Arangkada of Leo Lastimosa for June 19, 2011

Sulbad sa baha

Kon simbako nakalimot na ta sa mahinungdanong mga pagtulon-an nga gihatag sa kinaiyahan atol sa cloudburst, kadtong kusog ug kalit nga uwan sa Metro Cebu nga nisangpot sa makalilisang nga baha sa mga dakbayan sa Sugbo ug Mandaue, niadtong Enero 25 ning tuiga, gipahinumdoman ta pag-usab sa laing kalit ug kusog nga uwan nga nisangpot sa di na sama kalapad nga pagbaha sa pipila ka bahin sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Biyernes sa hapon.
Kon hangtod karon nagdikidiki pa ang atong lokal nga mga opisyal sa pagtarung ug pagpalambo sa atong mga kanal sa di pa moabot ang sunod nga mas kusog nga uwan, panahon na nga ato silang apurahon.

-o0o-

Kon mga politiko ray pasagdan, di gyod malihok ang atong drainage system.  Di sila kahutdan og mga lusot:  Way kuwarta, di mosugot ang mga tag-iya sa pribadong mga luna nga maagian sa pagpalapad ug pagpalawom sa mga kanal, daghang kabalayan ang maigo kon tinud-on pagpadako ang mga kanal, wa tay dag-anan kay mas bangis na gyong panahon tungod sa global warming ug daghan pang ubang way kinutoban nilang pagarpar.
Di katabang sa atong kawsa nga ang mga kanal naa sa ilawom sa yuta, di makita sa mga botante kon, sama sa naandan, butangan sa ilang mga ngan ug mga nawong ang drainage projects.

-o0o-

Di ang Sugbo ray naproblema sa drainage.  Ang ubang mga dakbayan ug kanasuran nahiagom sab sa samang krisis.  Apan wa sila maluya sa kadako sa kuwarta nga gikinahanglan.  Ug wa sila magpalingla sa ubang mas taphaw nga mga hinungdan sa pagpasagad lang hangtod nga mahitabo ang mas dakong katalagman.
Pipila nila nangutang og kuwarta gikan sa nasudnong gobyerno ug pribadong mga bangko.  Ang uban nipahamtang og users fee aron nga katabangan sa pribadong sektor ang dakong gastohan.  Nakumbinser sila paglihok dihang namatngonan nga mas dako ang kadaot sa mga kinabuhi ug kabtangan sa katawhan kon bahaan matag bunok sa uwan.

-o0o-

Ang mga dakbayan ug kalungsoran nga nakasulbad sa problema sa drainage nangisog pagbalhin sa kaliboan ka kabalayan nga nakababag sa pagpadako sa mga kanal.  Apan sukwahi sa gihimo ni Cebu City Mayor Michael Rama gibayran nila ang mga naapektahan ug gipahimutangan sa mga luna nga makapadayon gihapon sa naandang panginabuhi.
Sukwahi sa pagpili ni Rama sa labing kabos nga mga molupyo sa tampi sa sapa sa Mahiga sa Mabolo, gibalhin nila pag-apil ang higanteng mga bay patigayon nga nakababag sa mga kanal.  Labaw sa tanan, gi-edukar nilang katawhan pinaagi sa media sa kadako ug kadinalian sa suliran ug busa kinahanglang unahon pag-atiman.  Ila ang lunsay nga political will.  Di sama sa kang Rama nga political will batok lang mga di makasukol niya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com