahinayon paglingkod sa International Criminal Court (ICC).  Si Santiago uban sa laing lima ka bag-ong napiling mga maghuhukom sa ICC gitakdang moasumir karong Marso 11, bisperas sa pagsugod sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona pagpresentar sa ilang mga saksi ug ebidensiya sa pagpadayon sa impeachment trial sa Senado.
Nananghid si Santiago nga di una siya makatrabaho sa ICC.  Kay tandugon ang kahimtang sa iyang panglawas.  Apan ang tinuorayng hinungdan, nikumpisal si Santiago, mao nga ganahan siyang makaapil sa botasyon pag-absuwelto o pagkonbikto ni Corona.

-o0o-

Ambot mosugot bang ICC nga mabakante ang katungdanan ni Santiago sud sa pila ka buwan.  Kay kon subayon ang kalendaryo sa impeachment court, mahimong molapas pa sa Hunyo ang husay.  Ang mga abogado ni Corona nangayo og unom ka semana sa paghingpit sa ilang presentasyon.
Sama sa prosekusyon nga naabtan og dul-an sa tulo ka buwan pagsumiter sa mga mga saksi ug ebidensiya, ang senator-judges di makabuot kanus-a mahuman ang depensa.  Labi na nga may nag-ung-ong pang kaso sa Korte Suprema sa dollar accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank.  Nahibawong daan si Santiago sa paglusad sa iyang kandidatura sa ICC nga, kon modaog, maputol ang iyang termino sa Senado.

-o0o-

Talagsaon ang kadaogan ni Santiago sa piniliay sa ICC niadtong Disyembre 12 sa niaging tuig nga gihimo sa New York.  Siya ang labing unang babaye nga maghuhukom gikan sa Asya.  Ubos sa mga lagda, kinahanglang dunay labing menos unom ka babaye ug unom ka lalaki sa tanang 18 ka maghuhukom sa ICC.
Si Santiago ang nanghawod sa unang hugna sa botasyon, nakakuha og 79 sa 104 ka balidong boto.  Siya ang labing unang napili sa 18 ka kandidato sa unom ka bakanteng lingkoranan sa ICC.  Nakumbinser ni Santiago ang mga botante nga eksperto siya sa international law ug lapad ang iyang kasinatian isip huwes.

-o0o-

Kon may naghunahuna man paglusad og kampanya batok niya, lisod ang pagtangtang ni Santiago gikan sa ICC.  Hangtod sa 2021 ang iyang termino, mas taas kay kang Presidente Aquino (2016) ug kang Corona kon ma-absuwelto siya (2018).  Matangtang lang si Santiago sa ⅔ nga mayoriya sa iyang kaubanang mga maghuhukom ug ⅔ sa 120 ka nasud nga sakop sa ICC.
Matangtang ang maghuhukom kon mapamatud-an nga nakahimo og seryuso nga kalapasan sa iyang katungdanan o di na takos nga mopadayon sa iyang gimbuhaton.  Ma-disqualify siya kon mayoriya sa kaubanang mga maghuhukom makumbinser nga di siya makiangayon sa paghupot sa usa ka kaso.  Ang usa ka maghuhukom sa ICC mahimo sab nga boluntaryo nga mo-resign.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 3, 2012

Taktak sa pamakak


Si Delsa Flores nagtrabaho isip court interpreter sa Regional Trial Court Branch IV sa Panabo City, Davao del Norte.  Sama sa ubang kawani sa gobyerno, nisumiter siya og statement of assets, liabilities and net worth (SALN) matag tuig.  Niadtong 1995, gipasakaan siya og kaso tungod sa pasangil nga namakak sa iyang SALN.
Giangkon ni Flores nga nakalimtan niya pagbutang sa SALN sa 1991, 1992, 1993, 1994 ug 1995 ang iyang gipanag-iya nga stall sa merkado.  Nga iyang gipaabangan ni Rodolfo Luay ug nahimong dugang tinubdan sa iyang kita.  Nitanyag si Flores sa pagkurihir sa sayop sa iyang SALN.  Apan ang Korte Suprema nitaktak niya sa puwesto.

-o0o-

Ang kaso ni Flores maoy labing dakong tunok sa depensa ni Chief Justice Renato sa iyang impeachment trial sa Senado.  Ang pangugat sa iyang abogado nga si retired justice Serafin Cuevas nga mahimong kurhian ni Corona ang bisan unsang kasaypanan sa iyang SALNs mosumbalik sa iyang kliyente.
Kon tinuod pa nga kakurhian ang SALN, nganong wa man tugoti si Flores sa pagbutang sa iyang stall sa merkado isip usa sa tinubdan sa iyang kinitaan?  Kon gitaktak sa Korte Suprema si Flores isip Interpreter III sa korte sa iyang pagpamakak sa SALN, nganong di man mapahamtang ang samang lagda batok sa labing taas nga opisyal sa labawng hukmanan?

-o0o-

Duna hinuoy laing atraso si Flores.  Napamatud-an siya sa Korte Suprema nga nidawat og suholan gikan sa local government unit sa Panabo sa Mayo 16-31, 1991 bisan nagtrabaho na siya sa korte.  Bisan P1,000.80 ray nadawat ni Flores, nga iyang gigamit pagpakaon sa iyang pamilya ug pagpa-eskuyla sa iyang mga bata, gikonbikto siya sa kasong dishonesty.
Nipatigbabaw sa pagkakonbikto ni Flores ang tanang mahistrado:  Silang Chief Justice Andres Narvasa ug Associate Justices Hilario Davide Jr., Teodoro Padilla, Florenz Regalado, Flerida Ruth Romero, Josue Bellosillo, Jose Melo, Reynato Puno, Jose Vitug, Santiago Kapunan, Jose Mendoza, Ricardo Francisco, Regino Hermosisima, Jr., Artemio Panganiban, ug Justo Torres, Jr.

-o0o-

Angay hinuong panaminan ni Corona ang tambag sa mga nag-una niya sa ilang pagpasabot sa pagtaktak ni Flores sa katungdanan:  "Ang tanang opisyal ug kawani sa gobyerno kinahanglan sa tanang higayon kapaninglan sa katawhan, moalagad nila uban ang hingpit nga responsibilidad, kaligdong, kamatinud-anon ug katakos, mopatigbabaw sa paghigugma sa nasud ug hustisya, ug mopuyo og yanong mga kinabuhi.
"Angayng mas magbantay ang mga opisyal ug mga kawani sa hukmanan, kinahanglan nga di sila masaway ug madudahan, gawasnon sa bisan unsang pasangil sa kahiwian di lang sa pagtuman sa ilang katungdanan kon dili apil na sa inadlaw nilang kinabuhi.  Kinahanglan sab sila nga mopatigbabaw sa maayong pamatasan sa tanang higayon aron nga di nila ma-eskandalo ang publiko."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 1, 2012

Moatubang o motago?


Karong nipahuway nang prosekusyon pagpresentar sa ilang mga saksi ug mga ebidensiya sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona, kinahanglang hukman sa depensa ang usa sa labing dako nilang kalibogan:  Angay bang palingkuron si Corona sa witness stand aron maoy mangunay pagtubag sa tanang mga pasangil batok niya?
Niangkon ang mayoriya sa mga abogado ni Corona nga ilang gitambagan ang ilang kliyente nga siya ang labing takos nga manalipod sa iyang kaugalingon.  Apan pipila nila nabalaka nga ang pag-atubang ni Corona sa husay makadaot sa ilang kawsa.  Si Corona wa pay desisyon, gitugyan ang pangutana sa iyang mga abogado.  Niabot nang higayon nga labing gikahadlokan sa depensa.

-o0o-

Wa mahadlok ang mga abogado ni Corona nga binastusan siya sa pag-atubang sa impeachment court.  Samtang may kahigayonan nga ma-insultohan siya, di tingali sa prosecutors nga labihan kahipos atol sa mga husay kon dili sa senator-judges nga mahimong di managana pagpangasaba niya, makaseguro si Corona nga makakuha og simpatiya sa publiko kon di makiangayon ang pag-atiman niya.
Labing gikahadlokan ni Corona ug sa iyang mga abogado mao nga di silang kabuot sa mga pangutana sa senator-judges, way kulba ang prosecutors kay manghilom man dayon sa lecture ni retired justice Serafin Cuevas.  Mahimong makahatag si Corona og bag-ong kasayuran nga mosangpot na hinuon sa pagsanga-sanga sa mga pangutana.

-o0o-

Kon di sab moatubang si Corona ug pasagdan lang ang iyang mga abogado nga maoy motubag sa tanang mga pasangil batok niya, matulisok siya sa publiko--nga maoy tinuod nga gihangad sa senator-judges--nganong wa motuman sa iyang pasalig nga wa siyay gitagoan ug nga iyang pangunayan paglimpiyo sa iyang ngan ug kadungganan.
Wa mag-inusara si Senate President Juan Ponce Enrile sa iyang baruganan nga mas makaayo sa tanang hingtungdan kon, inay motago, moatubang si Corona sa husay.  Aron personal nga ipasabot iya bang tanang titulo ug bank accounts nga napakita sa prosekusyon ug nganong wa man niya ibutang sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN)?

-o0o-

Dako ang tentasyon alang ni Corona ang pagpadayon sa ila nang nasugdan nga taktika pagpanalipod sa iyang kaugalingon pinaagi sa technicalities ug paglangay-langay.  Karong nipahuway nang prosekusyon, mas mabantang na sa tanang nagsunod sa husay kon bitik-bitikon lang gihapon og technicalities ang ilang kaugalingon aron pagdugang sa kalangay sa husay.
Hinaot nga may igong kaisog ug kaligdong si Corona sa pagbarug pagpangunay pagpanalipod sa iyang kaugalingon atubangan sa impeachment court.  Hinaot nga di na siya magpalaban sa Korte Suprema nga padayon niyang gikontrolar.  Kay bisan sa pag-ulug-ulog sa iyang mga abogado sa mahigalaon nilang senator-judges, ang labawng hukmanan padayon nga gi-apura ni Corona sa pagpahunong ug pagbasura sa legalidad sa nagpadayong impeachment trial.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com