Arangkada of Leo Lastimosa for September 2, 2009

                        P21.5M ANG PATONG?

 

            Labing menos P80 milyones nay bawion sa Kapitolyo gikan sa mga Balili.  Kini kon tumanon ni Gobernador Gwen Garcia ang awhag ni Provincial Board (PB) Member Victor Maambong nga apilon pagbawi ang bayad sa 10 ka ektaryang fish pond sa kontrobersiyal nga luna sa Tinaan, Naga.

            Nisukwahi si Maambong sa pag-insistir sa mga abogado sa Kapitolyo nga mahimong titulohan ang fish pond.  Matod niya ilegal ang pagbuutbuot sa mga Balili paghimo nga fish pond sa luna nga giila sa nasudnong kagamhanan nga timberland.  Nipasabot si Maambong nga law-ay kon mamugos ang Kapitolyo legal ang mga titulo bisan klaro na nga nailad sila sa tinuorayng kahimtang sa napalit nga yuta.

                        -o0o-

            Kon matuman si Maambong, P18 milyones na lang ang mahibilin sa mga Balili.  Ug sa tanang nakabahin sa gilaktod nga transaksiyon.  Taga Kapitolyo man o taga pribadong sektor.  Nga makiangayon lang.  Kay di man sab gyod malalis nga lima ra ka ektarya ang uga.

            Mas makiangayon pa gani kon bawion na lang sa Kapitolyo ang kinatibuk-ang P98.9 milyones, nga hinagoan sa kabos nga Sugbuanong mga magbubuhis, human makanselar ang kinatibuk-ang transaksiyon.  Klarong nailad ang Kapitolyo kay lisod tuohan nga wa kahibawo ang mga Balili sa nahimutangan sa ilang luna.  Kapasanginlan lang sila si Gobernador Garcia ug kaubanan nga konsabo sa pangilad kon mawili lang gihapon pagtahan sa nangalisbo nga pinalitay.

                        -o0o-

            Nagpaila nga lisensiyado nga real estate broker, nga giingong usa sa gitahasan sa mga Balili pagpangita og mopalit sa ilang luna, nipahibawo nako nga unang gitanyag nga ibaligya ang kabtangan niadtong Disyembre 2003.  Mas ubos ang presyo, P65 milyones, o P256 matag metro cuadrado.  Apil sa ilang gitanyagan mao ang Kepco sa kantidad nga P85 milyones, ang patong nga P20 milyones alang sa buhis ug bahin sa mga naghikay sa transaksiyon.

            Apan nabaraw ang sabot kay, matod niya, niapil ang Kapitolyo.  Bisan silay lisensiyado, wa silay dag-anan sa kolorum nga mga ahente tungod lang kay naghupot sa tag-as nga katungdanan sa kagamhanan.

                        -o0o-

            Mao diayng nisutoy ang presyo ngadto sa P430 matag metro cuadrado.  Nga gipaburot sa appraisal committee ngadto sa P610.  Sa wa pa ta ulug-ulogi nga nalaslasan ang presyo ngadto sa P400.  Gihatagan mi niyag kuwentada diin padung ang P98.9 milyones nga gipahibawo sa Kapitolyo nga gipagawas sa transaksiyon:

·        P65 milyones ang nadawat sa mga Balili;

·        P4.9 milyones ang komisyon sa ahente;

·        P5.9 milyones ang capital gains tax; ug

·        P1.5 milyones ang documentary stamp tax.

            Sa ato pa, P77.4 milyones ray kinatibuk-ang naggasto.  Mao nga nangutana siya:  Hain mang sobra nga P21.5 milyones?  Lisod tuohan nga nalunod ang kuwarta sa ilawom sa dagat.  Mas katuohan nga may niburot nga pribadong mga bolsa.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com