Arangkada for November 10, 2007

       DAYO SA BARILI

 

       Barili, Cebu ---- Ang katiguwangan dinhi motug-an nimo nga ang ngan sa ilang lungsod gikan sa pung nga "balili" o sagbot.  Apan bisan unsa pay tumong sa pagduaw dinhi, di kasagbotan ang modapit sa imong pagtagad:

·         Kon igo ka lang moagi, ang hamis ug hamugaway nilang dan nga naglikus-likos sa kabukiran;

·         Kon may panahon ka paghapit, ang lab-as nilang gatas ug lamiang ice cream sa daplin sa dan; ug

·         Kon may pailob ka pagsusi sa ilang mga bantayog, way makalabaw sa ilang Hospicio de San Jose nga maoy labing una, labing malampuson ug labing manggihatagon nga bay sagopanan sa nailo na nga mga hamtong ning bahina sa kalibotan.

-o0o-

        Palihug ayaw na lang ko pangutan-a nganong niabot ko dinhi.  Apan human sa tulo ka takna nakong biyahe latas sa lima ka dakbayan----Mandaue, Sugbo, Talisay, Naga ug Carcar----gipahibawo ko sa lokal nga mga opisyal nga wa pay sukaranan ang pagpangandoy nga ang 375 anyos na nilang lungsod maoy sunod nga mahimong dakbayan sa habagatan-kasadpang Sugbo.

        Gibanabanang 60 mil pa ang ilang populasyon, P60 milyones ra ang tinuig nilang kita (P53 milyones ini gikan sa IRA) ug naapektahan ang ilang paningkamot pagdani og dugang kalamboan tungod sa paspas nga paglambo sa ilang mga silingan, ang Carcar nga maoy labing bag-ong nahimong dakbayan ug ang nagsunod ra unta nilang Dumanjug nga gipangagpas nga mas makaapas na nila tungod sa mas agresibong paningkamot sa ilang lokal nga mga opisyal.

-o0o-

        Apan ang bag-o nilang mayor, si Dr. Teresito Paras Marinas, malaumon alang sa ugma.  Masaligon siyang madugangan ang gamay ra kaayo nilang lokal nga kita (P6M) pinaagi sa pagpalambo sa duha nila ka merkado:

·         Himuon na niyang duha ka adlaw ang ilang tabo sa kahayopan ug mga utanon sa Barangay Mantalungon nga gitapok-an sa labing daghang magpapatigayon sa Sugbo, Negros ug bisan sa kaulohan (nakabentaha sila sa Papan sa Sibonga ug Mantalungon sa Dalaguete nga pulos sudlunon); ug

·         Hingpiton pagbalik ang nasunog nilang merkado sa Poblacion, kay duha pay napabarug sa lima ka buildings nga naugdaw.

-o0o-

        Madasigon sab si Marinas sa ilang turismo.  Gawas sa ilang Mantayupan Falls ug Bolocboloc Hot Spring, gilusad nila karon lang tuiga ang "Kaumahan Festival" aron pagpasundayag sa kadaogan ug kaadunahan sa ilang agrikultura.

        Mga molupyo sa Barili nga akong nahinabi nitataw nga may sukaranan silang mangandoy og kalamposan uban sa batan-on nilang mayor.  Apil siya sa maihap na lang sa tudlo nga mga mayor nga wa pahaylo ni pahudlat sa mga politiko nga gustong mogawong sa tibuok lalawigan.  Wa siya maghangad og mga padrino.  Hinunoa nagtamod ug nangaliya nga padayong paluyohan sa kaligdong ug kakugi sa katawhan nga nagtuboy niya sa katungdanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com